Nhiều hộ dân thôn 7, xã Lộc Ngãi, huyện Bảo Lâm nước giếng đào của gia đình bị đục, không thể sử dụng. Nguyên nhân do ảnh hưởng hoạt động khai thác Bauxite.
Nước sinh hoạt không thể sử dụng
Từ năm 2021, ngay sau khi nhận được phản ánh hoạt động khai thác quặng Bauxite làm ảnh hưởng tới nguồn nước giếng đào của người dân, UBND huyện Bảo Lâm, tỉnh Lâm Đồng chỉ đạo UBND xã Lộc Ngãi phối hợp với Công ty TNHH MTV Nhôm Lâm Đồng, bàn giải pháp lâu dài nhằm đảm bảo nguồn nước sinh hoạt cho người dân.
Gần đây, một số người dân thôn 7, xã Lộc Ngãi, huyện Bảo Lâm phản ánh nước giếng đào của gia đình bị đục, không thể sử dụng. Nguyên nhân do ảnh hưởng của hoạt động khai thác Bauxite (bô-xít) gần đó của Công ty Nhôm Lâm Đồng (thuộc Tập đoàn TKV).
Theo bà Phan Thị Hướng, ngụ thôn 7, xã Lộc Ngãi trình bày, khoảng gần 1 tháng trở lại đây, nước giếng đào của gia đình bị đục, có bùn đất nên không thể sử dụng. Bà Hướng cũng lo lắng rằng chưa có cơ sở để tin tưởng vào chất lượng nước từ các giếng khoan do địa phương và Công ty Nhôm Lâm Đồng lắp đặt về tận nhà.
Gần đó, gia đình bà Phan Thị Nhuệ phải đi chở nước từ giếng khoan cách nhà hơn 500 mét. Còn nước uống thì gia đình phải mua nước bình về sử dụng do nước giếng đào hơn 20m vẩn đục, không thể sử dụng…
Ông Bế Văn Thắng, Trưởng thôn, xã Lộc Ngãi cho biết, thôn 7 có 280 hộ dân, với 1.200 nhân khẩu. Từ trước đến nay, bà con đều sử dụng nước giếng đào, giếng khoan để sinh hoạt.
Ông Thắng nhận định, hoạt động khai thác Bauxite có gây ảnh hưởng tới nước giếng đào của khoảng 80 hộ dân. Nhất là thời gian gần đây mưa nhiều, nước bùn rỉ chảy vào nước ngầm dẫn tới giếng đào.
Để khắc phục tình trạng trên, từ năm 2021, Công ty Nhôm Lâm Đồng đã khoan 2 giếng mới và lắp đặt bồn chứa, trụ lọc, ống dẫn về tận nhà cho các hộ dân…
“Do mưa lớn, một giếng khoan bị ảnh hưởng nên công ty đã khoan giếng mới thay thế. Đến nay nguồn nước từ 2 giếng khoan đủ đảm bảo cho người dân sử dụng, nước trong. Nước từ các giếng khoan đều được phòng y tế đưa đi kiểm nghiệm”, trưởng thôn 7, xã Lộc Ngãi nói.
Giải pháp khắc phục
Cũng theo trưởng thôn 7, hiện còn 5-7 hộ dân không sử dụng nước giếng khoan do Công ty Nhôm Lâm Đồng hỗ trợ khoan mà sử dụng nước giếng đào, cho rằng nguồn nước giếng khoan không đảm bảo. Ban quản lý thôn đã vận động người dân sử dụng nước giếng khoan để đảm bảo vệ sinh, đảm bảo nguồn nước sinh hoạt.
Về phía Công ty Nhôm Lâm Đồng, ông Nguyễn Đức Thái, Phó Giám đốc công ty cho biết, việc nguồn nước bị ảnh hưởng đã được đơn vị đánh giá, có phương án ngay từ lúc chưa khai thác Bauxite.
Cụ thể, từ tháng 6/2021, Công ty Nhôm Lâm Đồng đã đề nghị Nhà máy nước Bảo Lâm khảo sát để lắp đặt và cung cấp nước máy sinh hoạt cho người dân tại khu vực thôn 7. Tuy nhiên, việc lắp đặt nước máy không thể triển khai, theo đơn vị khảo sát do khoảng cách xa, chênh lệch địa hình…
Do đó, chỉ có phương án khoan giếng. Nước giếng khoan ở độ sâu cao hơn nhiều so với giếng đào của người dân nên nguồn nước đảm bảo hơn. Cùng với đó, Công ty Nhôm Lâm Đồng hỗ trợ người dân mua máy lọc nước.
Cũng theo đại diện Công ty Nhôm Lâm Đồng, gần đây do thời tiết mưa nhiều nên trong quá trình khai thác quặng tại khu vực thôn 7 có tình trạng nước giếng đào của các hộ dân xung quanh bị đục, công ty đã phối hợp với chính quyền địa phương bàn giải pháp khắc phục.
Về nguồn nước các giếng khoan hỗ trợ người dân, ông Thái cho biết đang sử dụng nước ở tầng thứ ba có độ sâu 90- 100m. Sau khi khoan giếng, công ty lấy mẫu phân tích, các chỉ số đều đảm bảo, thậm chí chất lượng nước tốt hơn nhiều so với giếng đào trong khu vực chỉ sâu từ 15-20m.
Mới đây, khi hiện tượng nước giếng đào bị đục và người dân phản ánh nước giếng khoan không đảm bảo, ngày 3/11 công ty tiếp tục lấy mẫu gửi đi phân tích, xét nghiệm, kết quả ngày 9/11 cho thấy các chỉ số đều đảm bảo. Còn về phía chính quyền cũng lấy mẫu nước phân tích độc lập, khi có kết quả chúng tôi sẽ công bố rộng rãi.
Ông Bùi Văn Thức, Phó Bí thư, Chủ tịch UBND xã Lộc Ngãi xác nhận, người dân địa phương lâu nay sử dụng nước giếng đào có độ sâu từ 10-20m. Từ năm 2021, việc khai thác Bauxite đã ảnh hưởng tới nguồn nước ngầm tại một số khu vực ở thôn 7.
Qua phản ánh của cử tri, người dân, UBND huyện Bảo Lâm cùng chính quyền xã Lộc Ngãi và Công ty Nhôm Đồng Lâm Đồng bàn giải pháp khắc phục.
Theo đó, Công ty Nhôm Đồng Lâm Đồng đã khoan 2 giếng nước, lắp đặt bồn nước, ống dẫn nước về tận nhà 80 hộ dân thôn 7. Các hộ dân đóng góp chi trả tiền điện vận hành 2 máy bơm, nhà nào sử dụng nhiều nước thì đóng nhiều tiền điện, bình quân từ 80.000 đến 200.000 đồng/tháng.
Ông Thức thông cho biết thêm: “Cách đây khoảng 10 ngày, xã có nhận được phản ánh của người dân về nước giếng đào bị đục, do ảnh hưởng của khai thác Bauxite. Ngay sau khi có phản ánh, UBND huyện Bảo Lâm đã cử phòng y tế cùng UBND xã và tổ dân phố vào kiểm tra, đồng thời lấy mẫu của 2 giếng khoan đi xét nghiệm”.
Theo Chủ tịch xã Lộc Ngãi, tại thôn 7 có một số hộ dân nói không sử dụng nước giếng khoan do Công ty Nhôm Đồng Lâm Đồng khoan. Lý do trước tiên là tăng chi phí sinh hoạt tiền điện. Về vấn đề này, Công ty Nhôm Đồng Lâm Đồng đã đồng ý hỗ trợ 6 tháng tiền điện tổng cộng 30 triệu đồng, số tiền này đã chuyển cho thôn.
Tuy nhiên, theo ông Thức, lý do sâu xa khiến một số hộ dân nói không sử dụng nước giếng khoan, đồng thời phản ánh nước giếng đào bị đục do liên quan đến công tác thu hồi, đền bù đất.
Cụ thể, như hộ bà Hướng đề nghị không thu hồi đất và được nâng mức bồi thường tài sản trên đất đối với diện tích đã bị thu hồi phục vụ dự án. Một số trường hợp khác đề nghị được bồi thường về đất, nhưng vì là diện tích đất rừng lấn chiếm nên không được bồi thường theo quy định.
