Ngày 27/7, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thông báo đã ghi nhận hơn 18.000 ca mắc bệnh đậu mùa khỉ trên toàn thế giới tại 78 nước, trong đó số người mắc phần lớn là ở châu Âu.
98% số ca mắc là nam giới có quan hệ đồng tính
Theo WHO, cho đến nay, 98% số ca mắc đậu mùa khỉ được ghi nhận ở các nước ngoài châu Phi là ở nhóm nam giới có quan hệ đồng tính.
Tổng Giám đốc WHO Tedros Ghebreyesus nhận định đợt dịch bùng phát lần có thể ngăn chặn được và cách tốt nhất là giảm nguy cơ phơi nhiễm, theo đó mỗi người cần thực hiện lựa chọn an toàn cho bản thân và những người khác.
Trước đó, ngày 23/7, WHO đã tuyên bố đợt bùng phát bệnh đậu mùa khỉ lần này là tình “trạng y tế khẩn cấp toàn cầu”- cấp độ cảnh báo cao nhất với một đợt bùng phát dịch bệnh.
Như vậy, hiện tại, thế giới đang đối mặt với 2 loại dịch bệnh thuộc cấp độ cảnh báo cao nhất là đại dịch COVID-19 (công bố ngày 11/3/2022) và đậu mùa khỉ (công bố ngày 23/7).
WHO cũng nhận định mối đe dọa của bệnh đậu mùa khỉ hiện ở mức độ “vừa phải” trên toàn cầu, ngoại trừ ở châu Âu là mức cao.
Australia coi đậu mùa khỉ là “bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cấp quốc gia”
Tại Australia, ngày 28/7, Giám đốc Y tế Australia Paul Kelly tuyên bố bệnh đậu mùa khỉ là “bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cấp quốc gia”. Như vậy, Australia là nước đầu tiên trên thế giới coi đậu mùa khỉ là “bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cấp quốc gia”.
Tuyên bố này đồng nghĩa với việc ứng phó với bệnh đậu mùa khỉ tại Australia có sự phối hợp ở quy mô liên bang cùng với chính quyền và giới chức y tế các bang.
Theo đó, chính quyền liên bang sẽ có chính sách y tế đồng bộ, các biện pháp can thiệp và thông điệp cộng đồng chung đối với căn bệnh này, đồng thời các nguồn lực quốc gia cũng sẽ được huy động để hỗ trợ những khu vực bị ảnh hưởng.
Hiện Australia đang triển khai công tác đối phó để đảm bảo giới y tế toàn quốc có các phản ứng nhanh nhất đối với căn bệnh này. Trung tâm sự cố quốc gia của Australia cũng đã được kích hoạt, giúp phối hợp đối phó với bệnh đậu mùa khỉ.
Khuyến cáo phòng ngừa, điều trị
WHO khuyến nghị tiêm phòng vaccine cho các nhóm có nguy cơ cao: Nhân viên y tế, nam giới có quan hệ đồng tính với nhiều bạn tình.
Ủy ban châu Âu (EC) đề nghị các nước thành viên EU tăng cường các biện pháp và phối hợp hành động để ngăn chặn đợt bùng phát bệnh đậu mùa khỉ.
Theo đó, cơ quan y tế tăng cường giám sát và phát hiện sớm các ca bệnh, những người có tiếp xúc gần và yêu cầu cách ly, tiêm phòng để sớm dập tắt nguy cơ trong cộng đồng.
Các nước thành viên EU được EC khuyến nghị cung cấp dữ liệu về số ca mắc lên Hệ thống giám sát châu Âu, cập nhận thông tin ngay khi có dữ liệu hoàn thiện, xây dựng các hướng dẫn rõ ràng về truy vết tiếp xúc và cách ly phù hợp.
EU đã mua khoảng 160.000 liều vaccine phòng bệnh đậu mùa khỉ từ Công ty công nghệ sinh học Bavarian Nordic của Đan Mạch và kêu gọi các nước thành viên sớm đặt mua để đảm bảo nhận được vaccine.
Tại Canada, ngày 27/7, Cơ quan Y tế công cộng Canada ra khuyến nghị những người đồng tính nam và song tính thực hành tình dục an toàn, hạn chế số lượng bạn tình.
Lãnh đạo cơ quan y tế nước này cho rằng đợt dịch mà Canada đang trải qua có thể được ngăn chặn bằng cách áp dụng các chiến lược nhắm vào đúng đối tượng mục tiêu. Trong đó, tiến hành một chiến dịch nâng cao nhận thức cộng đồng tập trung vào nam giới đồng tính và song tính, thông qua các tổ chức cộng đồng, cơ sở giáo dục và các ứng dụng hẹn hò…
Canada hiện ghi nhận 745 trường hợp mắc bệnh, tập trung chủ yếu ở tỉnh Quebec và Ontario. Số ca mắc là nam giới chiếm tới 99%, thường từ độ tuổi hơn 36 trở lên và hầu hết có quan hệ tình dục đồng giới.
Canada hiện đã có 70.000 liều vaccine Imvamune phòng bệnh mua của hãng dược Bavarian Nordic (Đan Mạch). Số liều vaccin đã được tiêm là 27.000.
Tại Đông Nam Á, hiện nhiều nước đã nâng cao cảnh giác với bệnh đậu mùa khỉ sau tuyên bố của WHO.
Ngày 27/7, Bộ Y tế Lào cho biết mặc dù đến nay Lào chưa ghi nhận trường hợp nào mắc bệnh đậu mùa khỉ nhưng các bệnh viện ở thủ đô Vientiane đã được đặt trong trạng thái cảnh báo cao về nguy cơ bùng phát dịch bệnh cùng với yêu cầu chuẩn bị nhân sự và trang thiết bị đối phó.
Tại Malaysia, Bộ Y tế thông báo du khách không phải công dân đến từ các nước bị ảnh hưởng bệnh đậu mùa khỉ sẽ nhận được thông báo hằng ngày về việc theo dõi các biểu hiện của bệnh. Công dân Malaysia trở về từ các quốc gia có các ca nhiễm bệnh được khuyến cáo theo dõi sức khỏe trong vòng 21 ngày.
Hiện tại, Chính phủ Malaysia không áp dụng lệnh kiểm soát đi lại hoặc đóng cửa biên giới liên quan đến bệnh đậu mùa khỉ.
Còn ở Thái Lan, ngày 21/7, cơ quan y tế phát hiện ca mắc đậu mùa khỉ đầu tiên là một nam thanh niên 27 tuổi người Nigeria nhập cảnh từ tháng 10/2021 và có visa hết hạn vào tháng 1/2022. Sau khi có kết quả xét nghiệm dương tính bệnh đậu mùa khỉ tại một bệnh viện ở khu nghỉ dưỡng Phuket, người này đã bỏ trốn sang Campuchia. Sau đó, anh ta bị bắt giữ tại Phnom Penh (Campuchia) vào đêm 23/7.
Cơ quan y tế Thái Lan đã tìm được 27 người tiếp xúc gần với bệnh nhân người Nigeria nói trên và kết quả xét nghiệm của 27 người là âm tính. Trước diễn biến này, Thủ tướng Thái Lan yêu cầu Bộ Y tế và các cơ quan liên quan phải cảnh giác cao độ.
Hiện tại, Bộ Y tế Thái Lan cho rằng chưa cần nâng cấp bệnh đậu mùa khỉ từ “bệnh truyền nhiễm đang được giám sát” lên thành “bệnh truyền nhiễm nguy hiểm”.
Nhận định chung về đợt bùng phát mới
Một số chuyên gia y tế cho rằng hiện rất khó để dự đoán về đợt bùng phát dịch lần này. Do số ca mắc mới chưa có xu hướng giảm kể từ khi bệnh bùng phát hồi tháng 5 nên có thể hiểu rằng các biện pháp y tế cộng đồng được áp dụng cho đến nay có ít tác dụng và hầu như không có khả năng đợt bùng phát này có thể biến mất một cách tự nhiên.
Ở châu Phi, nơi bệnh đậu mùa khỉ đã tồn tại trong nhiều thập kỷ, bệnh chủ yếu lây lan sang người từ động vật hoang dã bị nhiễm bệnh như động vật gặm nhấm và các ổ dịch thường không vượt qua biên giới của lục địa này. Trong khi đó, tại châu Âu, Bắc Mỹ và những nơi khác, bệnh đậu mùa khỉ đang lan rộng ở những người không có mối liên hệ với động vật hoang dã và gần đây không đi du lịch đến châu Phi.
WHO cũng lưu ý: Bất kỳ ai cũng có thể mắc bệnh đậu mùa khỉ và không kỳ thị người mắc bệnh này./.
