Biến đổi khí hậu đã và đang gây nên những tác động rất lớn về môi trường trên địa bàn cả nước nói chung và Hà Tĩnh nói riêng.
Trước tình hình đó, Hà Tĩnh đã triển khai nhiều giải pháp, trong đó có phát triển lâm nghiệp hướng đến kinh tế rừng bền vững, góp phần ứng phó biến đổi khí hậu.
Phát triển diện tích rừng FSC tăng khả năng hấp thụ carbon
Nhằm nâng cao giá trị sản xuất lâm nghiệp, tăng cường quản lý và phát triển rừng bền vững, những năm qua, lực lượng Kiểm lâm Hà Tĩnh đã làm “cầu nối”, hướng dẫn, vận động người dân trồng và chăm sóc rừng theo tiêu chuẩn quốc tế FSC. Trồng rừng theo tiêu chuẩn FSC không chỉ hiệu quả hơn về kinh tế mà còn mang lại những lợi ích về môi trường.
Nhiều năm gắn bó với nghề trồng rừng, gia đình ông Nguyễn Sỹ Hùng ở thôn Trung Lưu, xã Sơn Tây, Hương Sơn (Hà Tĩnh) hiện có 15ha rừng trồng đã được cấp chứng chỉ FSC – chứng chỉ quản lý rừng bền vững theo tiêu chuẩn của Hội đồng quản trị rừng thế giới.
Trước đây, gia đình ông Hùng ít chú ý đến chất lượng cây giống, kỹ thuật chăm sóc nên năng suất thấp và thường xuyên bị thương lái ép giá. Từ khi chuyển đổi rừng theo tiêu chuẩn FSC, 15ha rừng của gia đình được quản lý chặt chẽ, chăm sóc theo đúng quy trình kỹ thuật nên năng suất, chất lượng gỗ được nâng cao.
| Chứng chỉ FSC là chứng chỉ được dùng cho các nhà quản lý rừng hay những nhà sản xuất các sản phẩm từ rừng đảm bảo được tiêu chí về phát triển bền vững, cân bằng được các giá trị bảo vệ môi trường (rừng) với lợi ích xã hội của các bên liên quan (nhà sản xuất, xã hội và người dân địa phương). |
Cùng với gia đình ông Nguyễn Sỹ Hùng, ở xã Sơn Tây, huyện Hương Sơn có 221 hộ khác cũng đã chuyển đổi cách trồng rừng truyền thống sang trồng rừng theo chứng chỉ FSC với tổng diện tích 680ha. Từ thực tế, các hộ dân đều nhận thức rằng, việc thay đổi phương thức canh tác, giảm chi phí đầu tư giúp chủ rừng giảm bớt số lần khai thác, trồng lại rừng giúp chống xói mòn, rửa trôi đất trong quá trình khai thác.
Ở Hà Tĩnh hiện có Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp và Dịch vụ Hương Sơn, Liên hiệp Hợp tác xã chứng chỉ rừng Tây Kim, hợp tác xã An Việt Phát được cấp chứng chỉ rừng FSC với diện tích gần 26.000ha. Tất cả gỗ rừng đạt FSC đều được doanh nghiệp chế biến gỗ trên địa bàn tỉnh cam kết thu mua.
Ông Võ Văn Biển – Giám đốc Liên hiệp Hợp tác xã chứng chỉ rừng Tây Kim cho biết: Việc chuyển đổi sang trồng rừng gỗ lớn FSC còn có nhiều hiệu quả về mặt xã hội như trồng gỗ lớn cho lợi nhuận cao đồng nghĩa tăng thu nhập, nâng cao đời sống cho người dân; Về môi trường, rừng gỗ lớn có khả năng hấp thụ carbon, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, chống biến đổi khí hậu.
Những cánh rừng sản xuất theo hướng bền vững, đạt tiêu chuẩn FSC đã và đang góp phần quan trọng trong việc phủ xanh đất trống, đồi núi trọc, giảm thiểu xói mòn đất và chống biến đổi khí hậu. Được biết, Hà Tĩnh phấn đấu đến năm 2030, có khoảng 37.000ha rừng được cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững, gồm rừng trồng sản xuất 32.000ha, rừng cao su 5.000ha.
Hướng đến mục tiêu bền vững
Là tỉnh có diện tích đất lâm nghiệp chiếm trên 60 % tổng diện tích đất tự nhiên, thời gian gần đây, những tác động của biến đổi khí hậu như thiên tai, bão lũ, sạt lở đất… đã cuốn trôi nhiều diện tích đất đai và công trình hạ tầng, gây không ít lo lắng cho người dân. Để ứng phó với thời tiết cực đoan, phát huy thế mạnh đất rừng phát triển kinh tế, người dân đã triển khai trồng phủ xanh đất trống đồi trọc, nhờ đó, diện tích rừng trồng ở Hà Tĩnh đã và đang không ngừng tăng lên theo từng năm.
Một số hợp tác xã nông, lâm nghiệp trên địa bàn đã mở hướng sản xuất cây giống lâm nghiệp hướng đến phát triển rừng bền vững, chống biến đổi khí hậu. Đơn cử như Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp và Dịch vụ Hương Sơn, Liên hiệp Hợp tác xã chứng chỉ rừng Tây Kim, hợp tác xã An Việt Phát.
Ông Hoàng Quốc Huấn – Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Hà Tĩnh cho biết, nhằm tạo động lực để nâng cao sinh kế cũng như hạn chế biến đổi khí hậu, công tác phát triển lâm nghiệp trên địa bàn đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Người dân, các tổ chức, doanh nghiệp thực sự quan tâm và phát triển nghề rừng, đặc biệt là trồng rừng sản xuất, góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân, giúp các gia đình thoát nghèo bền vững.
Nói về mục tiêu phát triển trồng rừng gỗ lớn có chứng chỉ FSC, ông Hoàng Quốc Huấn cho biết thêm: “Những năm qua, Kiểm lâm Hà Tĩnh cùng với ngành nông nghiệp phối hợp với các địa phương tuyên truyền nâng cao nhận thức người dân về lợi ích, ý nghĩa của việc tham gia trồng rừng gỗ lớn, phát triển vùng nguyên liệu gỗ rừng có chứng chỉ FSC. Khi trồng rừng FSC, sản phẩm đều có chất lượng cao nên được các doanh nghiệp thu mua với giá cao hơn nhiều lần so với gỗ rừng được trồng thông thường”.
Thế nhưng, phần lớn người dân hiện nay vẫn đang chú trọng trồng rừng sản xuất dăm gỗ (chu kỳ khai thác khoảng 4 – 5 năm), chưa áp dụng các nguyên tắc của quản lý rừng bền vững nên chất lượng rừng trồng chưa đạt hiệu quả. Trước thực trạng đó, Hà Tĩnh đã triển khai nhiều giải pháp mang tính chiến lược như hỗ trợ các tổ chức, cá nhân tiếp cận các chính sách về lâm nghiệp; nâng cao năng lực quản lý rừng bền vững và chứng chỉ rừng; tổ chức sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm gỗ theo chuỗi giá trị gỗ rừng trồng…
Ông Nguyễn Văn Việt – Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Hà Tĩnh đánh giá, sự thành công của việc đẩy mạnh trồng rừng không chỉ giúp tăng độ che phủ rừng, bảo vệ môi trường mà còn giúp người dân thay đổi nhận thức và tích cực trồng rừng. Từ kết quả trồng rừng của các hộ dân, HTX nông, lâm nghiệp đã tạo sức lan tỏa tích cực để tạo hiệu ứng cho một phong trào được lan tỏa rộng khắp để cùng hướng tới một mục tiêu bền vững.
