“Trong thế giới hiện nay, chúng ta cần đảm bảo rằng những nỗ lực dung hòa giữa du lịch và phát triển bền vững với bảo tồn thiên nhiên như vậy được thực hiện tại tất cả các khu Di sản Thế giới tại Việt Nam để gìn giữ vẻ đẹp của từng khu di sản ấy, cũng như đối với tất cả các Khu Di sản thế giới trên toàn cầu”,”, Tổng Giám đốc UNESCO đưa ra thông điệp này tài Lễ kỷ niệm 50 năm Công ước Bảo vệ di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới (Công ước 1972), tổ chức tại Ninh Bình.
Ngày 6.9, tại Trung tâm hội nghị quốc tế Bái Đính, tỉnh Ninh Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã dự Lễ kỷ niệm 50 năm Công ước Bảo vệ di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới (Công ước 1972) với chủ đề: “50 năm tới: Di sản thế giới – nguồn lực cho tự cường, tính nhân văn và đổi mới sáng tạo”. Lễ kỷ niệm do Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch, Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam và UBND tỉnh Ninh Bình phối hợp tổ chức.
Cùng dự Lễ kỷ niệm có Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa; Bộ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng; Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường; Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam Hà Kim Ngọc; Tổng Giám đốc UNESCO Audrey Azoulay; Ban Thư ký UNESCO, lãnh đạo Trung tâm di sản thế giới (WHC), Hội đồng di tích và di chỉ quốc tế (ICOMOS), Hội đồng Bảo tàng quốc tế (ICOM)… và lãnh đạo tỉnh Ninh Bình.
Phát biểu chào mừng Lễ kỷ niệm, ông Phạm Quang Ngọc, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình vui mừng chào đón các vị đại biểu khách quý trong nước và quốc tế về tham dự Lễ kỷ niệm tại Ninh Bình. Khẳng định, Ninh Bình là vùng đất cố đô, nơi phát tích của 3 triều đại: Đinh, Tiền Lê, Lý, có truyền thống lịch sử, văn hóa hàng ngàn năm, nơi có cảnh quan thiên nhiên kỳ thú cùng các giá trị văn hóa nổi bật toàn cầu, nơi chứa đựng các thông tin về sự tương tác giữa con người và môi trường từ thời tiền sử đến ngày nay.
Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình nhấn mạnh, các giá trị di sản văn hóa, thiên nhiên ở Ninh Bình là nguồn lực, trụ cột và động lực quan trọng trong xây dựng văn hóa, con người Ninh Bình đáp ứng yêu cầu mở cửa, hội nhập quốc tế, là cơ hội để Ninh Bình phát triển bền vững, mở rộng giao lưu văn hóa, kinh tế với các quốc gia, dân tộc trên thế giới.
Vì vậy, việc gìn giữ, bảo vệ di sản văn hóa và thiên nhiên luôn được xem là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, đòi hỏi sự tập trung cao của các cấp ủy Đảng, chính quyền, của từng người dân trực tiếp sở hữu di sản, chung sống với di sản, phát huy cùng di sản.
Với việc được chọn là nơi đăng cai tổ chức Lễ kỷ niệm 50 năm Công ước về Bảo vệ di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới tại Việt Nam, giúp Ninh Bình tự hào, phấn khởi và thêm cơ hội giới thiệu về vùng đất giàu giá trị văn hóa truyền thống, cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, về con người Cố đô hiền hòa, thân thiện, thanh lịch và hiếu khách.
Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh, Công ước 1972 có thể xem như là “hòn đá tảng”, đặt nền móng vững chắc cho công tác bảo vệ di sản, là công ước quốc tế duy nhất kết hợp giữa việc bảo vệ di sản văn hóa và di sản thiên nhiên, có ảnh hưởng sâu rộng, được các quốc gia thành viên nghiên cứu áp dụng trong việc bảo vệ và quản lý di sản thế giới.
Là thành viên của Tổ chức UNESCO từ năm 1976, chính thức phê chuẩn tham gia Công ước 1972 từ ngày 19.10.1987, 35 năm qua, Việt Nam được cộng đồng quốc tế đánh giá là thành viên có trách nhiệm, uy tín, luôn thực hiện tốt các quy định của Công ước.
Trải qua 35 năm tham gia, thực hiện Công ước 1972, bằng tất cả sự trân quý của mình đối với các di sản nói chung, di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới nói riêng, công tác xây dựng và thực thi các kế hoạch quản lý, quy hoạch và đầu tư, hỗ trợ kinh phí tại các Di sản Thế giới ở Việt Nam luôn được Quốc hội, Chính phủ, các Bộ, ngành và địa phương của Việt Nam quan tâm.
“Việc tổ chức Lễ kỷ niệm với chủ đề “50 năm tới: Di sản thế giới – nguồn lực cho tự cường, tính nhân văn và đổi mới sáng tạo”, thể hiện sự đồng hành một cách tích cực nhất về trách nhiệm của Việt Nam với cộng đồng quốc tế” – Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh.
Phát biểu tại Lễ kỷ niệm, Tổng Giám đốc UNESCO Audrey Azoulay cho rằng, đây là sự kiện có ý nghĩa biểu tượng, vừa kỷ niệm 50 năm Công ước 1972 vừa kỷ niệm 35 năm Việt Nam phê chuẩn Công ước này.
Theo Tổng Giám đốc UNESCO, 35 năm qua, mối quan hệ đối tác giữa UNESCO và Việt Nam luôn được duy trì, phát triển và vận động cùng thời đại. Chỉ riêng 5 năm qua, UNESCO đã dành hỗ trợ đối với ưu tiên của Việt Nam trong việc hoàn thiện khung pháp lý về di sản cũng như công tác kiểm kê các di sản phi vật thể của Việt Nam. Các cơ quan chức năng của Việt Nam đã phát huy đầy đủ tiềm năng của Công ước. Sau 35 năm phê chuẩn Công ước, Việt Nam đã có tới 8 di sản được ghi danh là Di sản Thế giới. Mỗi di sản, theo cách riêng của mình, đã góp phần thể hiện bề dày lịch sử của Việt Nam và sự giàu có, đa dạng của văn hóa Việt Nam.
Tại Lễ kỷ niệm, đại diện Ủy ban Quốc gia UNESCO; đại diện cộng đồng tại Khu di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới Tràng An… đã phát biểu, tham luận, làm rõ hơn những việc cần làm trong công tác quản lý, bảo vệ giá trị nổi bật toàn cầu của các di sản, phát huy giá trị di sản với mục tiêu phát triển bền vững, hướng tới thành lập mạng lưới xanh kết nối các khu di sản, sinh quyển các nước khu vực Ðông Nam Á được UNESCO công nhận nhằm bảo tồn các giá trị văn hóa thiên nhiên, hướng tới sự phát triển bền vững trong khu vực và trên thế giới.
| 2 thử thách trong thực thi Công ước 1972
Tại Lễ kỷ niệm, Tổng Giám đốc UNESCO Audrey Azoulay nêu 2 thử thách lớn trong việc thực thi Công ước. Trong đó, thử thách đầu tiên là dung hòa giữa phát triển với bảo tồn các di sản thiên nhiên và văn hóa – vấn đề có tính quyết định tới việc gìn giữ địa cầu. “Trong thế giới hiện nay, chúng ta cần đảm bảo rằng những nỗ lực dung hòa giữa du lịch và phát triển bền vững với bảo tồn thiên nhiên như vậy được thực hiện tại tất cả các khu Di sản Thế giới tại Việt Nam để gìn giữ vẻ đẹp của từng khu di sản ấy, cũng như đối với tất cả các Khu Di sản thế giới trên toàn cầu”, Tổng Giám đốc UNESCO nói. Thử thách thứ hai là biến đổi khí hậu. “Bảo tồn di sản không phải là chuyện xa xỉ. Đó là điều kiện tiên quyết để đảm bảo rằng thế giới của chúng ta không bị sụp đổ thêm nữa. Đó là sự kết nối giữa quá khứ và tương lai của chúng ta. Chúng ta phải đặt văn hóa và di sản đúng tầm quan trọng mà chúng đáng có. Chúng ta cần phải coi các chính sách văn hóa là đòn bẩy mạnh mẽ cho các hành động của quốc gia, như ví dụ ở Việt Nam, và như mô hình mẫu mực của Tràng An. Đó chính là thông điệp tôi muốn truyền tải ngày hôm nay. Đây cũng chính là thông điệp mà UNESCO sẽ bảo vệ vào cuối tháng này tại Hội nghị Mondiacult năm 2022 do UNESCO và Mexico tổ chức, với sự tham dự của 140 quốc gia thành viên, trong đó có Việt Nam” – Tổng Giám đốc UNESCO nhấn mạnh. |
| Công ước về bảo vệ di sản văn hóa, thiên nhiên thế giới được UNESCO thông qua ngày 16.11.1972, tại Kỳ họp lần thứ 17 diễn ra ở thủ đô Paris, Pháp. Đến nay, đã có 194 quốc gia phê chuẩn và trở thành thành viên của Công ước. Đây là công ước quốc tế đầu tiên gắn khái niệm bảo vệ thiên nhiên với bảo tồn di sản văn hóa, mang đến một cách tiếp cận mới với những cơ sở pháp lý cần thiết, đảm bảo mối quan hệ cân bằng, hài hòa giữa con người với thiên nhiên, giữa quá khứ, hiện tại và tương lai. Công ước giúp các nước thành viên gắn kết việc bảo vệ di sản với chiến lược quy hoạch, phát triển địa phương; bảo vệ bền vững không chỉ di sản thế giới mà còn bảo vệ những di sản văn hóa quốc gia. |
