Vừa qua, Báo Nhân Dân có nhận được phản ánh của người dân về việc một số cá nhân tự ý san ủi đất rừng, nổ mìn phá đá để xây dựng dự án chăn nuôi, thu mua nông sản tại bản Huổi Ná, xã Chiềng Ơn, huyện Quỳnh Nhai, Sơn La. Phóng viên đã thâm nhập thực tế để tìm hiểu sự việc.
Theo thông tin từ người dân trao đổi trực tiếp, từ đầu tháng 6/2022, tại khu vực bản Huổi Ná, nằm ngay sát Quốc lộ 279 sát với sông Đà, có một nhóm người ngoài tỉnh tập kết máy móc cùng nhiều xe tải để san ủi đất rừng với diện tích trên 10 ha để xây dựng khu chăn nuôi và thu mua nông sản. Cũng do khu vực này được thuê người canh gác nên đến người dân sở tại không thể tự ý tiếp cận được khu vực này. Người dân có hỏi cán bộ bản và xã thì chỉ nhận được câu trả lời “Không biết”, cái này do huyện cho phép?
Xã nói không biết
Sau hai ngày tiếp cận địa điểm như người dân phản ánh tại khu vực bản Huổi Ná, xã Chiềng Ơn, phóng viên vẫn không thể tiếp cận để lấy được hình ảnh khu vực đang san ủi. Bởi ngay phía ngoài đã có người canh gác và không cho vào. Thậm chí, khi thấy phóng viên ngồi bên vệ quốc lộ 279 thì có người mặc quần áo ga đội mũ cối gắn sao đến dò hỏi và nói mình tên là Hai, người ở bản, là chủ của khu vực đang san ủi. Khi biết là nhà báo, người này yêu cầu xem thẻ nhà báo và khi xem xong thẻ nhà báo thì người này lại yêu cầu phải có giấy giới thiệu của cơ quan thì mới được phép vào khu vực đang san ủi…
Trong thời gian ở bản Huổi Ná, khi phóng viên có ý định thuê người dẫn theo đường rừng để tiếp cận khu vực đang san ủi nhưng không có người dân nào nhận lời. Bởi người dân nơi đây rất e ngại vì trước đó có người trong bản đi nương chụp ảnh bằng điện thoại khu vực đang san ủi thì ngay sau đó đã có người đến tận nhà yêu cầu xóa.
Do vậy, để có được hình ảnh thì cách duy nhất là hôm sau phải dùng đến thiết bị Flycam mới quay và chụp được hình ảnh khu vực mà người dân phản ánh. Thông qua thiết bị Flycam thấy rõ một khu vực đất rộng, xung quanh là đồi với cây rừng và cây trồng trên nương của người dân đang được san ủi khá rầm rộ. Trên diện tích đất san ủi, đã xuất hiện nhà xây tường lợp tôn màu xanh cùng hai chiếc máy xúc, một chiếc máy ủi, ba xe tải và một xe lu đang hoạt động…
Tại buổi làm việc với Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Chiềng Ơn, được biết: Diện tích đất đang san ủi là khoảng 2ha do những người ngoài huyện mua lại của 7 hộ bản Huổi Ná, trong đó có bốn bìa đỏ đã được Văn phòng đăng ký đất đai của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Sơn La hoàn tất thủ tục sang tên đổi chủ và đã chuyển mục đích sử dụng từ đất trồng cây hàng năm sang đất xây dựng chuồng trại chăn nuôi gia súc, gia cầm. Còn ba bìa đất đang trong giai đoạn hoàn tất thủ tục chuyển nhượng và chuyển đổi mục đích sử dụng.
Còn về giấy phép xây dựng, thay đổi hiện trạng đất hay các thủ tục khác để san ủi làm dự án gì hay thông tin có việc nổ mìn tại khu vực này thì xã không nắm được. Lãnh đạo xã cũng chưa một lần vào khu vực này. Chỉ nghe bảo nơi đây sẽ làm khu chăn nuôi hay thu mua nông sản gì đó… Khi phóng viên đặt câu hỏi về các giấy tờ, thủ tục để san ủi mặt bằng và chuẩn bị đầu tư xây dựng khu chăn nuôi hay thu mua nông sản thì lãnh đạo xã Chiềng Ơn lắc đầu không nắm được, gợi ý phóng viên ra huyện để hỏi và chỉ đưa ra được một văn bản phô tô số 01/TTQHXD ký ngày 6/6/2022 của Phòng Kinh tế Hạ tầng huyện về việc cung cấp thông tin về quy hoạch, xây dựng.
Trong văn bản số 01/TTQHXD có nêu vị trí dự kiến xây dựng công trình hạ tầng, chuồng trại chăn nuôi tại bản Huổi Ná và thông tin về giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của bốn hộ đã chuyển nhượng là đất ở nông thôn với tổng diện tích là 1.940 m2 và được miễn giấy phép xây dựng. Và tổng diện tích ít hơn nhiều so với số liệu là gần 2ha mà xã cung cấp.
Huyện sẽ cho kiểm tra
Tại cuộc làm việc với lãnh đạo Hạt Kiểm lâm huyện Quỳnh Nhai, được biết: Để xác định được đất đang san ủi có phải là đất rừng không thì cần có sự phối hợp với Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện để tổ chức kiểm tra, định vị bằng phương tiện nghiệp vụ. Bước đầu theo báo cáo của cán bộ kiểm lâm địa bàn thì đất các hộ đã bán tại khu vực này là đất sản xuất được giao cho các hộ di vén tái định cư thủy điện Sơn La từ năm 2006.
Cũng theo lời lãnh đạo Hạt Kiểm lâm huyện Quỳnh Nhai thì trước đó Huyện ủy Quỳnh Nhai cũng đã có văn bản gửi cho xã Chiềng Ơn về việc tuyên truyền, vận động người dân tại các bản tái định cư không bán đất sản xuất đã được giao cho người dân. Vì sau khi bán người dân sẽ không còn đất sản xuất và sẽ ảnh hưởng tới hoạt động phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống sau này của các hộ tái định cư thủy điện Sơn La tại Huổi Ná.
Lý giải về văn bản ký ngày 6/6/2022, lãnh đạo Phòng Kinh tế Hạ tầng huyện Quỳnh Nhai khẳng định đó không phải là giấy phép xây dựng, chỉ là thông tin về quy hoạch, xây dựng và Phòng sẽ xem lại số liệu diện tích 1.940 m2 ghi trong văn bản số 01/TTQHXD là đất ở nông thôn hay đất nông nghiệp. Đồng thời, lãnh đạo đơn vị này cũng khẳng định việc thay đổi hiện trạng đất như hiện tại, việc phản ánh nổ mìn nếu có hay việc san ủi vượt diện tích cho phép và việc mở đường từ ngoài quốc lộ 279 vào khu vực đất đang san ủi không thuộc trách nhiệm của Phòng Kinh tế Hạ tầng.
Tiếp tục đặt câu hỏi về việc hồ sơ, giấy tờ liên quan của đơn vị đang san ủi đất tại khu vực bản Huổi Ná, lãnh đạo Phòng Kinh tế Hạ Tầng, cho biết: Phía đơn vị đang san ủi mặt bằng là hộ kinh doanh nên thủ tục cấp phép, sử dụng đất đai khác với công ty, doanh nghiệp. Còn toàn bộ hồ sơ, giấy tờ và đơn xin phép của hộ gia đình này Phòng Kinh tế Hạ tầng không lưu giữ, sau khi xem xong đã trả lại hết cho hộ gia đình này.
Trao đổi thêm về sự việc này, ông Nguyễn Việt Dũng, Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Quỳnh Nhai, cho biết: Phòng đã nắm được thông tin về biến động đất và thủ tục chuyển nhượng của hộ kinh doanh đã mua lại đất của các hộ tái định cư bản Huổi Ná. Nếu tại đây xây dựng khu chăn nuôi hay xây dựng khu thu mua nông sản thì hộ kinh doanh này phải hoàn tất đầy đủ các thủ tục theo quy định và tùy quy mô chăn nuôi mà gửi các thủ tục cho xã, huyện hoặc tỉnh. Hiện tại chưa thấy hộ kinh doanh này gửi hồ sơ, các thủ tục theo quy định để đầu tư khu chăn nuôi hay thu mua nông sản.
Chia sẻ thêm các thông tin liên quan, ông Nguyễn Việt Dũng, nói: Chủ trương chung là huyện Quỳnh Nhai không khuyến khích các dự án liên quan đến môi trường nếu đầu tư vào địa bàn huyện. Phòng sẽ tham mưu với huyện để thành lập đoàn kiểm tra liên ngành về các thủ tục xây dựng, san ủi mặt bằng, có phải là đất rừng không hay như việc nổ mìn nếu có. Nếu vi phạm sẽ xử lý theo đúng quy định của pháp luật.
Ông T.N.D, người đã chủ động làm việc và mời phóng viên lên khu đang san ủi cho biết mình là chủ của khu đất này. Toàn bộ khu này đã mua là 6ha, đang cho san ủi lấy mặt bằng, mới dự tính sẽ làm khu chăn nuôi hoặc khu thu mua sơ chế nông sản và cũng có thể bán lại nếu có người mua với giá hợp lý. Toàn bộkhu đang san ủi là đất sản xuất mua lại của các hộ dân tái định cư bản Huổi Ná.
Hiện tại nhiều người dân ở bản Huổi Ná, xã Chiềng Ơn đang rất quan tâm là khu vực đất đang san ủi này có phải là đất rừng không? Việc san ủi thay đổi hiện trạng đất và xây dựng tại đây có đúng quy định của pháp luật không?Nếu là xây dựng khu chăn nuôi hay thu mua nông sản thì việc đánh giá tác động môi trường đã được thực hiện chưa? Còn nếu các hoạt động đang diễn ra tại đây là đúng quy định pháp luật thì cần phải minh bạch công khai để người dân biết, tránh việc “ngăn sông cấm chợ” khi người dân có nhu cầu qua lại khu vực này.
