Bộ Tài chính đề xuất lập sàn giao dịch tín chỉ carbon quốc gia nhằm tăng sức cạnh tranh theo hướng phát triển kinh tế ít phát thải, tăng trưởng xanh.
Nội dung này được Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận nêu ra tại cuộc họp về Đề án Thành lập thị trường tín chỉ carbon tại Việt Nam, ngày 8/1.
Việc hình thành thị trường tín chỉ carbon là thực hiện cam kết giảm phát thải ròng khí nhà kính bằng 0 (Net Zero) trên thực tế, bằng công cụ kinh tế để quản lý phát thải khí nhà kính của doanh nghiệp.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận cho hay nhiều nước đã lập sàn giao dịch tín chỉ carbon, Việt Nam cần thực hiện mô hình này.
Việc xây dựng thị trường tín chỉ carbon đảm bảo giao dịch trong nước diễn ra minh bạch, an toàn, phù hợp điều kiện Việt Nam và thông lệ quốc tế. Lợi ích chủ thể tham gia được hài hòa, giúp tăng sức cạnh tranh quốc gia theo hướng phát triển kinh tế ít phát thải, tăng trưởng xanh, bền vững.
Hàng hóa trên thị trường tín chỉ carbon tại Việt Nam gồm 2 loại: Hạn ngạch phát thải khí nhà kính; Tín chỉ carbon do Bộ Tài nguyên và Môi trường xác nhận được giao dịch trên sàn giao dịch của thị trường tín chỉ carbon trong nước.
Chủ thể tham gia thị trường gồm: Các cơ sở thuộc danh mục lĩnh vực, cơ sở phát thải khí nhà kính phải kiểm kê khí nhà kính; các tổ chức thực hiện chương trình, dự án tạo tín chỉ carbon; các tổ chức và cá nhân đủ điều kiện tham gia hoạt động đầu tư, kinh doanh tín chỉ carbon theo quy định của pháp luật; các tổ chức hỗ trợ giao dịch.
Thứ trưởng Tài nguyên và Môi trường Lê Công Thành cho biết điểm mấu chốt để hình thành thị trường tín chỉ carbon là quản lý việc hình thành, tạo tín chỉ; kế hoạch giảm phát thải theo từng lĩnh vực; cơ chế trao đổi tín chỉ trên thị trường quốc tế.
Còn Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thị Bích Ngọc cho rằng cần có cơ sở phân bổ hạn ngạch phát thải để thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới công nghệ, quản lý hoạt động phát thải.
Cạnh đó, thị trường tín chỉ carbon của Việt Nam phải kết nối với thế giới để các doanh nghiệp nước ngoài yên tâm đầu tư sản xuất, kinh doanh.
“Đề án cần xác định rõ hơn mô hình thị thường với lộ trình triển khai nhất là xây dựng văn bản quy phạm pháp luật liên quan; đánh giá tác động toàn diện với các ngành sản xuất, các hiệp định, cam kết quốc tế…”, theo bà Ngọc.
Thành lập, phát triển thị trường tín chỉ carbon toàn diện
Lắng nghe các ý kiến, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh thành lập thị trường tín chỉ carbon là bước cụ thể hóa để chuẩn bị cho những chính sách lớn trên phạm vi toàn cầu về giảm phát thải khí nhà kính, phân bổ hạn ngạch phát thải, trao đổi tín chỉ carbon, tạo nguồn lực tài chính xanh để doanh nghiệp đổi mới công nghệ.
Lãnh đạo Chính phủ lưu ý, đề án cần được những câu hỏi về phạm vi triển khai, sản phẩm, mô hình hoạt động để thành lập và phát triển đồng bộ thị trường tín chỉ.
“Chúng ta thực hiện trách nhiệm cam kết toàn cầu trong giảm phát thải khí nhà kính nhưng phải bảo vệ lợi ích quốc gia một cách công bằng, công khai, minh bạch”, Phó Thủ tướng quán triệt.
Bộ Tài nguyên và Môi trường được giao nâng cao năng lực xác định/phân bổ hạn ngạch phát thải cho các ngành, lĩnh vực theo kế hoạch cụ thể, rõ ràng; thực thi được các quy định, tiêu chuẩn về cơ chế thống kê, đo đếm, chứng nhận về hạn ngạch phát thải, tín chỉ carbon theo tiêu chuẩn quốc tế, nhất là trong lĩnh vực vận tải, điện tử, nông nghiệp…
Phó Thủ tướng cũng giao Bộ Tài chính nghiên cứu đầy đủ, toàn diện, kỹ lưỡng việc hình thành các chính sách liên quan đến thị trường tín chỉ carbon ở các quốc gia khác, từ đó đề xuất cách tiếp cận, quan điểm, mục đích, mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ, lộ trình thực hiện cụ thể trong Đề án.
Tín chỉ carbon (tín chỉ CO2) là chứng nhận có thể giao dịch thương mại, thể hiện quyền phát thải một tấn khí CO2, hoặc một tấn khí nhà kính khác tương đương.
Phương thức mua bán được hiểu là một công ty tạo ra 12 tấn khí thải trong khi giới hạn cho phép là 10 tấn thì với 2 tấn quá hạn ngạch kia có thể mua tín chỉ từ công ty tạo khí thải thấp hơn. Điều này được xác nhận bởi bên thứ ba. Mục tiêu cuối cùng của tín chỉ carbon là giảm phát thải khí nhà kính vào khí quyển.
