Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk đang trình kỳ họp thứ tư, Hội đồng nhân dân tỉnh khóa 10, nhiệm kỳ 2021-2026, xem xét về chính sách hỗ trợ tháo dỡ các lò thủ công trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk. Chính sách này nếu được Hội đồng nhân dân tỉnh thông qua sẽ tạo hành lang pháp lý và điều kiện thuận lợi trong việc tháo dỡ và tiến tới chấm dứt hoạt động các lò gạch thủ công trên địa bàn tỉnh theo quy định.
Theo thống kê của Sở Xây dựng tỉnh Đắk Lắk, hiện nay trên địa bàn tỉnh còn tồn tại 152 cơ sở sản xuất gạch đất sét nung bằng lò thủ công, thủ công cải tiến, lò đứng liên tục, lò vòng sử dụng nhiên liệu hóa thạch như than, dầu, khí; lò vòng, lò vòng cải tiến không sử dụng nhiên liệu hóa thạch mà sử dụng phế liệu ngành nông nghiệp trên địa bàn tỉnh; trong đó còn hoạt động 132 cơ sở, dừng hoạt động 19 cơ sở, dừng hoàn toàn 1 cơ sở.
Phân loại theo số lò gạch thì đến nay đang tồn tại 386 lò đứng liên tục, trong đó có 350 lò đang hoạt động, 36 lò dừng hoạt động, 4 lò hoffman với 106 cửa lò, gồm 3 lò với 78 cửa còn hoạt động, 1 lò với 28 cửa dừng hoạt động, tập trung chủ yếu ở các huyện Krông Pắc, Krông Bông, Krông Ana, Krông Búk, Lắk, Cư Kuin, Ea Kar.
Trong những năm qua, thực hiện Quyết định số 567/QĐ-TTg ngày 28/4/2011 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chương trình phát triển vật liệu xây không nung đến năm 2020; Chỉ thị số 10/CT-TTg ngày 16/4/2012 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường sử dụng vật liệu xây không nung và hạn chế sản xuất, sử dụng gạch đất sét nung; Quyết định số 1469/QĐ-TTg ngày 22/8/2014 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển vật liệu xây dựng Việt Nam đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030; Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk đã ban hành Quyết định số 35/2014/QĐ-UBND ngày 13/10/2014 về thực hiện lộ trình chấm dứt hoạt động sản xuất gạch đất sét nung bằng lò thủ công, thủ công cải tiến, lò đứng liên tục, lò vòng sử dụng nhiên liệu hóa thạch như than, dầu, khí; lò vòng, lò vòng cải tiến không sử dụng nhiên liệu hóa thạch mà sử dụng phế liệu ngành nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk.
Theo Quyết định số 35/2014/QĐ-UBND của Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk thì đến ngày 31/12/2020, các cơ sở sản xuất gạch nêu trên phải chấm dứt hoạt động hoặc chuyển đổi sang công nghệ tuynel hoặc sản xuất gạch không nung; sau thời gian quy định, nếu không chấm dứt hoạt động, tháo dỡ thì sẽ bị cưỡng chế theo quy định.
Theo đánh giá Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk, việc đầu tư sản xuất gạch đất sét nung bằng lò thủ công trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk trong thời gian qua đã đáp ứng nhu cầu về vật liệu xây, giải quyết công ăn việc làm cho người lao động tại địa phương. Tuy nhiên, việc xóa bỏ lò gạch thủ công còn gặp nhiều khó khăn là do kinh phí đầu tư xây dựng một lò nung gạch đất sét nung kiểu đứng liên tục là khá lớn so với tình hình kinh tế của các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, đến lúc này các cơ sở chưa kịp thu hồi vốn đầu tư, chưa khấu hao hết tài sản cố định, rất eo hẹp về kinh tế và không có khả năng tháo dỡ lò gạch… Do đó, nếu tháo dỡ lò thủ công mà không được hỗ trợ công tháo dỡ hoặc chuyển đổi sang nghề khác sẽ gây thiệt hại kinh tế cho người dân, cũng như nhiều lao động mất việc làm.
Vì vậy, ngày 24/6/2022, Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk đã có Tờ trình số 57/TTr-UBND về chính sách hỗ trợ tháo dỡ lò thủ công, thủ công cải tiến, lò đứng liên tục, lò vòng sử dụng nhiên liệu hóa thạch như than, dầu, khí; lò vòng, lò vòng cải tiến không sử dụng nhiên liệu hóa thạch mà sử dụng phế liệu ngành nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk; đề nghị Hội đồng nhân dân tỉnh xem xét ban hành Nghị quyết về chính hỗ trợ tháo dỡ lò thủ công trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk nhằm thực hiện chủ trương của Chính phủ.
Theo Tờ trình của Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk, điều kiện, chính sách được hỗ trợ gồm: hỗ trợ các cơ sở hoạt động sản xuất gạch đất sét nung bằng lò thủ công tự nguyện chấm dứt hoạt động, tháo dỡ lò, hoàn trả mặt bằng; chủ cơ sở sản xuất sau khi hoàn thành việc tháo dỡ lò gạch thủ công, nhà xưởng, di chuyển vật tư, máy móc thiết bị và các hạng mục phụ trợ, hoàn trả mặt bằng trước ngày 31/12/2022 thì được hỗ trợ kinh phí tháo dỡ lò và hạng mục phụ trợ.
Đối với các chủ cơ sở không thực hiện hoàn thành việc tự nguyện tháo dỡ lò gạch thủ công, nhà xưởng, di chuyển vật tư, máy móc thiết bị và các hạng mục phụ trợ, hoàn trả mặt bằng trước ngày 31/12/2022 thì không được hỗ trợ. Đối với hỗ trợ đào tạo nghề thực hiện theo Quyết định số 21/2017/QĐ-UBND ngày 18/7/2017 của Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk quy định về mức hỗ trợ chí phí đào tạo trình độ sơ cấp và đào tạo dưới 3 tháng trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk…
Theo đề xuất của Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk, mức hỗ trợ tháo dỡ lò gạch thủ công, đối với lò đứng liên tục kiểu đứng mức hỗ trợ là 38 triệu đồng/1 cửa lò; đối với lò vòng cải tiến, hoffman mức hỗ trợ 4 triệu đồng/1 cửa lò; đối với một số hạng mục khác như hỗ trợ chi phí tháo dỡ mái che phơi gạch mức hỗ trợ là 31.000 đồng/m2; hỗ trợ chi phí tháo dỡ mái che mở rộng chung quanh lò với mức 41.000 đồng/m2; hỗ trợ tháo dỡ các công trình phụ trợ như nhà ở công nhân, nhà vệ sinh, nhà điều hành… với mức hỗ trợ là 248.000 đồng/m2…
Dự kiến tổng kinh phí hỗ trợ tháo dỡ, xóa bỏ lò gạch thủ công trên địa bàn tỉnh là 42,421 tỷ đồng.
Tại kỳ họp thứ tư, Hội đồng nhân dân tỉnh Đắk Lắk khóa 10, nhiệm kỳ 2021-2026 diễn ra trong 3 ngày từ 13 đến 15/7/2002, các đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh sẽ thảo luận, xem xét Tờ trình này của Ủy ban nhân dân tỉnh. Nếu được Hội đồng nhân dân tỉnh thông qua và ban ngành Nghị quyết về chính sách hỗ trợ tháo dỡ lò thủ công, thủ công cải tiến, lò đứng liên tục, lò vòng sử dụng nhiên liệu hóa thạch như than, dầu, khí; lò vòng, lò vòng cải tiến không sử dụng nhiên liệu hóa thạch mà sử dụng phế liệu ngành nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk, sẽ tạo hành lang pháp lý và điều kiện thuận lợi nhằm thực hiện có hiệu quả các Quyết định, quy định, Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng và Ủy ban nhân dân tỉnh về việc tăng cường sử dụng vật liệu xây không nung và hạn chế sản xuất, sử dụng gạch đất sét nung cũng như Quyết định số 35/2014/QĐ-UBND ngày 13/10/2014 của Ủy ban nhân dân tỉnh về thực hiện lộ trình chấm dứt hoạt động sản xuất gạch đất sét nung bằng lò thủ công, thủ công cải tiến, lò đứng liên tục, lò vòng sử dụng nhiên liệu hóa thạch, lò vòng, lò vòng cải tiến không sử dụng nhiên liệu hóa thạch mà sử dụng phế liệu ngành nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk.
