Sau 1 tháng phản ánh về hàng trăm lò than hoạt động trái quy định, gây ô nhiễm môi trường gần khu dân cư, trường học tại Gia Lai, theo đó các địa phương đã chỉ đạo kiểm tra, lập biên bản tạm dừng hoạt động…. nhưng các lò vẫn luôn đỏ lửa.
Đốt đến khi hết củi?
Sau khi Môi trường và Đô thị Việt Nam điện tử phản ánh, các địa phương trong tỉnh, nơi có lò than đang hoạt động đã tiến hành kiểm tra, lập biên bản, đồng thời yêu cầu các chủ lò tạm dừng hoạt động đến khi hoàn tất các giấy tờ cần thiết cũng như đảm bảo điều kiện mới được tiếp tục hoạt động trở lại.
Tuy vậy, qua tìm hiểu, đa phần các lò vẫn hoạt động bình thường, củi vẫn cháy, khói từ khu vực lò lan tỏa khắp nơi, đến các khu dân cư, trường học, trung tâm y tế xã. Trong đó có các cụm lò như: cụm 32 lò tại xã Ia Me, Ia Vê, Ia Phìn của huyện Chư Prông; 41 lò tại xã Hòa Phú, Chư Đang Ya, xã Nghĩa Hòa – huyện Chư Păh; cụm 15 lò tại khu vực ruộng lúa thuộc xã Chư A Thai – huyện Phú Thiện và cụm 6 lò tại thôn 3 xã Ia Tô – huyện Ia Grai…
Tại huyện Chư Prông, theo ghi nhận của PV, số lượng lò than trái phép (khoảng 100 lò) đang hoạt động trên địa bàn 8 xã, thị trấn, riêng khối lượng củi trữ dùng đốt than tại các lò còn lại khá lớn với hàng trăm tấn cây các loại. Cụ thể, cụm 6 lò gần trụ sở UBND xã Ia Me, dù không ồ ạt cảnh xe bốc, người cưa, người đốt như thời điểm trước, nhưng các lò than vẫn âm ỉ cháy, vẫn có người canh lò và sẵn sàng củi đốt cho những mẻ than mới.
Trao đổi về hoạt động tại cụm lò nêu trên, ông Nguyễn Văn Độ – Chủ tịch UBND xã Ia Me, nói: Qua kiểm tra, Xã đã lập biên bản, yêu cầu chủ lò ngừng hoạt động, cung cấp các giấy tờ đến Xã để làm việc, tuy nhiên đến nay vẫn chưa thấy ai đến. Trước hoạt động gây ô nhiễm môi trường, không chấp hành chỉ thị của địa phương khi yêu cầu làm việc, UBND Xã đã có báo cáo sự việc về UBND huyện để xử lý.
Tương tự, cụm 8 lò than tại xã Ia Vê, nơi được PV phản ánh có nhiều cây rừng đã xẻ, cắt chất thành đống để đốt củi lấy than vẫn hoạt động ngày đêm. Tìm hiểu trước đó, đa phần số cây được sử dụng tại đây là cây Kơ Nia và chính chất liệu này cho ra dòng than Cầy được nhiều người tìm mua với giá cao hơn so với loại than được đốt từ cây cà phê hoặc cây tạp khác.
“Cụm lò này hoạt động từ trước năm 2018, thời điểm này Tôi chưa nhận nhiệm vụ nên không nắm được. Hiện Xã đã lập đoàn kiểm tra gồm lãnh đạo xã, kiểm lâm, địa chính. Qua đó, ghi nhận có 5/8 lò đang đốt, số gỗ củi chính là cà phê, muồng có lực lượng kiểm lâm xác thực vấn đề này. Riêng các thủ tục cần thiết cho việc hoạt động, chủ lò vẫn chưa cung cấp. Xã đã có văn bản gửi UBND huyện thu hồi giấy phép kinh doanh của điểm lò này, sau đó Xã mới có hướng xử lý tiếp theo” – ông Nguyễn Xuân Phùng – Chủ tịch xã Ia Vê cho biết.
Riêng tại xã Ia Phìn có số lò than trái phép hoạt động với số lượng 18 lò phân bố ở nhiều nơi. Trong số này, có lò nằm cạnh đường tỉnh, cách khu dân cư khoảng 200m, lượng khói thải từ lò đốt than liên tục bay vào khu dân cư nhưng không thấy lực lượng chức năng của tỉnh Gia Lai xử lý.
Cụm 15 lò tại khu vực ruộng lúa thuộc xã Chư A Thai – huyện Phú Thiện và 3 lò (cạnh bãi rác thị trấn Chư Sê) thuộc quản lý của xã H’Bông đang được kiểm tra và mời chủ lò làm việc. Phản hồi về hoạt động của lò than, các nơi nhận được thông tin đều cho biết: chủ lò xin đốt hết củi, sẽ tiếp tục kiểm tra và lập biên bản nếu tái phạm?
Sở TN&MT tỉnh Gia Lai cấp giấy phép hoạt động lò than?
Huyện Chư Păh có 3 cụm lò: xã Hòa Phú (12 lò), xã Nghĩa Hòa (12 lò), và xã Chư Đang Ya (15 lò), sau khi được phản ánh, UBND huyện Chư Păh đã ban hành văn bản chỉ đạo Phòng TNMT phối hợp các xã, thị trấn kiểm tra, xác minh, giải quyết theo quy định của pháp luật.
Sau khi tìm hiểu rõ hơn về cụm lò than tại xã Chư Đang Ya (cụm lò hoạt động trên đất trồng cây lâu năm, cách khu dân cư gần nhất khoảng 200m), làm việc với UBND xã, ông Nguyễn Văn Nội – Chủ tịch UBND xã Chư Đang Ya cho rằng: Lò này họ có giấy phép hoạt động, đất đang sử dụng là của chủ lò đã mua, có bìa đỏ. Về quản lý Nhà nước, lò này hoạt động đủ điều kiện. Riêng về giấy phép có giấy đăng ký kinh doanh- của huyện cấp; hồ sơ kiểm tra môi trường và các thứ đảm bảo do Sở TN&MT cấp? chuyển đổi đất xây dựng và giấy phép xây dựng thì chưa có.
Tại huyện Ia Grai, việc khói nguy hại từ lò than liên tục thải ra môi trường ảnh hưởng đến dân cư và khu vực trường học trong 3 năm qua, dù đã được Phòng TNMT huyện Ia Grai kiểm tra, nhưng không rõ vì lý do nào cụm lò than tại thôn 3, xã Ia Tô vẫn rực lửa, khói nghi ngút lan tỏa khắp nơi. 5 lò than tại thôn 3, xã Ia Tô liên tục thải khói nguy hại ra môi trường (cách trục đường tỉnh 664 chưa đầy 30m, cách cụm dân cư làng Del khoảng 450m) nhưng không được xử lý dứt điểm. Có hay không việc bao che của chính quyền địa phương?
Khẳng định với PV, ông Trịnh Viết Hùng – Chủ tịch UBND xã Ia Tô nói: Sức khỏe của nhân dân là rất quan trọng, theo đó các lò than đã được kiểm tra, xử phạt, phá dỡ. Riêng với 5 lò tại thôn 3 vừa rồi có đoàn của Huyện phối hợp kiểm tra, nhưng kết quả thế nào thì chưa rõ. Còn việc bao che để lò than hoạt động thì Xã khẳng định là không có, thời gian đến Xã sẽ kiến nghị với huyện để xử lý dứt điểm không để lò than hoạt động ngay khu dân cư như báo chí phản ánh.
Sức khỏe của bà con nhân dân và các em học sinh liệu có đảm bảo khi lò than ngày đêm âm ỉ cháy bên cạnh? Việc kiểm tra, lập biên bản của các cấp chính quyền liệu có được thực thi? Sở TN&MT tỉnh Gia Lai có cấp phép cho lò than tại Chư Đang Ya hoạt động hay không? Lò than trái phép hoạt động đến bao giờ?
Đề nghị UBND tỉnh Gia Lai chỉ đạo các cơ quan chức năng của tỉnh và các huyện có liên quan, kiểm tra xử lý theo quy định của pháp luật. Đồng thời có văn bản gửi về Văn phòng Môi trường và Đô thị Việt Nam điện tử KV Tây Nguyên (42 Ngô Mây, TP Pleiku, Gia Lai) để trả lời bạn đọc.
Môi trường và Đô thị Việt Nam sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc.
