Một nghiên cứu mới về việc đánh bắt cá mập trên toàn cầu đã cảnh báo về mức độ tác động tiêu cực của con người đối với đại dương: khoảng 80 triệu con cá mập chết bởi nghề săn bắt cá mỗi năm, bất chấp các quy định cấm đánh bắt cá.
Từ năm 2012 đến năm 2019 luật xử phạt vi phạm đã tăng gấp 10 lần nhưng tỷ lệ đánh bắt cá trên toàn cầu cũng tăng từ 76 triệu con cá mập lên hơn 80 triệu con vào năm 2017, với mức trung bình là 79 triệu con từ năm 2017 đến năm 2019. Các nhà nghiên cứu ước tính số lượng cá mập chết lên tới 101 triệu vào năm 2019. Tệ hơn nữa, trong số những cái chết của cá mập còn có khoảng 22 triệu đến 28 triệu con mỗi năm thuộc các loài các khác cũng đang bị đe dọa.
Các tác giả của nghiên cứu cho biết: “Trong hai thập kỷ qua, cá mập ngày càng được công nhận là một trong những loài động vật hoang dã bị đe dọa nhất trên thế giới và do đó đã nhận được sự giám sát chặt chẽ về mặt khoa học và pháp luật đã quy định”.
Chúng phải đối mặt với các mối đe dọa từ việc đánh bắt quá mức và số lượng lớn vô tình bị đánh bắt bởi nghề cá ngừ đại dương. Nhu cầu tiêu thụ vây của chúng cũng ngày càng tăng bởi nó vốn là một mặt hàng có giá trị ở thị trường châu Á.
Các quy định bảo vệ, chủ yếu nhằm mục đích loại bỏ hoạt động đánh bắt vi cá đã được đưa ra cùng với các thỏa thuận nhằm hạn chế buôn bán các loài bị đe dọa, đó là thành quả của nỗ lực giải quyết vấn đề đánh bắt và nhiều chiến dịch nâng cao nhận thức cộng đồng. Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu nào điều tra tác động của các quy định này đối với tỷ lệ tử vong của cá mâp trên toàn cầu do đánh bắt. Thực tế, tỷ lệ tử vong do đánh bắt cá đã tăng lên trong 10 năm qua.
Họ nói: “Bằng cách liên kết dữ liệu về tỷ lệ tử vong do đánh bắt cá với bối cảnh pháp lý toàn cầu, chúng tôi cho thấy rằng luật pháp phổ biến rộng rãi nhằm ngăn chặn việc lấy vi cá mập không làm giảm tỷ lệ tử vong mặc dù các lệnh cấm trong khu vực đã đạt được một số thành công”.
Cái chết của cá mập đặc biệt tập trung ở các điểm nóng ven biển, với 50% tỷ lệ tử vong toàn cầu từ năm 2017 đến năm 2019 xảy ra ở vùng lãnh hải của sáu quốc gia ven biển. Bốn trong số này – Indonesia, Brazil, Mauritania và Mexico. Những ghi nhận này cho thấy bối cảnh toàn cầu đang thay đổi về tỷ lệ tử vong do đánh bắt cá mập đang chuyển từ việc đánh bắt các loài cá nổi lớn hơn sang sử dụng toàn bộ các loài ven biển nhỏ hơn, điều này đặt ra những thách thức mới về quản lý và bảo tồn.
Các tác giả tuyên bố rằng các biện pháp như cấm đánh bắt cá mập, giới hạn đánh bắt và bảo vệ các khu vực trọng điểm đều có thể giúp bảo vệ cá mập.
“Đó là một vấn đề có thể giải quyết được,” tác giả chính Boris Worm nói thêm. “Nhưng đó là một vấn đề thực sự cần được giải quyết ngay bây giờ, vì cá mập không còn nhiều thời gian nữa”.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Khoa học.
