Một bộ sưu tập các loài chim hóa thạch sống cách đây 55 triệu năm đã được để lại cho Bảo tàng Quốc gia Scotland (NMS) ở Edinburgh, bao gồm hàng chục loài chưa được khoa học biết đến.
Có niên đại từ đầu kỷ Eocen, các mẫu vật trong bộ sưu tập này đại diện cho giai đoạn đầu trong quá trình tiến hóa của các loài chim hiện đại.
Được thu thập và lưu trữ bởi Michael Daniels, một người đam mê cổ sinh vật học nghiệp dư, bộ sưu tập được mô tả là một trong những bộ sưu tập quan trọng nhất về chim trên thế giới. Quy mô của bộ sưu tập quá lớn do đó sẽ mất vài năm để nghiên cứu và mô tả tất cả các mẫu vật, nhưng phân tích ban đầu cho thấy có ít nhất 50 loài mới.
Tiến sĩ Andrew Kitchener, người phụ trách chính về động vật có xương sống của NMS, nói với tờ Observer: “Điều này thật thú vị, một bộ sưu tập tuyệt vời. Một số loài chim có những đặc điểm ngày nay được tìm thấy trong các họ chim hiện đại khác nhau – lẫn lộn với nhau ”.
Kitchener cho biết bộ sưu tập này là cực kỳ quan trọng cả đối với Anh và toàn thế giới. Thú vị hơn nữa, tất cả các mẫu vật đều từng bị chôn vùi trong đất sét hàng triệu năm, do đó bảo tồn được hình dạng 3D ban đầu. Các mẫu vật trong các bộ sưu tập khác thường được tìm thấy ở trạng thái bị đè bẹp.
Kitchener bày tỏ lòng kính trọng đối với Daniels, người đã hứa giao cho NMS bộ sưu tập này vài tháng trước khi ông qua đời vào tháng 9 năm ngoái, ở tuổi 90. Hàng ngày, Daniels làm nhiều công việc khác nhau bao gồm đóng tủ và thợ khóa, nhưng niềm đam mê của ông là cổ sinh vật học. Trong những năm 1970, ông phát triển mối quan tâm chuyên biệt hơn về Eocene London Clay – thời kỳ sau khi khủng long tuyệt chủng.
Daniels trở thành bạn với Kitchener cách đây 25 năm, sau khi ông và gia đình chuyển đến Edinburgh. Đến thăm NMS, họ gặp Kitchener, người kể lại: “Ông ấy nói muốn xem bộ sưu tập chim Eocene của chúng tôi, và tôi bảo rằng chúng tôi không có. Sau đó ông ấy kể cho tôi nghe về bộ sưu tập khổng lồ của mình.”
Kitchener nhớ về Daniels như một người đàn ông thân thiện, hầu như chỉ tự học nhưng hiểu rõ cổ sinh vật học và có kỹ năng đặc biệt trong việc tìm kiếm các hóa thạch từ những cục đất sét bị xói mòn ngoài vách đá Naze. “Trước đây, chỉ thỉnh thoảng người ta mới tìm thấy xương hóa thạch ở đó, nhưng Michael đã phát hiện ra hàng trăm bộ xương hoàn chỉnh ít nhiều, từ những mảnh xương rời rạc của tổ tiên loài chim ưng cổ lớn… đến những bộ xương nhỏ cỡ chim ruồi.”
Daniels ước tính rằng ông đã lái xe 27.000 dặm và đi bộ 1.590 dặm trong chuyến thăm thực địa đến Naze để thu thập 15 tấn hóa thạch Eocene London Clay. Kitchener cho biết: “Chiết xuất, xử lý, sàng lọc và làm khô các chất cặn bã là những công việc khó khăn. Tách những phát hiện có liên quan và kết hợp các mảnh lại với nhau thành một số mạch nhất định đòi hỏi kỹ thuật và sự tỉ mỉ. Daniels thậm chí có thể lấy xương tai giữa của những con chim nhỏ.”
Một số bảo tàng lịch sử tự nhiên hàng đầu thế giới đã đề nghị được lưu trữ bộ sưu tập, nhưng Daniels đã từ chối. Kitchener cho biết: “Ông ấy tin tưởng tôi rằng chúng tôi sẽ chăm sóc bộ sưu tập thật tốt. Ông ấy cũng yêu cầu chúng tôi làm việc với [nhà cổ sinh vật học gia cầm] Tiến sĩ Gerald Mayr ở Đức để bộ sưu tập được hoàn thiện.”
Mayr, thuộc Viện nghiên cứu Senckenberg, Frankfurt am Main, cho biết: “Không thể nói quá về tầm quan trọng của bộ sưu tập của Michael Daniels. Chắc chắn không có gì giống như bộ sưu tập đó ở Anh, và bộ sưu tập này có thể so sánh với các địa điểm có nhiều loài chim khác ở Mỹ, Trung Quốc và Đức.”
“Thực tế là rất nhiều mẫu vật được bảo quản ở dạng 3D khiến đây trở thành một trong những bộ sưu tập quan trọng nhất về loài chim trên thế giới.”
Mayr vừa xuất bản các bài báo mô tả hai loài trong bộ sưu tập, một trong số đó để tôn vinh Daniels: Danielsraptor phorusrhacoides, một loài chim ưng cổ đại lớn với chiếc mỏ hẹp và đôi chân dài. Một loài khác, Nasidytes ypresianus, là tổ tiên của chim lặn ngoại trừ việc không có mỏ hẹp giống như dao găm và hàm của nó rộng hơn.
Kitchener nói thêm rằng trong kỷ Eocen, khí hậu ấm hơn nhiều so với ngày nay, điều này có thể giải thích cho sự đa dạng của các loài chim ở Naze, “giống như những gì bạn sẽ thấy trong rừng nhiệt đới Amazonian hơn là Essex ngày nay ”.
Một khi bộ sưu tập đã được nghiên cứu đầy đủ, NMS hy vọng sẽ tổ chức một cuộc triển lãm, với việc tái tạo lại hình dáng các loài chim như chúng đã tồn tại 55 triệu năm trước.
Nguồn: https://www.theguardian.com/science/2022/aug/07/bird-fossils-from-55m-years-ago-donated-to-scottish-museum
