EEPSEA Archives - ThienNhien.Net | Con người và Thiên nhiên

Tập huấn cho nhà báo viết về môi trường

Trên Facebook

16 giờ trước

Vì sao vẫn có người không tin biến đổi khí hậu?Biến đổi khí hậu là một thực tế được khẳng định bởi hàng nghìn nghiên cứu khoa học trên toàn cầu. Thế nhưng, vẫn có một bộ phận không nhỏ – bao gồm cả những người nắm giữ quyền lực chính trị như một số lãnh đạo ở Mỹ hiện nay – tỏ ra hoài nghi hoặc thậm chí bác bỏ các bằng chứng khoa học này. Tại sao lại như vậy?Một phần nguyên nhân đến từ lợi ích kinh tế. Việc cắt giảm khí thải nhà kính thường đồng nghĩa với việc phải thay đổi cơ cấu ngành năng lượng, hạn chế khai thác than đá, dầu mỏ – những ngành công nghiệp mang lại lợi nhuận khổng lồ và việc làm cho hàng triệu người. Những nhóm lợi ích liên quan đến năng lượng hóa thạch có lý do để phản đối các chính sách khí hậu mạnh mẽ, và họ có khả năng tác động ngược lại chính sách qua tài trợ chính trị hoặc vận động hành lang.Ngoài ra, tâm lý phủ nhận cũng là một yếu tố. Biến đổi khí hậu là vấn đề toàn cầu, phức tạp và dài hạn, khiến nhiều người cảm thấy bất lực hoặc xa rời thực tế hằng ngày. Để tự trấn an, họ chọn cách nghi ngờ hoặc phủ nhận rằng vấn đề ấy đang thật sự xảy ra. Khi sự thật quá khó chấp nhận, con người thường tìm kiếm những "sự thật thay thế" dễ chịu hơn.Chính trị hóa khoa học cũng là nguyên nhân sâu xa. Tại Mỹ, quan điểm về biến đổi khí hậu ngày càng trở thành vấn đề đảng phái – nơi mà việc tin hay không tin không còn dựa vào lý trí hay bằng chứng, mà phản ánh lòng trung thành với lập trường chính trị. Trong môi trường ấy, tiếng nói của khoa học dễ bị xem là “thiên vị” hoặc “phục vụ nghị trình chính trị”.Cuối cùng, không thể bỏ qua sự lan truyền của thông tin sai lệch. Nhiều thuyết âm mưu, bài viết hoài nghi hoặc cố tình bóp méo dữ liệu khoa học đã xuất hiện trên mạng xã hội, truyền hình, và thậm chí trong các bài phát biểu công khai. Khi người ta tiếp xúc lặp đi lặp lại với thông tin sai, họ dễ dần tin đó là sự thật.Biến đổi khí hậu là vấn đề khoa học, nhưng cũng là vấn đề của lòng tin, chính trị và cả nỗi sợ phải thay đổi. Để thuyết phục được những người hoài nghi, không chỉ cần số liệu – mà còn cần sự đối thoại chân thành và khả năng kết nối với mối quan tâm thực tế của họ.#biendoikhihau #nonglentoancau #khinhakinh #phattrienbenvung ... Xem thêmThu nhỏ

Photo

Xem trên Facebook

ThienNhien.Net

2 ngày trước

🌆 Nỗi lo không tên giữa phố thị ngột ngạtĐôi khi đứng giữa một ngã tư đông đúc, tôi có cảm giác mình đang hít thở... sự ngột ngạt của chính thành phố. Không khí quẩn quanh, lớp bụi mịn mờ mờ lẫn trong nắng, và những đợt xe máy phả khói lên từng nhịp thở. Ở những đô thị lớn như Hà Nội hay TP.HCM, không khí trong lành đã trở thành một điều xa xỉ. Chỉ số ô nhiễm cứ tăng đều mỗi sáng, như một lời nhắc nhở âm thầm rằng: thành phố đang bệnh.Tôi vẫn nhớ những buổi sáng mùa đông, tưởng như sương mù đang ôm lấy mặt phố – hóa ra là bụi mịn. Những đứa trẻ đi học bị ho suốt cả mùa, người già thì khó thở, còn người lớn thì quen dần với việc… im lặng chấp nhận. Không khí – thứ ta không nhìn thấy – lại chính là thứ đang âm thầm tấn công sức khỏe của hàng triệu người.Đi dọc những con sông từng là niềm tự hào của thành phố, tôi chỉ còn thấy nước đen ngòm, lặng lẽ trôi như đang chịu đựng. Sông Tô Lịch, Nhiêu Lộc – Thị Nghè… những dòng sông mang tên rất đẹp, nhưng mùi thì chẳng ai muốn nhắc. Tôi từng nghe một người bạn từ miền Tây ra Hà Nội nói: “Nước sông sao giống nước cống quá vậy?” – tôi biết bạn không có ý chê, chỉ là bất ngờ trước thực tại. Và tôi cũng buồn, vì điều ấy đúng.Rác thì dường như có mặt ở mọi nơi. Trong hẻm nhỏ, ven sông, nơi chợ cóc, thậm chí trước cửa nhà. Ngày nào thành phố cũng thải ra hàng ngàn tấn rác, nhưng nhiều người vẫn không biết rác của mình sẽ đi đâu, hay có ai xử lý nổi ngần ấy rác không. Từng túi nilon, vỏ bánh, ống hút… đều góp phần vào một “núi rác” khổng lồ, nằm ở ngoại ô – cách xa tầm mắt, nhưng rất gần tương lai.Tôi không trách người dân – vì chính tôi cũng từng không thích đi xe đạp, từng ngại phân loại rác, từng nghĩ: “Mình làm thì có thay đổi được gì đâu.” Nhưng rồi tôi thấy, ai cũng nghĩ vậy, thì không thay đổi nào là có thể.Tôi biết, đô thị hóa là cần thiết. Nhưng đôi khi tôi tự hỏi: nếu để đổi lấy phát triển mà chúng ta phải đánh đổi không khí sạch, sông lành, và một chút xanh cho con trẻ – thì có đáng không?🌱 Chỉ mong một ngày, giữa lòng thành phố, tôi có thể ngẩng đầu hít thở sâu, mà không phải lo nghĩ về bụi. Có thể đi dọc con sông, mà không phải bịt mũi. Và có thể nhìn một bãi cỏ ven đường, mà thấy hy vọng chứ không phải rác.#TamSuDoThi #ONhiemMoiTruong #ThanhPhoNgotNgat #RacThai #MoiTruongSong #NhipThoThanhPho ... Xem thêmThu nhỏ

Photo

Xem trên Facebook

ThienNhien.Net

3 ngày trước

🌊 LỊCH SỬ LẤN BIỂN Ở ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG: KHI CON NGƯỜI GIAO HÒA VỚI TỰ NHIÊN 🌱Đồng bằng sông Hồng – vùng đất phì nhiêu nhất miền Bắc Việt Nam – không chỉ là cái nôi văn hóa lúa nước mà còn là nơi lưu dấu một lịch sử dài của quá trình lấn biển, mở rộng đất liền nhờ phù sa, triều cường và cả bàn tay con người. Quá trình ấy phản ánh sự đan xen giữa quy luật tự nhiên và các chiến lược sinh thái – xã hội kéo dài qua nhiều thế kỷ.🌿 Thiên nhiên và phù sa: Kiến trúc sư thầm lặng của đất đai mớiTừ thời Holocene (cách đây khoảng 9.000 năm), đồng bằng sông Hồng bắt đầu hình thành qua quá trình bồi tụ phù sa của sông Hồng và sông Thái Bình. Khi mực nước biển hạ dần, các dải đất ven biển như Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình dần được mở rộng ra phía biển với tốc độ trung bình 20–30m mỗi năm, thậm chí có nơi tới 100m.📌 Vai trò của rừng ngập mặn, các bãi bồi và dòng chảy phù sa theo mùa vô cùng quan trọng: chúng không chỉ giữ đất mà còn tạo ra các vùng sinh cảnh giàu dinh dưỡng, là nơi cư trú của vô số loài thuỷ sinh và chim di cư.🏯 Cuộc cách mạng khai hoang thời mở cõiKhông phải đến thời hiện đại người Việt mới biết “giành đất từ biển”. Vào đầu thế kỷ 19, dưới triều vua Minh Mạng, Nguyễn Công Trứ – một vị quan lớn, nhà cải cách tài ba – đã dẫn đầu công cuộc quai đê lấn biển, khai hoang đất hoang ven biển.💬 Nhờ tài tổ chức và tầm nhìn xa, ông đã biến vùng đất bãi triều ven biển Ninh Bình và Thái Bình thành những cánh đồng màu mỡ – Kim Sơn và Tiền Hải ngày nay. Công trình lấn biển của ông được thực hiện theo hướng thuận thiên, dựa vào nhịp điệu của nước, triều, đất và phù sa – chứ không đối đầu với thiên nhiên.Đây là bằng chứng cho thấy người Việt xưa đã biết lấn biển theo lối bền vững, vừa phát triển sinh kế, vừa không phá vỡ cân bằng hệ sinh thái.Từ sau năm 1954, Việt Nam đẩy mạnh các chương trình khai hoang và quai đê lấn biển quy mô lớn để mở rộng diện tích đất nông nghiệp. Nhiều vùng đất mới ven biển ở Thái Bình, Nam Định, Hải Phòng được tạo dựng nhờ xây đê, ngăn mặn, dẫn ngọt.Tuy nhiên, không ít công trình thiếu tính toán về thủy văn, sinh thái đã để lại hệ quả: xói lở bờ biển, mất rừng ngập mặn, suy giảm nguồn lợi thủy sản, thậm chí ảnh hưởng đến đời sống người dân ven biển do ngập úng, mặn hóa đất đai.🌾 Hệ sinh thái ven biển – người đồng hành cần được tôn trọngRừng ngập mặn không chỉ là "bức tường xanh" chắn sóng, mà còn là bộ lọc sinh học, nơi sinh sản của cá tôm, và kho trữ carbon khổng lồ. Khi chúng ta lấn biển mà không tính đến hệ sinh thái, ta đang mất đi một lớp đệm tự nhiên bảo vệ chính mình trước biến đổi khí hậu và nước biển dâng.🎯 Phát triển bền vững: Quay về với tri thức của tự nhiênNgày nay, khi công nghệ đã tiến xa, nhiều người tưởng rằng ta có thể “ép biển” lui bằng xi măng và thép. Nhưng thực tế đã chứng minh: thiên nhiên không khoan nhượng nếu bị xem nhẹ.🔁 Chúng ta cần tiếp cận lấn biển với tư duy sinh thái:🔹 Bảo tồn và phục hồi rừng ngập mặn🔹 Thiết kế các công trình hài hòa với dòng chảy phù sa, thủy triều🔹 Tôn trọng vai trò của vùng đất bãi triều, cửa sông – như “lá phổi xanh” của biển📚 Lấn biển là một phần lịch sử của người Việt – nhưng chỉ khi ta hiểu và hành xử đúng với thiên nhiên, quá trình đó mới tiếp tục là niềm tự hào thay vì lời cảnh báo.Ảnh: Vũng bãi bồi Kim Sơn, Ninh Bình. Nguồn: Báo Tài nguyên và Môi trường.#DongBangSongHong #LichSuLanBien #NguyenCongTru #PhatTrienBenVung #SinhThaiBien #RungNgapMan #ThuanThienNhien ... Xem thêmThu nhỏ

Photo

Xem trên Facebook

ThienNhien.Net

4 ngày trước

🌳 "VÙNG ĐỆM TRONG" – KHI RANH GIỚI BẢO TỒN TRỞ NÊN MỜ NHÒA? 🌿 Trong quản lý các khu bảo tồn, điều gì sẽ xảy ra nếu vùng lõi dần... “teo lại”, còn vùng đệm thì ngày càng phình to?🗺️ VÙNG ĐỆM LÀ GÌ?Trong quản lý bảo tồn, "vùng đệm" (buffer zone) là khu vực bao quanh hoặc giáp ranh khu bảo tồn, nhằm hấp thụ tác động tiêu cực từ con người, phát triển, hoặc sản xuất trước khi chúng lan vào vùng lõi thiên nhiên.Tại Việt Nam, các văn bản pháp lý như Thông tư 10/2014/TT-BNNPTNT cũng công nhận 2 khái niệm:🔹 Vùng đệm bên ngoài: nằm ngoài ranh giới khu bảo tồn🔹 Vùng đệm bên trong: là khu vực có cộng đồng dân cư sinh sống ổn định trước khi thành lập khu bảo tồn và không thể di dờiNghe có vẻ hợp lý. Nhưng điều gì xảy ra nếu khái niệm “vùng đệm trong” bị hiểu sai – hoặc tệ hơn: bị lợi dụng?🚨 KHI VÙNG ĐỆM “PHÌNH TO” TRONG LÒNG KHU BẢO TỒNThực tế hiện nay tại một số vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên ở Việt Nam, chúng ta đang chứng kiến sự mở rộng bất thường của vùng đệm trong:✅ Các điểm dân cư mở rộng quy mô, nhà kiên cố mọc lên giữa rừng✅ Đất nông nghiệp, chăn thả gia súc, thậm chí cả trồng rừng kinh tế xen vào giữa ranh giới bảo tồn✅ Một số nơi có cả khai thác khoáng sản, trồng dược liệu quy mô lớn hoặc xây dựng hạ tầng du lịchHệ quả là gì?💥 TÁC ĐỘNG NGUY HIỂM ĐẾN THIÊN NHIÊN🌳 Phá vỡ kết nối sinh thái: Động vật hoang dã bị chia cắt môi trường sống, mất hành lang di chuyển. Một số loài có nguy cơ tuyệt chủng vì không còn nơi trú ẩn an toàn.🔥 Tăng áp lực lên rừng và tài nguyên: Khai thác củi, gỗ, săn bắt, ô nhiễm nguồn nước – tất cả những gì mà vùng đệm lẽ ra phải "làm giảm", thì nay lại "tiếp tay" cho xâm lấn.🚫 Xói mòn quy chuẩn bảo tồn: Khi chính vùng lõi bị “đệm hóa”, câu hỏi đặt ra là: còn khu bảo tồn đúng nghĩa không?🧭 BÀI HỌC TỪ THỰC TẾ👉 Vùng đệm trong không phải là “vùng xám” để né quy định bảo tồn.👉 Nếu không kiểm soát chặt, những vùng đệm này có thể trở thành “lỗ thủng” trong hệ thống bảo vệ thiên nhiên.👉 Quản lý nghiêm túc các vùng dân cư hiện hữu là điều cần thiết – nhưng không đồng nghĩa với việc "thả lỏng" mọi hoạt động trong vùng bảo tồn.🌱 Thiên nhiên cần ranh giới rõ ràng – để sinh tồn. Chúng ta cũng cần giới hạn – để không vô tình phá hủy thứ cần được gìn giữ nhất.(Hình minh họa của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam.)#VungDemTrong #BaoTonThienNhien #KhuBaoTon #QuanLyRung #Vuonquocgia ... Xem thêmThu nhỏ

Photo

Xem trên Facebook

ThienNhien.Net

5 ngày trước

"Cẩn tắc vô ưu" - Nguyên tắc VÀNG trong bảo vệ môi trường! 🤔🌳Bạn có bao giờ nghĩ "thà cẩn thận còn hơn" khi làm việc gì đó có thể ảnh hưởng đến sức khỏe hay ngôi nhà của mình không? 😉 Trong bảo vệ môi trường cũng có một suy nghĩ tương tự, gọi là NGUYÊN TẮC PHÒNG NGỪA (Precautionary Principle).Vậy nguyên tắc này là gì?Nói đơn giản, đó là:➡️ Khi một hành động, công nghệ, hoặc dự án nào đó CÓ KHẢ NĂNG gây hại nghiêm trọng, không thể khắc phục cho môi trường hoặc sức khỏe con người...➡️ ...thì chúng ta nên hành động để NGĂN CHẶN hoặc GIẢM THIỂU rủi ro đó...➡️ ...NGAY CẢ KHI chưa có đầy đủ bằng chứng khoa học chắc chắn 100% chứng minh mối liên hệ nhân quả.Nghe hơi lạ? Nhưng rất thực tế!Giống như việc bạn đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy 🏍️. Dù không chắc 100% sẽ gặp tai nạn, nhưng bạn vẫn phòng ngừa vì hậu quả nếu xảy ra là rất nghiêm trọng.Tại sao nguyên tắc này quan trọng với môi trường? 🌍💚🔷 Nhiều vấn đề môi trường (như ô nhiễm hóa chất mới, biến đổi khí hậu, mất đa dạng sinh học) có thể gây hậu quả khôn lường.🔷 Việc chờ đợi bằng chứng khoa học tuyệt đối đôi khi là quá muộn, thiệt hại đã không thể cứu vãn.🔷 Nguyên tắc phòng ngừa giúp chúng ta hành động sớm, ưu tiên sự an toàn cho Trái Đất và sức khỏe cộng đồng, thay vì mạo hiểm đánh đổi. Nó khuyến khích tìm kiếm các giải pháp thay thế an toàn hơn.Nói tóm lại, nguyên tắc phòng ngừa chính là "cẩn tắc vô ưu" trong quy mô lớn hơn, áp dụng cho việc bảo vệ ngôi nhà chung của chúng ta. Hãy cùng tìm hiểu và ủng hộ những quyết định quản lý dựa trên sự cẩn trọng này nhé! 🙏#NguyenTacPhongNgua #BaoVeMoiTruong #QuanLyMoiTruong #PhatTrienBenVung #HanhDongViKhiHau #SucKhoeCongDong #TraiDatLaNha #PrecautionaryPrinciple #MoiTruongBenVung ... Xem thêmThu nhỏ

Photo

Xem trên Facebook

Tag: EEPSEA

Tập huấn cho nhà báo viết về môi trường