Những ngày vừa qua tại khu vực biển Đề Gi, xã Cát Khánh, huyện Phù Cát xuất hiện hai mẹ con cá voi. Để kiểm tra thông tin, đồng thời có biện pháp, quản lý bảo vệ loài động vật hoang dã quý hiếm này, Chi cục Thủy sản Bình Định phối hợp với Trung tâm Bảo tồn đa dạng sinh học và loài nguy cấp (CBES) tiến hành khảo sát thực tế tại khu vực biển Đề Gi.
Từ kết quả khảo sát thực tế, Chuyên gia CBES xác nhận, cá voi xuất hiện tại khu vực biển Đề Gi là loài cá voi Balaenoptera edeni, tên thường gọi là cá voi Bryde. Loài này tương đối phổ biến ở khu vực Đông Nam Á.
Cá voi Bryde là loài cá voi nhỏ, thuộc họ Balaenopteridae, con đực có kích thước từ 12 đến 13 m, trong khi con cái lớn hơn một chút, từ 13 đến 14 m. Cả hai giới đều nặng từ 13.6 tấn đến 15 tấn. Cơ thể của chúng có màu xám khói sẫm ở trên, sau đó khuếch tán thành màu hồng ở dưới. Với mào hình chữ V, đầu của chúng chiếm 25% cơ thể và có 3 gờ trên đỉnh chạy từ đầu mõm đến trước lỗ thở.
Cá voi Bryde sống ở vùng nước ấm của đại dương, với nhiệt độ dao động từ 15 đến 200 C. Chúng là sinh vật sống ven biển và sống nổi thường đi theo nguồn thức ăn của chúng. Cá voi Bryde đạt đến độ tuổi trưởng thành sinh dục khi dài từ 10 đến 12 m và từ 10 đến 13 tuổi. Thời gian mang thai kéo dài từ 11 đến 12 tháng, Khi mới sinh, cá con có chiều dài trung bình 3,4 mét và nặng xấp xỉ 900 kg. Con cái có một con mỗi mùa sinh sản và cho con bú trong 6 tháng.
Cá voi Bryde loài động vật hoang dã quý hiếm thuộc Phụ lục I của Công ước CITES cấm buôn bán vận chuyển quốc tế; Công ước về Bảo tồn các loài di cư của động vật hoang dã CMS; Thuộc Bậc VU một taxon được coi là sẽ nguy cấp khi chưa phải là rất nguy cấp hoặc nguy cấp nhưng đang đứng trước một nguy cơ lớn sẽ bị tuyệt chủng ngoài thiên nhiên trong một tương lai tương đối gần theo Quyết định 82/2008/QĐ-BNN của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc công bố danh mục các loài thủy sinh quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng ở Việt Nam cần được bảo vệ, phục hồi và phát triển.
Sự xuất hiện của cá voi gần bờ tại Bình Định là điều rất đáng mừng, là một tín hiệu tích cực, cho thấy môi trường biển gần bờ của Bình Định được cải thiện, có nhiều thức ăn. Sự xuất hiện của cá voi là niềm vui không chỉ riêng cộng đồng dân cư tỉnh Bình Định mà còn là niềm vui chung của người dân cả nước. Nếu được quản lý bảo vệ tốt, cá voi quay lại thường xuyên hằng năm tại Bình Định là điều tuyệt vời để du lịch địa phương phát triển một cách bền vững.
Chi cục Thủy sản Bình Định đề nghị các tàu thuyền, các tour ngắm cá voi phải đảm bảo giữ khoảng cách an toàn, không làm hại đến cá. Khoảng cách tối thiểu theo quy định là 100 m. Đồng thời các tàu thuyền khi di chuyển trên các khu vực cá voi săn mồi cần chú ý quan sát để không đâm va phải cá voi. Cộng đồng ngư dân cần chung tay bảo vệ môi trường và nguồn thức ăn cho cá voi, đặc biệt từ bỏ hoàn toàn việc sử dụng chất, hóa chất cấm, chất độc, chất nổ, xung điện, dòng điện, phương pháp, phương tiện, ngư cụ khai thác có tính hủy diệt, tận diệt để khai thác nguồn lợi thủy sản.
