Nhằm nâng cao trách nhiệm công tác quản lý, bảo vệ tài nguyên khoáng sản, ngăn chặn, xử lý các hoạt động thăm dò, khai thác khoáng sản trái phép, bảo vệ môi trường, sinh thái, vừa qua, UBND tỉnh Bình Định ban hành Quyết định phê duyệt Phương án bảo vệ khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn tỉnh.
Đóng góp của ngành khai khoáng
Những năm qua, nguồn tài nguyên khoáng sản trên địa bàn tỉnh Bình Định đã được các doanh nghiệp đầu tư khai thác, chế biến phục vụ cho nhu cầu phát triển của xã hội. Giai đoạn 2011-2020, UBND tỉnh Bình Định đã cấp trên 200 giấy phép khai thác khoáng sản các loại, hầu hết là các mỏ vật liệu xây dựng thông thường phục vụ nhu cầu xây dựng tại địa phương.
Đến nay, trên địa bàn tỉnh có 138 giấy phép khai thác khoáng sản do UBND tỉnh cấp còn hiệu lực. Ngoài ra, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã cấp 9 giấy phép còn hiệu lực, trong đó đá granite 3 giấy phép, titan 5 giấy phép (khai thác hạn chế), nước khoáng 1 giấy phép.
Đóng góp của ngành khai khoáng: Khai thác đá khối làm đá ốp lát đạt khoảng 150.000m3/năm, đáp ứng khoảng 40% nhu cầu nguyên liệu cho hơn 70 nhà máy chế biến đá ốp lát, tạo được thế mạnh của địa phương về ngành khai thác, chế biến đá trong khu vực và cả nước. Khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường (đá xay nghiền, cát xây dựng) đã tạo ra các sản phẩm (cát đạt khoảng 750.000m3 /năm, đá xay nghiền đạt khoảng 1 triệu m3/năm) đáp ứng nhu cầu rất lớn về vật liệu xây dựng để thi công các công trình xây dựng tại địa phương.
Khai thác đất san lấp, mặc dù đóng góp vào giá trị công nghiệp khai khoáng không lớn nhưng đã tạo ra sản phẩm khoảng 1.200.000m3/năm, đáp ứng cơ bản nhu cầu đất để thi công các công trình xây dựng trên địa bàn tỉnh. Tỷ trọng công nghiệp khai thác, chế biến khoáng sản của tỉnh chiếm khoảng 20% giá trị ngành công nghiệp (giai đoạn 2011-2020), chiếm khoảng 9% nguồn thu ngân sách của tỉnh. Đóng góp kinh phí xây dựng cơ sở hạ tầng trong khai thác khoáng sản hơn 10 tỷ đồng/năm để địa phương xây dựng các công trình phúc lợi cho người dân nơi có mỏ khoáng sản.
Bảo vệ khoáng sản chưa khai thác
Bên cạnh việc quản lý khoáng sản được cấp phép, tỉnh Bình Định còn tăng cường quản lý khoáng sản chưa khai thác. Thời gian qua, công tác bảo vệ khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn các huyện, thị xã, thành phố chủ yếu được thực hiện lồng ghép trong công tác thanh tra, kiểm tra định kỳ hoặc đột xuất trong hoạt động khoáng sản.
Nhằm bảo vệ khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn tỉnh, UBND tỉnh Bình Định ban hành Chỉ thị số 17, ngày 27/9/2017 về việc tăng cường quản lý và chấn chỉnh tình hình hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh Bình Định; Quyết định số 26, ngày 05/7/2019 của UBND tỉnh về việc ban hành Quy chế phối hợp quản lý hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh Bình Định.
Qua triển khai, thực hiện các văn bản nêu trên, hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh đã từng bước đi vào nề nếp, hạn chế các hoạt động khai thác khoáng sản trái phép. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại hoạt động khai thác khoáng sản trái phép (đặc biệt là cát làm vật liệu xây dựng thông thường, đất làm vật liệu san lấp, đất sét và đá làm vật liệu xây dựng thông thường), làm ảnh hưởng đến môi trường tại một số địa phương; gây mất an ninh trật tự, an toàn xã hội; làm thất thoát tài nguyên, ảnh hưởng sản xuất và đời sống nhân dân.
Việc xậy dựng Phương án bảo vệ khoáng sản chưa khai thác nhằm thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về khoáng sản, bảo vệ tài nguyên khoáng sản; xử lý kịp thời các hoạt động khai thác khoáng sản trái phép, kiên quyết ngăn chặn, tiến tới chấm dứt hoạt động khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn tỉnh Bình Định.
Với mục tiêu thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về khoáng sản, bảo vệ tài nguyên khoáng sản; xử lý kịp thời các hoạt động khai thác khoáng sản trái phép, kiên quyết ngăn chặn, tiến tới chấm dứt hoạt động khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn tỉnh. UBND tỉnh Bình Định đã ban hành Quyết định số 776, ngày 12/3/2022 về việc phê duyệt Phương án bảo vệ khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn tỉnh Bình Định. Đây là hành lang pháp lý để cho các sở ngành liên quan và chính quyền địa phương các cấp triển khai công tác bảo vệ khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn toàn tỉnh.
Theo đó, Phương án nêu rõ trách nhiệm của các Sở, ban, ngành và UBND cấp xã, UBND các huyện, thị xã, thành phố trong công tác bảo vệ khoáng sản; đồng thời quy định rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân hoạt động khoáng sản trong công tác bảo vệ khoáng sản.
