Trái đất nóng lên đang dần biến một trong những nguồn nước ngọt quan trọng nhất thế giới thành những dòng sông bùn độc hại.
Cao nguyên Tây Tạng và các vùng núi xung quanh, còn được các chuyên gia trong lĩnh vực môi trường gọi là “tháp nước châu Á”. Đây là thượng nguồn của 10 con sông lớn tại châu Á, cung cấp nước cho gần 2 tỉ người – khoảng 1/4 dân số thế giới.
Nhưng các nhà nghiên cứu Trung Quốc đã kêu gọi hành động khẩn cấp để cải thiện chất lượng nước ở cả thượng nguồn và hạ nguồn của khu vực, vì họ tin rằng chất lượng nước sẽ nhanh chóng xấu đi khi nhiệt độ toàn cầu tăng lên.
Trong một bài báo đăng trên tạp chí Nature Reviews Earth & Environment vào ngày 11/10, các nhà nghiên cứu từ Viện Khoa học Trung Quốc cho biết biến đổi khí hậu sẽ đẩy nhanh tốc độ tan chảy của sông băng, làm tăng dòng chảy trầm tích ở thượng nguồn và các chất gây ô nhiễm khác sẽ ảnh hưởng đến chất lượng nước ở hạ lưu.
Họ đề xuất giám sát vấn đề kỹ lưỡng hơn bằng cách tạo ra một mạng lưới nghiên cứu chất lượng nước, cũng như kêu gọi hành động chung từ các quốc gia thượng nguồn và hạ nguồn để giảm thiểu tính nghiêm trọng của vấn đề.
“Tháp nước châu Á” là nơi tập trung hầu hết các sông băng ngoài Bắc Cực và Nam Cực, nơi này cũng đang rất nhạy cảm với biến đổi khí hậu.
Từ năm 1979 đến năm 2020, nhiệt độ trung bình trong khu vực tăng 0,44 độ C mỗi thập kỷ, gấp đôi tốc độ trung bình toàn cầu, theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí vào tháng 6. Sự nóng lên toàn cầu đã khiến sông băng và băng vĩnh cửu tan chảy trong khu vực. Kết quả là dòng trầm tích (chất do các vật thể trong nước sông, hồ, biển lắng đọng lâu ngày kết lại mà thành) ở đầu nguồn đã tăng lên trong sáu thập kỷ qua.
Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science vào tháng 10/2021, tổng lượng trầm tích trong tháp nước châu Á được dự đoán sẽ tăng hơn gấp đôi vào năm 2050, theo kịch bản ít khả quan nhất. Do đó, chất lượng nước ở hạ lưu sẽ không chỉ bị ảnh hưởng ngày càng nhiều bởi các hoạt động của con người và biến đổi khí hậu mà còn bởi những thay đổi về chất lượng nước ở thượng nguồn.
