Nắng nóng khắc nghiệt do biến đổi khí hậu đã gây thiệt hại cho nền kinh tế toàn cầu hàng nghìn tỷ USD, theo nghiên cứu mới được công bố trên trên tạp chí Science Advances.
Nghiên cứu này phân tích hậu quả kinh tế của các đợt nắng nóng trên toàn thế giới trong hơn 20 năm và cho thấy, nền kinh tế toàn cầu đã mất từ 5 nghìn tỷ đến 29 nghìn tỷ USD từ năm 1992 đến năm 2013 bởi nóng lên toàn cầu do con người gây ra. Gánh chịu phần lớn nhất trong tổng thiệt hại này là các quốc gia có thu nhập thấp ở các khu vực nhiệt đới, với GDP bình quân đầu người giảm trung bình 6,7% hằng năm, trong khi các nước giàu chỉ bị giảm trung bình 1,5%.
Vì vậy, nghiên cứu nhấn mạnh thế giới cần đưa ra các chính sách khí hậu nhằm giải quyết vấn đề bất công về môi trường. “Phát hiện này sẽ hỗ trợ các cuộc thảo luận về mất mát và thiệt hại, chủ đề chính tại [hội nghị thượng đỉnh của Liên Hợp Quốc] COP27”, Kai Kornhuber, nhà khoa học khí hậu tại Đại học Columbia, TP New York, nói.
Trước đây, bất bình đẳng về khí hậu thường được nói đến một cách định tính. Phân tích mới đã định lượng được nó, theo Vikki Thompson, nhà khoa học khí hậu tại Đại học Bristol, Vương quốc Anh. Nghiên cứu lần này cũng bao gồm các khu vực trên thế giới thường bị loại khỏi các nghiên cứu về sóng nhiệt do thiếu dữ liệu, bà cho biết.
Để ước tính nắng nóng khắc nghiệt do phát thải khí nhà kính, các nhà nghiên cứu đã kết hợp dữ liệu về nhiệt độ trung bình hằng năm của các quốc gia, 5 ngày nóng nhất mỗi năm từ năm 1992 đến năm 2013, và mối liên hệ giữa sóng nhiệt và xu hướng kinh tế ở quy mô toàn cầu cũng như quốc gia. “Những ngày rất, rất nóng là một trong những cách hữu hình nhất mà chúng ta cảm nhận được sự thay đổi của khí hậu”, đồng tác giả Christopher Callahan, nhà nghiên cứu mô hình khí hậu tại Đại học Dartmouth, Hanover, New Hampshire, cho biết. Những ngày này phá hoại mùa màng, làm giảm năng suất lao động, gây ra nhiều tổn thương tại nơi làm việc hơn.
Mô hình của nhóm Callahan phát hiện ra rằng các khu vực thu nhập thấp có xu hướng chịu ảnh hưởng kinh tế nhiều nhất từ nhiệt độ tăng, mặc dù lượng khí thải của họ thường thấp hơn nhiều so với các khu vực giàu có. Các quốc gia như Brazil, Venezuela và Mali nằm trong số những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nhất, với GDP bình quân đầu người giảm khoảng 5% hằng năm so với kịch bản không có nắng nóng khắc nghiệt do con người gây ra. Ngược lại, mức giảm ở các nước như Canada và Phần Lan chỉ khoảng 1%.
“Việc chúng tôi có thể xác định chính xác ảnh hưởng kinh tế của 5 ngày nóng nhất trong năm ngụ ý rằng những ngày đó có tác động sâu rộng”, Callahan nói. Vì vậy, nhóm khuyến nghị các nước nên đầu tư nhằm giảm thiểu tác động ở những thời điểm nóng nhất trong năm. Cách đầu tư này có thể mang lại lợi ích kinh tế lớn nhất, theo nghiên cứu.
Nghiên cứu cũng cho thấy các nước giàu cần chi trả cho thiệt hại mà họ gây ra, Erich Fischer, nhà khoa học khí hậu tại Viện Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ ở Zürich, nói. “Với gánh nặng khí hậu và tỷ lệ phát thải bất bình đẳng, các nước giàu cần hỗ trợ các nước thu nhập thấp trong việc đối phó với những tác động bất lợi”, Fischer nói.
