Ngày 29/9, sàn giao dịch tín chỉ carbon ASEAN đi vào hoạt động ở TP.HCM.
Đón đầu xu thế
Sàn giao dịch tín chỉ carbon ASEAN (CCTPA) do Tập đoàn CT Group làm chủ đầu tư. Việc có sàn giao dịch tín chỉ carbon sẽ giúp các doanh nghiệp chủ động thích ứng với các chính sách thương mại về môi trường quốc tế, đồng thời hướng tới nền kinh tế carbon thấp và có tốc độ phát triển vượt bậc.
Từ tháng 10/2023, 27 quốc gia thành viên Liên minh châu Âu bắt đầu thực hiện thí điểm đánh thuế carbon đối với tất cả hàng hoá xuất khẩu sang thị trường này theo Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM). Hoa Kỳ sẽ là thị trường tiếp theo ban hành cơ chế áp đặt thuế carbon lên các nhà nhập khẩu vào Hoa Kỳ vào năm 2024.
Trong tương lai, sẽ có thêm nhiều quốc gia, thị trường lớn của châu Mỹ và châu Á tiếp cận theo hướng này. Đây là xu thế chung trên toàn cầu mà doanh nghiệp Việt Nam cần thích ứng nhanh, hiệu quả để đáp ứng các tiêu chuẩn xanh và tăng khả năng cạnh tranh về lâu dài.
Ông Nguyễn Võ Trường An, Phó Tổng giám đốc Sàn giao dịch tín chỉ carbon ASEAN cho biết, thị trường carbon được xem là công cụ hữu hiệu, khả thi thực hiện giảm thiểu tác hại tới môi trường, hướng tới phát triển bền vững và phù hợp tiêu chuẩn quốc tế. Tuy nhiên, hiện nay, các dự án tín chỉ carbon tại Việt Nam còn khá mới mẻ, chưa nhận được sự quan tâm của các doanh nghiệp.
“Nước ta cần thiết phải có một đơn vị tư vấn, hướng dẫn quy trình kiểm định và đăng kí tín chỉ carbon. Xác định tầm quan trọng của thị trường này, Sàn giao dịch tín chỉ Carbon ASEAN đã trở thành đơn vị đầu tiên ở Việt Nam cung cấp thông tin tư vấn đầy đủ cho các cá nhân doanh nghiệp, tổ chức”, ông An nói.
Theo ông An, sàn giao dịch tín chỉ carbon ASEAN sẽ hỗ trợ các đơn vị cách thức xây dựng dự án tín chỉ carbon, cách thức đăng ký, kiểm định, xác nhận cùng các cơ chế trao đổi, đền bù, vay tín dụng đối với các khoản tín dụng carbon và áp dụng thuế carbon trong khu vực và trên toàn cầu.
Cũng theo ông An, CCTPA cũng nghiên cứu đưa ra các giải pháp ứng dụng Blockchain và Crypto cho thị trường carbon, giúp các giao dịch được xác thực, bảo mật và minh bạch, tăng cường sự tin tưởng giữa các bên tham gia. Đây cũng là giải pháp tối ưu và cũng là hướng đi rất khác biệt.
Các nhà khoa học nghiên cứu chuyên sâu về tín chỉ carbon nhận định, việc thành lập sàn giao dịch tín chỉ carbon là định hướng quan trọng để Việt Nam đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Ông Tăng Thế Cường, Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho hay “Net zero” mà Việt Nam cam kết tại Hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP26) năm 2021 là mục tiêu rất tham vọng và thách thức. Việc xây dựng thị trường carbon chính là chìa khóa.
“Thị trường carbon được xây dựng sẽ góp phần thực hiện mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính cũng như giảm chi phí của doanh nghiệp, xã hội, thúc đẩy phát triển công nghệ phát thải thấp”, ông Cường chia sẻ.
Theo ông Cường, nhiều năm qua, CT Group vẫn luôn được ghi nhận là doanh nghiệp điển hình trong việc triển khai nhiều chiến lược phát triển kinh tế vừa chung tay giải quyết những thách thức toàn cầu về môi trường. Doanh nghiệp đã và đang triển khai “12 Chương trình ủng hộ Việt Nam trong công cuộc ứng phó biến đổi khí hậu”. Trong đó có nhiều nghiên cứu khoa học giúp tiết kiệm hàng triệu tấn CO2.
Việc ra mắt sàn giao dịch carbon sẽ góp phần bảo vệ môi trường sống, mang lại lợi ích cho người dân, nâng cao giá trị kinh doanh cho các doanh nghiệp tham gia, hướng đến nền kinh tế xanh, phát triển bền vững.
Kinh nghiệm từ Thượng Hải – Trung Quốc
Trong Diễn đàn Kinh tế TP.HCM năm 2023, bà Tôn Minh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân TP Thượng Hải cho biết, mặc dù phát triển nhanh chóng nhưng Thượng Hải vẫn là thành phố xanh, ít carbon và thân thiện môi trường.
Chuyển đổi xanh và ít carbon có ý nghĩa lớn trong việc giảm thiểu hiện tượng nóng lên toàn cầu, đảm bảo an ninh năng lượng và hiện thực hóa sự phát triển bền vững của Thượng Hải. Phát triển xanh cũng là ưu tiên hàng đầu của chính quyền Trung quốc.
“Thượng Hải là siêu thành phố với hơn 24 triệu người sinh sống. Thành phố đã chọn phát triển lâu dài theo hướng tăng trưởng xanh và ít carbon. Thượng Hải có tốc độ tăng kinh tế tăng trưởng nhanh chóng với mức độ tiêu thụ năng lượng thấp và lượng khí thải carbon rất thấp”, bà Tôn Minh nói.
Bà Tôn Minh chia sẻ, tốc độ tăng trưởng kinh tế trung bình của Thượng Hải kể từ năm 2010 luôn giữ ở mức 6,7%/năm, trong khi mức tiêu thụ năng lượng chỉ tăng 1,2%/năm.
Trong những năm qua, chính quyền Thượng Hải đã trồng nhiều cây xanh hơn, mang lại nguồn nước sạch hơn cho người dân thành phố, tích cực cải thiện chất lượng sống cho người dân.
Toàn thành phố có 670 công viên và 1.600 km đường mòn xanh. Các khu vực ven sông Hoàng Phố và lạch Tô Châu được khai thác tối đa để tạo thêm nhiều không gian công cộng cho người dân. Trong 10 năm qua, nồng độ bụi mịn PM2.5 trung bình hàng năm của Thượng Hải đã giảm từ 62 microgam/m3 xuống còn 25 microgam/m3.
Bà Tôn Minh cho biết, thành phố Thượng Hải luôn thu hút các bên liên quan để hướng tới những hành động xanh. Vào tháng 7/2021 chương trình Mua bán khí thải quốc gia (ESETS) của Trung Quốc đã bắt đầu được giao dịch tại Thượng Hải, tạo ra doanh thu tích lũy hơn 240 triệu tấn tín chỉ carbon (240 triệu tấn CO2).
“Chúng tôi đã thiết lập một hệ thống tài chính xanh nhiều tầng để thu hút nhiều vốn hơn cho các ngành công nghiệp xanh. Chúng tôi cũng đã tổ chức triển lãm Trung hòa cacbon Quốc tế ở Thượng Hải lần đầu tiên để có thể liên kết, tạo điều kiện hợp tác giữa các bên cung – cầu trong giao dịch carbon”, bà Tôn Minh cho hay.
Theo đại diện của TP Thượng Hải, quá trình chuyển đổi xanh ở thành phố này chủ yếu trong lĩnh vực năng lượng, công nghiệp, môi trường, giao thông và xã hội toàn cầu. Thượng Hải nỗ lực xây dựng hệ thống năng lượng hiện đại, trong đó hệ thống điện mới sẽ sạch hơn, an toàn hơn, hiệu quả hơn nhưng lại có lượng khí thải carbon thấp hơn.
