Hơn 2.300ha rừng tại các dự án thuê đất, thuê rừng ở Đắk Lắk bị suy giảm chỉ trong một thời gian ngắn, mà nguyên nhân là do công tác quản lý còn nhiều hạn chế.
Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn (NN-PTNT) tỉnh Đắk Lắk vừa báo cáo về kết quả triển khai thực hiện Nghị quyết số 29 của HĐND tỉnh về kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh tỉnh trong 5 năm, giai đoạn 2021 – 2025 và việc chấp hành pháp luật về quản lý, sử dụng và khai thác tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ trên địa bàn tỉnh đến năm 2023.
Theo Sở NN-PTNT tỉnh Đắk Lắk, từ năm 2021 đến tháng 6.2024, lực lượng kiểm lâm phối hợp với các ngành chức năng, chủ rừng kiểm tra, phát hiện, lập hồ sơ xử lý 4.224 vụ vi phạm pháp luật về lâm nghiệp.
Trong đó, hành vi phá rừng trái pháp luật xảy ra 2.732 vụ chiếm hơn 64%, với diện tích rừng bị thiệt hại 880ha (chủ yếu xảy ra ở địa bàn huyện Ea Súp).
Sở nhận định, việc quản lý các dự án nông lâm nghiệp thuê đất, thuê rừng của UBND cấp huyện còn nhiều hạn chế; một số dự án buông lỏng quản lý, dẫn đến suy giảm diện tích rừng và đất bị xâm canh lấn chiếm với số lượng lớn.
Theo tính toán sơ bộ, đến cuối năm 2023, diện tích rừng tự nhiên bị suy giảm tại các dự án là hơn 2.300ha (diện tích giao làm dự án là hơn 12.571ha được giao quản lý, bảo vệ); diện tích đất của các dự án bị lấn chiếm, tranh chấp hơn 6.705ha.
Về nguyên nhân dẫn đến việc rừng bị suy giảm, theo báo cáo của Sở NN-PTNT tỉnh, do các đơn vị chủ rừng, nhất là các công ty lâm nghiệp không đủ lực lượng chuyên trách để bảo vệ rừng, nguồn thu nhập của các đơn vị chủ yếu là từ tiền hỗ trợ quản lý bảo vệ rừng (QLBVR) nghèo kiệt, chỉ đáp ứng được khoảng 20-30% nhu cầu.
Do đó, không đảm bảo tiền lương cho cán bộ, công nhân viên, có đơn vị nợ lương, nợ bảo hiểm xã hội của người lao động 8 đến 12 tháng, đến nay chưa có hướng giải quyết…
Qua thống kê ban đầu từ các báo cáo của các chủ rừng, trong 5 năm trở lại đây, có trên 150 người xin nghỉ việc. Điều này dẫn đến không thể thực hiện nhiệm vụ QLBVR.
Bên cạnh đó, kinh phí thực hiện chương trình phát triển lâm nghiệp bền vững của tỉnh mặc dù được trung ương cấp trong năm 2022 và 2023 với số tiền là 37 tỷ đồng nhưng do vướng mắc về các quy định của pháp luật nên không còn nội dung chi. Trong khi các đơn vị chủ rừng nhất là các công ty lâm nghiệp đang thiếu kinh phí để trả lương cho lực lượng quản lý bảo vệ rừng và các hoạt động thiết yếu khác.
Áp lực từ dân di cư tự do, nhất là người dân tộc phía Bắc di cư sinh sống trong rừng, gần rừng, họ phá rừng để lấy đất ở, đất canh tác, khai thác, vận chuyển lâm sản trái pháp luật; săn bắt động vật rừng để kiếm kế sinh nhai.
Trong thời gian tới, Sở NN-PTNT tỉnh Đắk Lắk xác định, sẽ tập trung nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về quản lý, bảo vệ và phát triển rừng.
Tiếp tục kiện toàn, củng cố nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả của bộ máy quản lý nhà nước về quản lý, bảo vệ và phát triển rừng; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đánh giá và xử lý trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân; siết chặt kỷ cương, pháp luật trên lĩnh vực quản lý, bảo vệ và phát triển rừng ở các địa phương, trong đó có các dự án.
Rà soát, đánh giá, kiểm soát chặt chẽ các quy hoạch dự án phát triển kinh tế, xã hội có tác động đến diện tích, chất lượng rừng.
