Theo đuổi chính sách Zero Covid, hàng loạt xét nghiệm Covid-19 trên diện rộng tại Trung Quốc đã tạo ra gánh nặng về xử lý rác thải cho các địa phương và nhiều nguy cơ tiềm ẩn về môi trường lẫn kinh tế.
Trung Quốc là nền kinh tế lớn duy nhất còn duy trì chính sách “Zero Covid”. Xét nghiệm diện rộng hàng ngày cùng với phong tỏa nhanh chóng, cách ly bắt buộc tiếp tục được nước này sử dụng.
Trung Quốc đã yêu cầu các thành phố có dân số ít nhất 10 triệu dân lập các buồng xét nghiệm Covid-19 trong phạm vi cứ mỗi 15 phút đi bộ. Từ Bắc Kinh tới Thượng Hải, từ Thâm Quyến tới Thiên Tân, hàng loạt buồng xét nghiệm đã được dựng lên để đáp ứng yêu cầu xét nghiệm hàng trăm triệu dân cứ 2-3 ngày/lần.
Mỗi ngày, hàng triệu người dân Trung Quốc được lấy mẫu xét nghiệm Covid-19, từ đó sinh ra lượng lớn rác thải y tế và đã trở thành vấn đề về môi trường và đặt ra thách thức về việc tiêu hủy rác thải đúng quy chuẩn với các chính quyền địa phương.
Mỗi ca dương tính với Covid-19 dẫn tới việc tạo ra một lượng rác thải y tế gồm các bộ xét nghiệm đã qua sử dụng, khẩu trang và trang phục bảo hộ cá nhân. Nếu không được xử lý đúng quy cách, rác thải y sinh có thể gây ô nhiễm môi trường đất, nước, đe dọa sức khỏe con người và môi trường.
Giáo sư Lý Dật Phi thuộc đại học New York nhận xét “Lượng lớn rác thải y tế phát sinh trong quá trình xét nghiệm hàng ngày đã đạt tới mức độ chưa từng thấy trong lịch sử”.
Giới chuyên gia đánh giá đây là mục tiêu khó thành vì Trung Quốc còn đầu tư nhiều vào than đá. Lượng rác thải khổng lồ từ xét nghiệm COVID-19 diện rộng càng khiến mục tiêu này xa vời hơn.
Dù Trung Quốc không công bố số liệu rác thải y tế toàn quốc, giới chức Thượng Hải tháng trước đã cho biết thành phố trong đợt phong tỏa vừa qua tạo ra hơn 68.500 tấn rác thải y tế – cao gấp 6 lần bình thường.
Theo quy định của Trung Quốc, các địa phương được yêu cầu phân loại, khử khuẩn, vận chuyển rác thải Covid-19 tới bãi chứa rồi xử lý, thường bằng cách đốt. Tuy nhiên, hệ thống xử lý rác thải tại các khu vực vùng sâu vùng xa tại Trung Quốc từ lâu đã bị quá tải và không đáp ứng kịp nhu cầu cũng như không đủ năng lực xử lý lượng rác thải y tế tăng lên đáng kể trong dịch Covid-19, theo nhận định của các chuyên gia.
Giáo sư Benjamin Steuer thuộc đại học Khoa học – Công nghệ Hồng Kông cũng bày tỏ lo ngại tình trạng gia tăng rác thải có thể khiến chính quyền một số địa phương chọn cách xử lý không đúng cách hoặc chỉ đơn giản là chôn lấp. Bộ Y tế Trung Quốc tuyên bố họ đã ban hành yêu cầu cụ thể về xử lý rác thải y tế trong khuôn khổ chống dịch COVID-19.
Ngoài ra, chính sách xét nghiệm Covid-19 trên diện rộng cũng gây áp lực về ngân sách cho các chính quyền địa phương. Tháng trước, tập đoàn tài chính Nhật Bản Nomura ước tính chi phí xét nghiệm trên diện rộng có thể tương đương 0,9%-2,3% GDP của Trung Quốc. Xét nghiệm định kỳ có thể sẽ khiến chính quyền các địa phương cắt giảm nhiều khoản đầu tư y tế cần thiết khác.
