Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) vừa cho biết, năm 2021, hầu hết các khu vực trên thế giới khô hạn hơn bình thường, với những tác động ngày càng gia tăng đối với các nền kinh tế, hệ sinh thái và cuộc sống hàng ngày.
Mực nước biến động ở nhiều nơi
Theo báo cáo hằng năm lần đầu tiên về Tình trạng nguồn nước toàn cầu, các khu vực khô hạn bất thường bao gồm khu vực Rio de la Plata của Nam Mỹ, nơi hạn hán kéo dài đã ảnh hưởng đến khu vực kể từ năm 2019.
Báo cáo nêu rõ những thay đổi về lượng nước trong các hồ chứa tác động tới việc sản xuất lương thực, sức khỏe cũng như thế giới tự nhiên. Khoảng 1,9 tỷ người đang sống tại những khu vực nơi nguồn nước uống được lấy từ các sông băng và từ tuyết tan, nhưng những sông băng này đang tan chảy ngày càng nhanh.
Năm 2021, tại Châu Phi, các con sông lớn như Niger, Volta, Nile và Congo có lưu lượng nước dưới mức trung bình. Xu hướng tương tự cũng xảy ra ở các con sông tại một số vùng của Nga, Tây Siberia và Trung Á. Trong khi đó, lượng nước sông trên mức bình thường ở một số lưu vực Bắc Mỹ, Bắc Amazon và Nam Phi, cũng như ở lưu vực sông Amur của Trung Quốc và miền Bắc Ấn Độ.
Ngoài ra, tổng lượng nước trên mặt đất dưới mức bình thường ở bờ biển phía Tây nước Mỹ, ở trung tâm Nam Mỹ và Patagonia, Bắc Phi và Madagascar, Trung Á và Trung Đông, Pakistan và Bắc Ấn Độ, nhưng lại cao hơn mức bình thường ở Trung Phi, phía Bắc của Nam Mỹ – cụ thể là lưu vực sông Amazon và phía Bắc Trung Quốc.
Trong đó, tất cả nước trên mặt đất có xu hướng giảm đi nhiều hơn so với xu hướng tăng lên. Ngoài các “điểm nóng” lưu lượng nước giảm như khu vực Patagonia ở Nam Mỹ, còn có các khu vực đầu nguồn sông Hằng và sông Ấn, cũng như khu vực Tây Nam nước Mỹ.
Đẩy mạnh triển khai các hệ thống cảnh báo sớm hạn hán và lũ lụt
WMO cho biết, 3,6 tỷ người không được tiếp cận đủ nước ít nhất một tháng mỗi năm và con số này dự kiến sẽ tăng lên hơn 5 tỷ người vào năm 2050. Theo Ủy ban về nước Liên Hợp Quốc, trong giai đoạn 2001-2018, có tới 74% thảm họa tự nhiên liên quan tới nước.
Ông Petteri Taalas, Tổng Thư ký WMO cho biết, tác động của biến đổi khí hậu thường được cảm nhận thông qua các yếu tố nguồn nước, hạn hán thường xuyên và dữ dội hơn, lũ lụt nghiêm trọng hơn, lượng mưa theo mùa thất thường hơn và băng tan nhanh hơn cùng những tác động ngày càng gia tăng đối với nền kinh tế, hệ sinh thái và tất cả các phương diện trong đời sống hàng ngày của nhân loại.
Ngoài ra, hiện, vẫn chưa có những hiểu biết đầy đủ về những thay đổi trong sự phân bố, chất lượng và lưu lượng của các nguồn nước ngọt. Theo ông Taalas, báo cáo về Tình trạng nguồn nước toàn cầu nhằm mục đích lấp đầy lỗ hổng kiến thức đó và cung cấp một cái nhìn tổng quan về nguồn nước sẵn có ở các khu vực khác nhau trên thế giới.
Thông qua báo cáo đánh giá các tác động do những biến đổi về thời tiết, môi trường và xã hội đối với các nguồn nước ngọt của Trái đất, WMO kêu gọi giới chức các quốc gia và vùng lãnh thổ trên toàn thế giới đẩy mạnh triển khai các hệ thống cảnh báo sớm hạn hán và lũ lụt, nhằm giảm bớt tác động của các hiện tượng cực đoan liên quan tới nước, cũng như giúp quản lý và sử dụng hiệu quả hơn nguồn tài nguyên nước ngọt vốn có hạn này nhưng nhu cầu sử dụng chúng đang gia tăng.
