Đợt nắng nóng bao trùm các khu vực trên toàn nước Mỹ là một trong những hiện tượng đáng chú ý trong tuần này về tình trạng ấm lên toàn cầu. Tuy vậy, không chỉ Mỹ, nhiều quốc gia khác cũng ghi nhận nắng nóng gay gắt trong những ngày qua.
Nhiệt độ gia tăng ở nhiều nước
Một công viên nước thành phố ở Grand Island, Nebraska, Mỹ không mở cửa trong hai tuần nữa, nhưng cư dân có thể đã sử dụng nó vào ngày 19 vừa qua, khi nhiệt độ lên tới 96 độ F (gần 36 độ C), cao hơn 21 độ F so với mức bình thường vào ngày hôm đó.
Cùng ngày, cũng tại Mỹ, Shreveport, Louisiana đã ghi nhận mức nhiệt cao nhất khoảng 34 độ C trong kỷ lục 148 năm qua. Đó là một trong hơn 110 kỷ lục nhiệt độ bị phá vỡ hoặc gần với kỷ lục tại 21 bang trong tuần này. Ở Texas, Galveston cũng nắng nóng gay gắt.
Không chỉ ở Mỹ, kỷ lục nhiệt độ cao cũng được ghi nhận ở Tây Ban Nha và Pháp trong tuần này. Các đợt nắng nóng tiếp tục diễn ra ở các khu vực của Pakistan và Ấn Độ, nơi nhiệt độ cao từ 45 đến gần 49 độ C.
Tất cả những mức nhiệt được ghi nhận tại các quốc gia trên là minh chứng cho bản tóm tắt về khí hậu năm 2021 của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) vừa được công bố, mà Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc (LHQ) António Guterres gọi là “một dấu hiệu ảm đạm về sự thất bại của nhân loại trong việc giải quyết tình trạng biến đổi khí hậu”.
Ông Guterres cho biết, mực nước biển dâng, sức nóng đại dương, nồng độ khí nhà kính và axit hóa đại dương đã thiết lập những kỷ lục mới đáng báo động vào năm 2021. Bảy năm qua là kỷ lục nóng nhất được ghi nhận.
Theo ông, mực nước biển trung bình trên toàn cầu đã tăng hơn gấp đôi so với tốc độ trước đó, đạt mức cao kỷ lục mới, chủ yếu là do khối lượng băng mất đi ngày càng nhanh.
Ngoài ra, bên cạnh đại dịch COVID-19, những tác động tổng hợp của xung đột và thời tiết khắc nghiệt đã làm giảm tiến trình trong nhiều thập kỷ nhằm cải thiện an ninh lương thực trên toàn cầu.
Báo cáo của WMO đề cập đến hạn hán nghiêm trọng ở Canada vào năm ngoái khiến sản lượng lúa mì của nước này giảm 38% và sản lượng cây cải dầu trong nước giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2007.
Người đứng đầu LHQ cho hay, hiện tượng ấm lên của đại dương đã cho thấy sự gia tăng mạnh mẽ trong 20 năm qua, đang xâm nhập vào các mức sâu hơn nữa, với nhiều đại dương trên thế giới trải qua ít nhất một đợt nắng nóng lớn vào năm 2021.
Ông Guterres tiếp tục kêu gọi loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch để hạn chế phát thải khí nhà kính đang làm nóng hành tinh. Ông nói: “Hệ thống năng lượng toàn cầu bị phá vỡ và đưa chúng ta đến gần hơn với thảm họa khí hậu”.
Dự báo hạn hán ở Mỹ vẫn tiếp diễn
Theo dự báo khí hậu mùa hè năm 2022 từ Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA), tình hình thời tiết ở quốc gia này không được cải thiện. Mọi tiểu bang ở lục địa Mỹ đều phải đối mặt với khả năng xảy ra một mùa hè nóng hơn bình thường cho đến hết tháng 8, với tình trạng hạn hán vẫn tiếp diễn hoặc mở rộng ở 17 bang.
Công ty quản lý Độ tin cậy điện Bắc Mỹ vừa công bố trong “đánh giá độ tin cậy mùa hè” rằng, nhiệt độ trên mức bình thường và hạn hán kéo dài ở phương Tây khiến vấn đề trở nên tồi tệ hơn và sẽ làm tăng nguy cơ thiếu hụt năng lượng vào mùa hè này.
Theo công ty này, nhiệt độ cao góp phần làm tăng nhu cầu sử dụng điện vào giai đoạn cao điểm, cũng như tăng khả năng xảy ra tình trạng mất điện. Hạn hán cùng với lớp băng tuyết dưới mức bình thường có thể dẫn đến sản lượng thấp hơn mức trung bình từ các máy phát điện chạy bằng năng lượng thủy điện ở phía Tây, trong khi hạn hán ở lưu vực sông Missouri có thể ảnh hưởng đến sản lượng từ các máy phát nhiệt sử dụng sông để làm mát.
Nhà khí hậu học bang Texas John Nielsen-Gammon làm việc tại Khoa Khoa học khí quyển tại Đại học Texas A&M, Mỹ cho biết, tình trạng khô hạn trong 8 hoặc 9 tháng qua khiến Texas có nhiều khả năng sẽ hứng chịu nhiệt độ trên mức bình thường trong những tháng tới.
Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí hậu của NOAA Mike Halpert cho hay, khi mặt trời làm nóng cây và làm bay hơi ẩm, điều đó có thể giúp giữ cho mọi thứ mát mẻ hơn. Tuy vậy, trong một đợt hạn hán, khi mặt đất và thực vật khô và nóng, nó tạo ra phản ứng khiến không khí càng nóng hơn. Những khu vực rất khô có khả năng có nhiệt độ cao hơn bình thường.
Theo ông Halpert, mô hình La Nina mát hơn nhiệt độ bình thường ở xích đạo Thái Bình Dương góp phần một phần vào hiệu ứng khô từ tháng 11 năm trước đến tháng 3 năm sau nhưng nó không liên quan nhiều đến nhiệt độ trên mức bình thường mà khu vực dự kiến sẽ trải qua vào mùa hè này. Mặt khác, khí hậu ấm lên lại nghiêng về phía nhiệt độ cao hơn. Các xu hướng dài hạn chắc chắn phù hợp với biến đổi khí hậu.
