Nhận thức rõ vai trò của đa dạng sinh học đối với bảo vệ môi trường sinh thái, thời gian qua, Chi cục Kiểm lâm Hà Nội đã triển khai nhiều biện pháp bảo vệ động vật hoang dã (ĐVHD) cũng như kéo giảm số vụ vi phạm tàng trữ, buôn bán, vận chuyển ĐVHD trái phép.
Bảo vệ động vật hoang dã là bảo vệ môi trường
Trên thế giới có khoảng 15 triệu loài sinh vật, mỗi loài đều nằm trong một mắt xích hoặc nhiều mắt xích quan trọng của chuỗi thức ăn tự nhiên. Sự biến mất của một loài sẽ dẫn đến sự thay đổi toàn bộ cấu trúc đã diễn ra theo quy luật của hàng chục triệu năm nay. Một số loài chủ chốt trong thế giới tự nhiên biến mất cũng đồng nghĩa với nguy cơ biến mất của những loài lân cận. Vì thế, bảo vệ ĐVHD cũng là bảo vệ sự đa dạng về loài, cá thể trong loài và cũng chính là bảo vệ môi trường sinh thái.
Trong Chiến lược quốc gia về đa dạng sinh học đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 mới được Chính phủ ban hành có đề ra mục tiêu cần phải bảo tồn hiệu quả các loài hoang dã, đặc biệt là loài nguy cấp, quý hiếm. Trong đó, chiến lược đặt ra những chỉ tiêu rất cụ thể như đến năm 2030 phải cải thiện được tình hình của tối thiểu 10 loài đang bị đe dọa, không có thêm loài nguy cấp nào bị tuyệt chủng…Chiến lược cũng đề ra các nội dung chủ yếu thực hiện, thúc đẩy công tác bảo tồn các loài hoang dã, nhất là các loài ĐVHD nguy cấp bằng các biện pháp điều tra, đánh giá và liên tục cập nhật, công bố danh mục các loài nguy cấp, quý hiếm để có biện pháp bảo tồn. Chẳng hạn, tăng cường thiết lập hệ thống cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học, những mạng lưới trung tâm cứu hộ, thực hiện các giải pháp để giảm mối đe dọa tới các ĐVHD.
Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Hà Nội Lê Minh Tuyên cho biết, Chi cục đã sớm nhận thức tình trạng săn bắt, bẫy các loài chim hoang dã, di cư trên địa bàn thành phố, đặc biệt dọc hai bên sông Hồng diễn ra phức tạp. Thực trạng này đòi hỏi cần phải có các biện pháp bảo tồn, bảo vệ các loài chim hoang dã, di cư. Do đó, từ năm 2020, Chi cục Kiểm lâm Hà Nội đã xây dựng đề án bảo tồn các loài ĐVHD có nguồn gen quý hiếm, trong đó có nhiệm vụ bảo tồn các loài chim hoang dã, di cư dọc hai bên sông Hồng (nơi có nhiều loài chim hoang dã, di cư trú ngụ). Song song với đó, tính đến hết tháng 8/2022, Chi cục đang duy trì quản lý 227 cơ sở nuôi ĐVHD với 64.365 cá thể. Các cơ quan chức năng đã cấp mã số cho 153 cơ sở nuôi ĐVHD.
Cần sự chung tay của toàn xã hội
Nhằm thúc đẩy hiệu quả công tác bảo tồn ĐVHD và sự đa dạng sinh học, UBND TP Hà Nội đã chỉ đạo các sở, ngành, UBND các quận, huyện, thị xã chủ động, tích cực thực hiện công tác bảo tồn, bảo vệ các loài động, thực vật hoang dã và sự đa dạng sinh học. Đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền phổ biến các quy định của pháp luật về bảo vệ các loài ĐVHD, sự đa dạng sinh học cho người dân, học sinh, chủ các nhà hàng, khách sạn, cửa hàng lưu niệm, người dân tại các khu chợ bán chim cảnh… trên địa bàn thành phố.
UBND thành phố chỉ đạo Chi cục Kiểm lâm tăng cường công tác quản lý địa bàn, giám sát chặt chẽ việc nuôi nhốt động vật; không để người dân lợi dụng việc gây nuôi nhằm buôn bán ĐVHD trái phép; chỉ đạo các đơn vị tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát để kịp thời phát hiện, ngăn chặn hành vi vi phạm, xử lý nghiêm theo quy định pháp luật các đối tượng vi phạm. Cùng với đó, UBND thành phố cũng tăng cường phối hợp với các tổ chức quốc tế, các nhà khoa học trong công tác bảo tồn ĐVHD, tạo sự đa dạng sinh học.
Tuy nhiên, theo ông Lê Minh Tuyên, bảo vệ ĐVHD không chỉ cần sự tham gia tích cực của cơ quan quản lý Nhà nước mà cần có sự vào cuộc của nhiều bên liên quan như các tổ chức Phi Chính phủ, tổ chức chính trị – xã hội, cơ quan đoàn thể và từng người dân. Từ việc nhận thức được tầm quan trọng của bảo tồn thiên nhiên, bảo vệ đa dạng sinh học, mỗi cá nhân cần thay đổi hành vi ứng xử của mình, góp phần bảo vệ môi trường ngày một tốt hơn.
Theo thống kê của Sở NN&PTNT Hà Nội, trong 5 năm qua, lực lượng chức năng của thành phố và trung ương đã tịch thu, bắt giữ 76 vụ buôn bán, vận chuyển trái phép ĐVHD, trong đó có những ĐVHD quý hiếm như: Hổ, rái cá, gấu, rùa vàng… với tổng số tiền xử phạt gần 1,1 tỷ đồng./.
