Biến đổi khí hậu đe dọa sản xuất cà phê do diện tích canh tác bị thu hẹp và chất lượng cũng như sản lượng hạt cà phê sụt giảm.
Ly cà phê sáng của bạn bền vững tới đâu?
Những người mê cà phê trên toàn cầu tiêu thụ hơn 400 tỉ ly cà phê mỗi ngày, ở nhà hoặc tại các quán cà phê nổi tiếng. Gần 10 tỉ tấn cà phê được sản xuất mỗi năm, chủ yếu tập trung ở những khu vực được biết đến dưới cái tên “Vành đai cà phê”. Brazil, Việt Nam, Colombia, Indonesia và Ethiopia là 5 nước sản xuất cà phê lớn nhất thế giới, chiếm hơn 70% tổng sản lượng toàn cầu.
Các trang trại quy mô nhỏ cung cấp khoảng 80% cà phê cho cả thế giới và khoảng 125 triệu người sống nhờ vào hoạt động sản xuất cà phê. Tuy nhiên, thức uống phổ biến này lại đang lâm nguy.
Rắc rối nảy sinh?
Cây cà phê vốn nhạy với thay đổi về nhiệt độ và các đợt nắng nóng kéo dài có thể hạn chế tăng trưởng và năng suất của cây cà phê. Arabica và Robusta là 2 loại cà phê chính được canh tác trên toàn cầu. Trong khi cà phê Robusta ít nhạy cảm với nhiệt độ hơn (nhưng lại dễ bị ảnh hưởng bởi hạn hán), nhiệt độ lại đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển và trưởng thành của cà phê Arabica.
Nhiệt độ ở một vài nước dẫn đầu về sản xuất cà phê đã tăng lên. Ví dụ như Brazil, vốn là nước đứng đầu về sản xuất cà phê Arabica, đã chứng kiến nhiệt độ trung bình năm tăng 1,16°C trong giai đoạn 1971-2021. Một nghiên cứu gần đây, đăng trên Tạp chí PLOS Climate, cho thấy các điều kiện không thuận lợi gây giảm sản lượng thu hoạch cà phê đã gia tăng kể từ năm 1980 (số liệu 1). Thập kỷ trước được coi là nặng nề nhất khi có tới 5 năm trong tổng số 6 năm được coi là nguy hại nhất kể từ năm 2010.
Trong khi nhiệt độ tăng lên được coi là yếu tố gây khó khăn cho sản xuất cà phê, hoạt động canh tác cà phê lại liên quan tới phá rừng và khiến trái đất càng nóng lên thêm. Người ta phải bỏ đi nhiều cánh rừng nhiệt đới rộng lớn để đáp ứng nhu cầu cà phê ngày càng tăng và đảm bảo nhiệt độ tốt nhất cho cà phê sinh trưởng.
Ý nghĩa đến từ lựa chọn cà phê của người tiêu dùng
Sau khi cà phê đến được kệ trưng bày, người tiêu dùng có thể sẽ ngạc nhiên khi biết lựa chọn của họ có thể ảnh hưởng đến tính bền vững của ngành cà phê. Quyết định chọn cà phê hòa tan hay cà phê bột và cách thức ly cà phê được pha, có những ảnh hưởng khác nhau lên lượng phát thải, năng lượng tiêu thụ và rác thải. Tìm kiếm lựa chọn thay thế cho ly cà phê dùng một lần không thể tái chế và chọn hộp hoặc viên nén không góp phần tạo ra rác thải chôn đóng vai trò quan trọng trong cải thiện tính bền vững của ngành cà phê.
Cà phê bột nén mang lại doanh thu đáng kể cho thị trường cà phê nói chung của Vương quốc Anh và mặc dù loại cà phê này giúp người tiêu dùng có cơ hội tự pha chế cà phê tại nhà theo kiểu ngoài quán, tính bền vững trong sản phẩm này vẫn đang trong vòng nghi vấn. Bên cạnh lượng phát thải từ khâu chuẩn bị, rác thải ra sau khi người tiêu dùng sử dụng hộp và viên nén tạo thành phát thải thứ cấp và góp phần chất đầy thêm các bãi tập kết rác.
Ly cà phê dùng một lần cũng đem lại rủi ro về môi trường vì phần lớn ly không thể tái chế do có lớp bọc nhựa và vì thế cũng kết thúc ở bãi tập kết rác, chỉ tính riêng ở Vương quốc Anh, mỗi năm có tới 2,5 tỉ ly cà phê bị thải ra. Mang tới cho người tiêu dùng những lựa chọn thay thế thân thiện với môi trường và đưa ra phần thưởng bằng tiền khi dùng ly tái sử dụng được chứng minh là những giải pháp hữu hiệu. Các nghiên cứu phát hiện rằng khoảng 93% người tiêu dùng sẵn sàng mang ly tái sử dụng nếu mức giảm giá vượt quá một giá trị nhất định (0,265 USD).
Thời khắc để đổi mới ngành cà phê
Nhu cầu tìm kiếm cà phê bền vững đã kéo theo những ý tưởng sáng tạo như cà phê sản xuất trong phòng thí nghiệm và năng lượng từ rác thải. Ứng dụng nông nghiệp tế bào vào cà phê mở ra cơ hội để chế tạo tế bào cà phê trong phòng thí nghiệm. Ứng dụng này sẽ rất hữu ích trong các sản phẩm mang hương vị cà phê. Tuy nhiên, để ứng dụng này đi vào thói quen tiêu thụ cà phê chính thống vẫn còn là câu hỏi mang tính xã hội đối với người tiêu dùng. Thêm nữa, nếu tước đi nhu cầu khỏi các trang trại nhỏ ở các khu vực đang phát triển có thể ảnh hưởng đến sinh kế của người dân. Tận dụng rác thải từ cà phê bột là một lĩnh vực đầy hứa hẹn nhằm giảm thiểu rác thải ở các bãi tập kết. Kết hợp bã cà phê với polymer tạo ra vật liệu có thể dùng được trong ngành may mặc và ép bã cà phê thành khối có thể thay thế gỗ để đốt. Thêm nữa, các cơ hội cũng nảy nở trong lĩnh vực sản xuất năng lượng sinh học và vật liệu xây dựng từ ly cà phê.
