Trong bối cảnh 2 khu xử lý rác thải chính là Nam Sơn và Xuân Sơn từ lâu đã rơi vào tình trạng quá tải dẫn đến nhiều thời điểm rác thải bị ùn ứ trong nội đô, TP.Hà Nội đã chấp nhận chủ trương đầu tư đối với nhiều dự án đốt rác công nghệ cao tầm cỡ trên địa bàn. Tuy nhiên, hầu hết các dự án này đều nhiều lần chậm tiến độ, có dự án khởi công xây dựng cách đây hơn 10 năm nhưng hiện vẫn bỏ hoang, xung quanh cỏ mọc um tùm, có dự án thì bị thu hồi do chậm triển khai…
Chiều 22.6, phóng viên Báo Lao Động có mặt tại khu vực Nhà máy xử lý rác thải nhiệt phân plasma Đông Anh (xã Việt Hùng, huyện Đông Anh, Hà Nội). Đây là dự án của Công ty cổ phần đầu tư Thành Quang, được khởi công xây dựng từ tháng 12.2011 với tổng mức đầu tư trên 768 tỉ đồng. Ảnh: PC.Với công suất thiết kế xử lý 500 tấn rác mỗi ngày, nhà máy được kỳ vọng sẽ xử lý rác thải công nghiệp, y tế và khoảng 100 tấn rác thải sinh hoạt mỗi ngày ở huyện Đông Anh, qua đó giảm tải cho bãi rác Nam Sơn (huyện Sóc Sơn).Tuy vậy, đến nay sau 11 năm cùng 3 lần điều chỉnh tiến độ, nhà máy vẫn chưa đi vào hoạt động. Theo ghi nhận, khu vực xây dựng nhà máy giờ vắng người, cỏ mọc um tùm ngay cạnh nơi đặt lò đốt rác.
Bên trong, nhiều dây chuyền máy móc phủ bụi, bỏ không.Theo tìm hiểu của phóng viên, sau khi được bàn giao đất, chủ đầu tư đã xây dựng hạ tầng kỹ thuật gồm: Hệ thống sơ tuyển rác (phân loại rác thô và sơ chế kim loại), ủ rác, sấy rác, lò đốt plasma; hệ thống xử lý khói thải, nước thải, thu gom và xử lý mùi, hệ thống điều khiển…Tuy nhiên, hiện vẫn còn nhiều hạng mục chưa được xây dựng và diện tích 8,7 hécta của dự án đang để trống nhiều khu đất. Ảnh: PC.Nhà máy điện rác Sóc Sơn (huyện Sóc Sơn, TP.Hà Nội), do công ty Công ty cổ phần Năng lượng môi trường Thiên Ý Hà Nội làm chủ đầu tư nhiều lần chậm tiến độ cũng là một phần nguyên nhân khiến tình trạng rác bị ùn ứ trong nội đô thời gian qua.Dự án này có tổng số vốn đầu tư 7.000 tỉ đồng bằng vốn nước ngoài, do tổng thầu MCC (Trung Quốc) thực hiện, được cho là nhà máy điện rác lớn nhất Việt Nam, lớn thứ 2 thế giới và kỳ vọng sẽ xử lý 4000 tấn rác/ngày đêm khi hoàn thành. Ảnh: Tùng Giang.Được khởi công từ tháng 8.2019 và dự kiến hoàn thành vào tháng 10.2020, nhưng sau nhiều lần xin lùi thời hạn về đích thì tính đến thời điểm hiện tại, dự án vẫn chưa được đưa vào vận hành. Ảnh: Tùng Giang.Trao đổi với Báo Lao Động, ông Trịnh Nhất Cường, Phó Tổng giám đốc Nhà máy Điện rác Sóc Sơn cho biết, hiện nhà máy đang trong giai đoạn chạy thử nghiệm, công tác chuẩn bị đã sẵn sàng cho việc vận hành.Lý giải về việc nhà máy nhiều lần chậm đưa vào vận hành so với kế hoạch ban đầu, ông Cường cho biết: “Nhà máy triển khai xây dựng giai đoạn năm 2020 – 2022 là thời điểm cả thế giới bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19. Nhiều chuyên gia nước ngoài đã không thể đến nhà máy làm việc, hoặc phải rút ngắn thời gian làm việc do cách ly, nhiều bo mạch, linh kiện không thể nhập được từ nước ngoài do đứt gãy chuỗi cung ứng“.Theo ông Cường, dù nhà máy chưa chính thức đi vào vận hành nhưng những lần khu xử lý rác Nam Sơn bị quá tải, tình hình cấp bách nên từ năm 2021 đến nay nhà máy điện rác Sóc Sơn đã tiếp nhận xử lý khoảng 31.000 tấn rác cho TP.Hà Nội. Gần đây nhất, trong 3 ngày 18 – 20.6, nhà máy điện rác Nam Sơn cũng đã tiếp nhận xử lý gần 3.400 tấn rác.“Theo kế hoạch hiện trường, có thể ngày 15.7 tới đây, nhà máy sẽ được đưa vào vận hành chính thức với công suất giai đoạn 1 là 800 tấn/ngày đêm”, Phó Tổng giám đốc Nhà máy Điện rác Sóc Sơn nói.Đối với dự án nhà máy xử lý rác thải nhiệt phân plasma Đông Anh, đại diện chủ đầu tư là Công ty cổ phần đầu tư Thành Quang thông tin, nhà máy đã hoàn thiện 90%.Cũng theo đơn vị này, dịch bệnh đã ảnh hưởng đến quá trình triển khai dự án; ngoài ra đơn vị đang trong thời gian xin điều chỉnh giấy phép bổ sung chức năng xử lý chất thải công nghiệp, y tế nguy hại.“Với dây chuyền hiện tại của nhà máy thì phải đốt rác công nghiệp mới có lãi, còn chỉ đốt rác sinh hoạt sẽ lỗ. Hiện nhà máy không vướng gì ngoài việc chờ điều chỉnh quy hoạch“, đại diện doanh nghiệp cho biết.
Riêng với 2 dự án là Nhà máy xử lý rác công suất 1.000 tấn/ngày đêm của liên danh T&T và Hitachizonshen; Nhà máy xử lý rác của Công ty TNHH Indovin Power 500 tấn/ngày đêm, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Trọng Đông giao Sở Kế hoạch và Đầu tư thông báo đến nhà đầu tư về thời hạn thu hồi dự án theo quy định.
Còn dự án Nhà máy điện rác Seraphin công suất 1.500 tấn/ngày của Công ty Cổ phần Công nghệ môi trường xanh Seraphin (thuộc tập đoàn Amacao) vừa mới được khởi công từ cuối tháng 3.2022. Đại diện chủ đầu tư cam kết thi công trong vòng 20 tháng để đưa nhà máy vào hoạt động.
