Mới đây, trên mạng xã hội xuất hiện thông tin cho rằng Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) đã thừa nhận sự biến động của quỹ đạo Trái đất quanh Mặt trời là nguyên nhân duy nhất gây ra tình trạng biến đổi khí hậu hiện nay. Tuy nhiên, thông tin này hoàn toàn không chính xác.
Thông tin lan truyền
Ngày 4/7/2022, một tài khoản Twitter đăng dòng tweet với nội dung: “NASA đã tuyên bố rằng biến đổi khí hậu không liên quan gì đến phát thải CO2, mà chỉ do sự thay đổi vị trí của Trái đất trên quỹ đạo quanh Mặt trời”.
Một tài khoản khác chia sẻ lại bài đăng năm 2019 kèm theo chú thích: “NASA thừa nhận biến đổi khí hậu xảy ra do sự biến động của quỹ đạo Trái đất quanh Mặt trời, chứ không phải do xe SUV hay nhiên liệu hóa thạch”.
Kiểm chứng
Các bài đăng nói trên đều không cung cấp nguồn tin về tuyên bố của NASA. Bên cạnh đó, đội ngũ kiểm chứng của Reuters cũng không tìm thấy bất kỳ phát ngôn nào của NASA có nội dung tương tự.
Chia sẻ với Reuters, người phát ngôn của NASA cho biết các nhà khoa học tin rằng sự nóng lên của Trái đất chủ yếu là do tác động của con người, cụ thể là việc thải khí CO2 và các loại khí nhà kính khác vào khí quyển thông qua hoạt động đốt cháy nhiên liệu hóa thạch và các hoạt động khác.
Một số bài đăng dẫn các trang thông tin của NASA nói về lý thuyết Milankovitch để làm bằng chứng khẳng định sự biến động của quỹ đạo Trái đất là nguyên nhân gây ra biến đổi khí hậu.
Giáo sư John Cook từ Trung tâm nghiên cứu truyền thông về biến đổi khí hậu tại Đại học Monash (Australia) cho biết: Chu kỳ Milankovitch là những thay đổi quỹ đạo và độ nghiêng của Trái đất xảy ra trong khoảng thời gian dài. Những thay đổi này tác động đến cách ánh sáng Mặt trời chiếu vào Trái đất ở các thời điểm khác nhau trong năm, và về lâu dài điều này sẽ tác động đến khí hậu của Trái đất.
“Tuy nhiên, những thay đổi khí hậu tự nhiên này xảy ra theo quy mô thời gian địa chất. Xét về mặt địa chất, sự nóng lên toàn cầu trong thế kỷ qua diễn ra với tốc độ nhanh đáng kinh ngạc”, ông Cook cho hay.
Xác nhận với Reuters, phát ngôn viên của NASA cũng khẳng định các chu kỳ Milankovitch không phải là nguyên nhân gây ra hiện tượng gia tăng nhiệt độ Trái đất nhanh chóng từ thời kỳ tiền công nghiệp (giai đoạn 1850-1900) đến nay, đặc biệt là từ giữa thế kỷ 20.
Khẳng định
NASA không nói biến đổi khí hậu chỉ là do biến động quỹ đạo của Trái đất theo thời gian địa chất gây ra. Chu kỳ Milankovitch xoay quanh sự biến đổi các tham số quỹ đạo Trái đất (độ lệch tâm, độ nghiêng trục và tiến động quỹ đạo) theo chu kỳ từ 10.000 năm đến 100.000 năm. Và lý thuyết này không phủ nhận thực tế rằng các hoạt động của con người là nguyên nhân chính gây biến đổi khí hậu Trái đất trong những năm vừa qua.
