Bộ Nông nghiệp- Phát triển Nông thôn (NN-PTNT) chuẩn bị trình dự thảo đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao – tăng trưởng xanh và triển khai từ năm 2024.
Theo thông tin từ Bộ NN- PTNT, sản xuất lúa gạo ở Việt Nam chiếm gần 50% lượng phát thải khí nhà kính và hơn 75% lượng khí thải metan của toàn ngành nông nghiệp. Nhưng tình trạng thiếu các vùng chuyên canh lúa quy mô lớn, các biện pháp canh tác chưa bền vững, liên kết nông dân với doanh nghiệp còn lỏng lẻo, đặt ra thách thức về giảm phát thải khí nhà kính trong nông nghiệp.
Thứ trưởng Bộ NN- PTNT Trần Thanh Nam cho biết, đề án 1 triệu ha lúa chuyên canh chất lượng cao gắn với tăng trưởng xanh đã được Bộ NN- PTNT hoàn thiện dự thảo, có ý nghĩa quan trọng để chuyển đổi tư duy từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp, nâng cao chất lượng, tạo giá trị gia tăng và phát triển nông nghiệp bền vững.
Theo đề án này, vùng chuyên canh lúa chất lượng cao sẽ sử dụng giống có chứng nhận đảm bảo chất lượng và đáp ứng nhu cầu đa giá trị, nhất là về dinh dưỡng, nguyên liệu phục vụ cho công nghiệp. Đề án đặt ra yêu cầu áp dụng quy trình canh tác bền vững, sử dụng ít vật tư đầu vào (nhất là phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật, giống, nước) và được tổ chức lại sản xuất theo hướng đẩy mạnh hợp tác liên kết. Các vùng lúa chất lượng cao quy mô lớn sẽ được cơ giới hóa, đầu tư hệ thống hạ tầng đồng bộ, được số hóa vùng trồng để truy xuất nguồn gốc.
Đầu tháng 4 tới đây, đề án 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao gắn với tăng trưởng xanh sẽ được trình Chính phủ và được triển khai từ năm 2024 tại ĐBSCL. Đến nay, 12/13 tỉnh, thành tại ĐBSCL đã đăng ký tham gia với định hướng vùng sản xuất chuyên canh lúa chất lượng cao đến năm 2025 đạt 719.000 ha và đến năm 2030 đạt 1,015 triệu hécta . Trong đó, tỉnh An Giang là địa phương đăng ký vùng sản xuất chuyên canh lúa chất lượng cao lớn nhất (dự kiến đến năm 2025 đạt 150.000 ha và đạt 200.000 ha vào năm 2030).
Trước mắt, Bộ NN-PTNT yêu cầu các tỉnh, thành tại ĐBSCL rà soát lại diện tích 184.000 ha lúa đã được đưa vào dự án chuyển đổi nông nghiệp bền vững tại Việt Nam (VnSAT) để đưa toàn bộ diện tích này vào đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao và triển khai sớm.
Mục tiêu của đề án là đến năm 2025, diện tích chuyên canh lúa (đất canh tác) chất lượng cao toàn ĐBSCL đạt trên 500.000 ha, tương ứng khoảng 1 triệu ha gieo trồng/năm và sản lượng đạt khoảng 6,2 triệu tấn lúa (khoảng 3,8 triệu tấn gạo). Lợi nhuận bình quân của người trồng lúa đạt trên 35%. Rơm rạ được thu gom khỏi đồng ruộng và được tái sử dụng, chế biến đạt 80% diện tích thu hoạch.
Mục tiêu đến năm 2030, diện tích chuyên canh lúa chất lượng cao toàn vùng ĐBSCL đạt 1 triệu ha, tương ứng khoảng 2 triệu ha gieo trồng/năm và sản lượng đạt khoảng 12,4 triệu tấn lúa (khoảng 7,7 triệu tấn gạo). Lợi nhuận bình quân của người trồng lúa đạt trên 40%, giảm phát thải khí nhà kính trên 20%.
