Phân loại chất thải tại nguồn chính là một trong những hành động cơ bản nhất, đơn giản nhất để bảo vệ môi trường.
Trong thời gian qua các tỉnh, thành phố đã có nhiều mô hình, chương trình, dự án phân loại rác tại nguồn mang lại hiệu quả thiết thực: giảm lượng rác thải chôn lấp; tăng lượng rác thải tái chế; tạo nhiều công ăn việc làm cho người lao động. Đây là hướng đi tất yếu trong nền kinh tế tuần hoàn. Tuy vậy nhìn từ góc độ vĩ mô việc phân loại rác tại nguồn còn nhỏ lẻ manh mún, mỗi địa phương một cách, thiếu sự chỉ đạo tập trung, thống nhất.
Những ngọn lửa nhỏ
Nhận thức rõ vai trò của việc phân loại rác tại nguồn trong việc phát triển kinh tế tuần hoàn nhiều địa phương đã có cách làm hay, sáng tạo trở thành những đốm lửa nhỏ để nhiều tỉnh và thành phố học tập.
Hà Nội là một trong những địa phương đi đầu trong việc phân loại rác tại nguồn, UBND thành phố Hà Nội ban hành Kế hoạch số 55/KH-UBND thực hiện chương trình quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững năm 2021, trong đó nhấn mạnh việc nâng cao nhận thức, tăng cường trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân đối với sản xuất và tiêu dùng bền vững… Kế hoạch đề cập việc quyết liệt triển khai các giải pháp hạn chế, tiến tới loại bỏ, nói không với đồ nhựa dùng một lần trong đời sống xã hội. Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị Hà Nội (Urenco Hà Nội) thực hiện Dự án “Phân loại rác tại nguồn gắn liền với thu gom và xử lý rác thải nhựa tại Hà Nội”. Sau gần một năm triển khai, chương trình phân loại rác tại nguồn trên địa bàn 18 phường quận Hoàn Kiếm và một số điểm GreenDay, điểm trường học tại quận: Ba Đình, Hai Bà Trưng, Đống Đa bước đầu đã đạt được các mục tiêu đề ra. Dự án đã từng bước tạo dựng được mô hình phân loại, tái chế rác thải, giảm lượng rác thải chôn lấp (đã giảm thiểu được 1% trên tổng khối lượng rác trung bình phát sinh tại địa bàn quận Hoàn Kiếm). Bước đầu mở ra một ngành nghề kinh doanh rác tái chế của công ty, theo đó, khối lượng rác tái chế thu được tính đến hết tháng 5/2021 ước tính khoảng hơn 500 tấn. Đại diện Chi cục Bảo vệ Môi trường (Sở TN và MT Hà Nội) cho biết: Ngay từ đầu năm 2021, Chi cục đã phối hợp cùng các đơn vị liên quan, Phòng TN và MT quận, huyện triển khai nhiều hoạt động, tổ chức hội nghị về phương án phân loại rác tại nguồn cho các hộ dân. Từ đó, giúp người dân biết cách phân loại được rác vô cơ và rác hữu cơ, thực hiện có hiệu quả phong trào thu gom, phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn góp phần bảo vệ môi trường.
Thành phố Hồ Chí Minh đã thí điểm phân loại rác tại nguồn từ những năm 1999, bắt đầu từ một cụm dân cư, một phường trong quận, giai đoạn 2015-2016 nhân rộng trên địa bàn 6 quận và sau đó nhân rộng tại 24 quận, huyện trên địa bàn toàn thành phố từ năm 2017 đến nay. Cuối năm 2018, Thành phố Hồ Chí Minh đã ban hành Quyết định số 44 quy định về phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn với 3 nhóm gồm chất thải hữu cơ dễ phân hủy, chất thải có khả năng tái sử dụng, tái chế và nhóm chất thải còn lại không bao gồm chất thải nguy hại.
Để khắc phục hạn chế chương trình phân loại rác tại nguồn, ngày 4/5/2021, UBND TP.HCM đã ban hành Quyết định 09 về sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ một số điều của Quy định quản lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn TP.HCM. Theo đó, thành phố sẽ thay đổi cách phân loại rác, người dân thực hiện phân loại chất thải rắn sinh hoạt thành 2 loại thay vì 3 loại như trước kia. Cụ thể, các cá nhân, hộ gia đình, chủ nguồn thải sẽ phân loại thành 2 nhóm, gồm: nhóm chất thải có khả năng tái sử dụng, tái chế và nhóm chất thải còn lại (không bao gồm chất thải nguy hại phát sinh từ hộ gia đình, chủ nguồn thải).
Ông Phạm Phú Ngọc Trai, Chủ tịch Liên minh tái chế bao bì Việt Nam (Pro Việt Nam) cho biết: Mục tiêu đến năm 2030, tất cả các bao bì của các doanh nghiệp trong Liên minh sản xuất, kinh doanh đều được thu hồi và tái chế. Việc Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn thành 2 loại rác tái chế và rác còn lại sẽ tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp trong việc thu hồi bao bì đã qua sử dụng, đảm bảo rác thải không bị đưa ra môi trường. Không những vậy, phần rác có thể tái chế đã qua phân loại, người dân có thể bán hoặc cho lực lượng thu gom, từ đó tạo nền tảng cơ sở hình thành thị trường thu hồi – tái chế, góp phần xây dựng nền kinh tế tuần hoàn gắn với mục tiêu phát triển bền vững.
Ngày 18/3/ 2021, Tập đoàn Novaland và Liên minh tái chế bao bì Việt Nam (PRO Việt Nam) đã ký kết hợp tác chiến lược trong việc phân loại và thu gom rác thải tái chế tại nguồn. Bước đầu, chương trình sẽ được triển khai tại các khu dân cư của Tập đoàn Novaland trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh với nhiều hoạt động thiết thực, phong phú nhằm khuyến khích, nâng cao nhận thức và phát huy tinh thần chủ động của mỗi người dân, đặc biệt là trẻ em trong việc phối hợp, tham gia vào quá trình thu gom, phân loại rác thải.
Đại diện PRO Việt Nam chia sẻ: “Thông qua dự án hợp tác này, chúng tôi mong muốn nâng cao nhận thức của người dân trong chương trình để tạo ra các sản phẩm có giá trị từ chất thải tái chế, góp phần xây dựng những không gian sống xanh, thân thiện với môi trường”.
Ông Huỳnh Minh Nhựt, Giám đốc Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị Thành phố Hồ Chí Minh (CITENCO) cho biết, hiện Công ty đang triển khai Đề án “Xây dựng mạng lưới thu gom và xử lý chất thải tái chế từ chương trình phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn”. Mục tiêu của Đề án nhằm thiết lập mạng lưới thu gom chất thải tái chế trong dân cư; tạo nền tảng xây dựng mô hình “Trung tâm xử lý và tái chế chất thải” nhằm thúc đẩy các hoạt động thu gom, thu hồi, tái chế và tái sử dụng nguồn nguyên liệu từ chất thải.
Từ cuối năm 2018, thành phố Đà Nẵng triển khai mô hình phân loại rác thí điểm nhằm mục đích tăng thu hồi rác thải tái chế có giá trị trong chất thải rắn sinh hoạt (rác tài nguyên) từ các nguồn rác thải tại vùng thực hiện thí điểm, góp phần giảm thiểu tỷ lệ chôn lấp tại bãi rác. Thành phố từng bước xây dựng văn hóa phân loại rác tại nguồn trong khu dân cư và đạt mục tiêu thành phố môi trường. Theo đó, các hộ gia đình tại địa phương sẽ được hướng dẫn phân loại và sẽ được cung cấp bao phân loại rác tài nguyên (loại bao sử dụng cho nhiều lần) để tập kết, lưu giữ tại nhà… Quá trình triển khai có thể khẳng định rằng, vai trò cộng đồng, ý thức của người dân sẽ góp vai quan trọng thành công hay không trong công tác phân loại rác tại nguồn. “Dù có đầu tư nhà máy xử lý rác hiện đại đến đâu thì cũng không thể xử lý được vấn đề nếu việc phân loại rác thải ngay tại nguồn không được thực hiện triệt để. Ý thức của người dân là vấn đề mấu chốt”. Từ khi thí điểm đến nay, quận đã bán được rác phế liệu lên hơn 1,2 tỷ đồng và dùng cho quỹ vì người nghèo. Người dân các phường rất ủng hộ phân loại rác tại nguồn”. Đến nay mô hình thí điểm đã thành công và thành phố đang triển khai nhân rộng tại các quận huyện khác.
Không chỉ có thành phố lớn, trực thuộc Trung ương triển khai các mô hình phân loại rác tại nguồn các tỉnh và thành phố khác cũng có nhiều mô hình hay, cách làm sáng tạo. Tỉnh Bình Dương chú trọng công tác phân loại rác tại nguồn từ năm 2017. Nội dung chủ yếu là hướng dẫn tuyên truyền về phân loại rác thải tại nguồn, gồm 1 sổ tay, tờ bướm, áp phích, phim video clip, bản tin, tiểu phẩm và in ấn tài liệu có liên quan… UBND giao Sở TN và MT chịu trách nhiệm tổ chức triển khai kế hoạch, tổ chức giám sát hoạt động thu gom, phân loại rác thải tại nguồn của các đơn vị. Quá trình triển khai, Bình Dương đã có nhiều cách làm hay như trang bị, trao tặng sọt rác, cuộn túi ni – lông cho người dân, thu gom rác đúng nơi quy định, và nhất là tăng cường tập huấn, tuyên truyền, cho nên được người dân, doanh nghiệp… đồng thuận tham gia vì một đô thị xanh – sạch – đẹp.
Nếu như tỉnh Bình Dương chú trọng công tác truyền thông phân loại rác tại nguồn thì tỉnh Thừa Thiên – Huế. Nghệ An, Nam Định, Hưng Yên lại xây dựng các mô hình phối hợp có hiệu quả với các tổ chức hội, đoàn thể, hội nghề nghiệp trong việc vận động người dân tham gia phân loại rác tại nguồn.
Tỉnh Thừa Thiên-Huế thực hiện đề án “Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về phòng, chống rác thải nhựa giai đoạn 2021-2025,” qua đó xây dựng, hình thành mạng lưới truyền thông cấp cơ sở và các phong trào rộng khắp theo cách tiếp cận tổng hợp, dựa trên cơ sở phối hợp hiệu quả với các tổ chức quần chúng, tổ chức xã hội-nghề nghiệp như hội Nông dân, hội Nghề cá, hiệp hội Du lịch, hội Môi trường.
Mô hình phân loại rác được Hội liên hiệp phụ nữ tỉnh nghệ An phát động, triển khai rộng rãi tại một số huyện thị thành phố như thành phố Vinh, huyện Quỳnh Lưu, Nghi Lộc, Yên Thành,… kết hợp với triển khai thực hiện đề án thu gom, xử lý rác thải tại các địa phương. Theo đó, nhiều tổ thu gom rác được thành lập, nhiều hố rác,bể chứa rác mới được xây dựng và sau thời gian triển khai mô hình thí điểm cho thấy hiệu quả, đó là ý thức người dân tham gia giữ gìn vệ sinh môi trường cũng được nâng lên, tình trạng người dân đổ rác tràn lan ra đường đã giảm đáng kể, không khí không còn bị ô nhiễm do mùi hôi thối do chất thải là thức ăn thừa bị ôi thiu bốc mùi, đường làng ngõ xóm đã sạch sẽ hơn trước, ngoài ra các chất thải hữu cơ còn được xử lý làm phân bón cho cây trồng.
Mô hình “phân loại rác thải sinh hoạt và xử lý rác thải hữu cơ làm phân bón tại hộ gia đình” được Hội nông dân (HND) tỉnh Nam Định triển khai xây dựng tại xóm B, xã Hải Lý từ tháng 5-2018 với sự hỗ trợ của Trung ương HND Việt Nam. Từ mô hình điểm, đến nay hoạt động này đã được nhân rộng ra 18 xóm trong toàn xã. Theo đó, khi triển khai mô hình việc đầu tiên là việc tổ chức tập huấn kỹ thuật phân loại, xử lý chất thải hữu cơ, CTR và nâng cao nhận thức kiến thức bảo vệ môi trường nông thôn cho cán bộ, hội viên nông dân; xây dựng câu lạc bộ nông dân tự quản về môi trường, đưa nội dung bảo vệ môi trường vào nội dung sinh hoạt của chi hội; xây dựng kế hoạch hưởng ứng các sự kiện môi trường, phát động phong trào thi đua “sạch từ nhà ra ngõ và sạch từ ngõ vào nhà, ăn sạch, uống sạch và ở sạch”; tổ chức tuyên truyền vận động cán bộ, hội viên nông dân và cộng đồng dân cư tích cực giữ vệ sinh môi trường nông thôn, hướng dẫn các hộ gia đình sử dụng tiết kiệm và hợp lý nguồn tài nguyên thiên nhiên.
Tỉnh Hưng Yên đã xây mô hình phân loại, xử lý rác thải hữu cơ tại hộ gia đình. Thành viên Ban công tác mặt trận các thôn xóm đóng vai trò tích cực tại cơ sở, người thì tuyên truyền vận động, người thì lập kế hoạch dự toán nguyên vật liệu, người phụ trách phần việc đăng ký các hộ xây bể và nhận thùng. Khi thực hiện các mô hình điểm về khu dân cư (KDC) bảo vệ môi trường, mặt trận tổ quốc các cấp đã phối hợp với các tổ chức thành viên tích cực tuyên truyền, vận động, nâng cao ý thức người dân trong việc bảo vệ môi trường. Nội dung bảo vệ môi trường được đưa vào tiêu chí bình xét các danh hiệu “KDC văn hóa”, “Gia đình văn hóa”, “Ông bà, cha mẹ mẫu mực, con trung hiếu, cháu thảo hiền”. Tại nhiều KDC, nhân dân đồng thuận xây dựng các tiêu chí cụ thể về xây dựng môi trường và đưa vào quy ước, hương ước của thôn. Các mô hình KDC tự quản bảo vệ môi trường; mô hình phân loại, xử lý rác thải tại các hộ gia đình cùng với các phong trào xây dựng “Gia đình 5 không, 3 sạch”, “Ngày chủ nhật xanh, sạch, đẹp” được duy trì thực hiện có hiệu quả. Nhờ đó, nhân dân trong các KDC đã cùng nhau chia sẻ, thực hiện tốt phương châm “đồng xanh, nhà sạch, làng xóm thanh bình, nếp sống văn minh, cộng đồng đoàn kết, thân thiện”.
Trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang đã có nhiều tổ dân phố, xóm, xã, phường đã thực hiện việc phân loại rác thải từ nguồn tốt như phường Tân Quang, Minh Xuân, xã Lưỡng Vượng (TP Tuyên Quang); xã Ninh Lai, thị trấn Sơn Dương (Sơn Dương)… Theo khảo sát, đánh giá của Sở TN và MT, công tác phân loại bước đầu đã được hình thành trong các khu dân cư, người dân tự phân loại một phần rác thải có thể tái chế (giấy, kim loại, nhựa) được thu gom, bán cho cơ sở thu mua phế liệu; thức ăn thừa, sản phẩm thừa sau sơ chế rau, củ quả… được tận dụng cho chăn nuôi.
Sở TN và MT tỉnh Yên Bái đã triển khai mô hình điểm về phân loại, thu gom, xử lý chất thải rắn sinh hoạt (mô hình phân loại rác tại nguồn) tại xã Việt Thành, huyện Trấn Yên. Mô hình đã nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình của người dân. Đồng thời, đã hạn chế được rác thải nhựa và cải thiện môi trường tại khu vực nông thôn.
Cái hay ở tỉnh Yên Bái đó là coi công tác phân loại rác tại nguồn là một trong những tiêu chí để công nhận xã đạt danh hiệu nông thôn mới (NTM) kiểu mẫu. Trong giai đoạn 2016 – 2020, tỉnh Yên Bái đặt mục tiêu có 5 xã đạt chuẩn xã NTM kiểu mẫu gồm: Xã Việt Thành, huyện Trấn Yên; xã Vĩnh Lạc, huyện Lục Yên; xã Đại Phác, huyện Văn Yên; xã Thượng Bằng La, huyện Văn Chấn và xã Đại Minh, huyện Yên Bình.
Hiện nay, mô hình phân loại rác tại nguồn hoạt động dưới sự quản lý, giám sát của UBND xã Việt Thành, xã đã thành lập đội tự quản gồm 17 thành viên. Các thành viên trong tổ chịu trách nhiệm thu gom toàn bộ rác thải sinh hoạt tại các khu thu gom tập trung trên địa bàn xã rồi đưa tới bãi tập kết lớn trên trục đường chính để vận chuyển tới nơi xử lý.
Theo thống kê chưa đầy đủ của tỉnh Yên Bái, tổng lượng rác thải sinh hoạt phát sinh toàn tỉnh khoảng 290 tấn/ngày đêm, trong đó rác thải nhựa là khoảng hơn 20 tấn/ngày đêm. Nhằm nâng cao nhận thức cho người dân hạn chế rác thải nhựa, Sở TN và MT tỉnh Yên Bái đã có văn bản số 1378/STNMT-BVMT gửi tới các huyện thị, thành phố trên địa bàn về việc hạn chế sử dụng rác thải nhựa khó phân hủy. Tới thời điểm hiện tại đã có nhiều đơn vị thực hiện phong trào này thông qua những hoạt động thiết thực.
Để những đốm lửa nhỏ thành bó đuốc lớn
Theo các chuyên gia hiện nay do rác không được phân loại từ nguồn cho nên có đến 80% lượng rác thuộc loại rác hữu cơ, rác tái chế và các loại rác khác trộn lẫn được xử lý theo hình thức chôn lấp gây ô nhiễm môi trường và gây bức xúc đối với người dân sinh sống quanh khu vực chôn lấp.
Hơn mười năm, các mô hình, dự án, chương trình phân loại rác ở các địa phương chỉ như những đốm lửa nhỏ, mang tính thử nghiệm, chưa đồng bộ, quyết liệt và chính thức hóa. Các đốm lửa nhỏ đó chưa liên kết lại với nhau tạo thành bó đuốc lớn. Các chuyên gia cho rằng việc phân loại rác tại nguồn ở Việt Nam hiện nay chưa được chú trọng trên quy mô toàn quốc cũng tương tự như Hàn Quốc, Nhật Bản trước đây hằng chục năm. Dự án 3R-HN về phân loại chất thải tại nguồn được Cơ quan Phát triển quốc tế Nhật Bản (JICA) tài trợ áp dụng thử nghiệm tại Hà Nội, TP.HCM và Đà Nẵng đã có những kết quả tích cực trong giai đoạn 2006 – 2010. Tuy nhiên, sau đó lại chưa phát huy được hiệu quả và “lặn mất tăm”. Nguyên nhân là các đơn vị thực hiện không tự tồn tại được sau khi hết “bình sữa” của dự án. Chưa xây dựng được quy trình, công nghệ xử lý rác thải. Rác thải được phân loại thành rác tái chế, vô cơ và rác hữu cơ, trong đó một phần rác hữu cơ được xử lý, sản xuất thành phân bón vi sinh. Tuy nhiên, đầu ra cho phân bón vi sinh thiếu ổn định, sản phẩm rất khó tiêu thụ trên thị trường và không có đơn vị bao tiêu sản phẩm, càng sản xuất càng lỗ. Nhiều nơi rác được phân loại tại nguồn nhưng sau đó lại đem đổ chung vào xe gom rác mang đi chôn… Bài học rút ra từ các mô hình, dự án phân loại rác tại nguồn thất bại đó là cần phải có sự chỉ đạo quyết liệt từ lãnh đạo thành phố, các cơ quan quản lý chuyên môn của Nhà nước, doanh nghiệp để từ đó thu hút được sự tham gia của người dân – những chủ thể và cũng là mục tiêu hướng tới của hệ thống thực hiện phân loại rác tại nguồn; sự tham gia có bài bản, đủ các điều kiện bảo vệ môi trường của các đơn vị tái chế; sự vào cuộc hiệu quả của các đơn vị truyền thông tại cơ sở cũng như các cơ quan truyền thông đại chúng của trung ương và địa phương. Trên hết là xây dựng hệ thống cơ chế chính sách đầy đủ và có tính khả thi cao trên phạm vi cả nước.
Cơ hội đã đến cho việc tập hợp các đốm lửa nhỏ thành bó đuốc lớn đó là Luật Bảo vệ Môi trường (BVMT) năm 2020 đã đưa ra những quy định mang tính đột phá, đề ra lộ trình và huy động các cấp chính quyền và các tổ chức chính trị xã hội triển khai.
Nhằm khắc phục tình trạng rác thải chưa được phân loại dẫn đến khó khăn trong xử lý, Luật BVMT 2020 đã quy định: Từ 1/1/2022, phân loại CTRSH là việc làm bắt buộc với mọi cá nhân và hộ gia đình. Chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH) sẽ phải phân thành 3 loại: Chất thải rắn có khả năng tái sử dụng, tái chế; chất thải thực phẩm; CTRSH khác.
Đối với hộ gia đình, cá nhân ở đô thị CTRSH sau khi phân loại phải chứa, đựng vào các bao bì để chuyển giao như: Chất thải rắn có khả năng tái sử dụng, tái chế được chuyển giao cho tổ chức, cá nhân tái sử dụng, tái chế hoặc cơ sở có chức năng thu gom, vận chuyển; chất thải thực phẩm và CTRSH khác phải được chứa, đựng trong bao bì theo quy định và chuyển giao cho cơ sở có chức năng thu gom, vận chuyển; chất thải thực phẩm có thể được sử dụng làm phân bón hữu cơ, làm thức ăn chăn nuôi.
Đối với hộ gia đình, cá nhân ở nông thôn, Luật khuyến khích tận dụng tối đa chất thải thực phẩm để làm phân bón hữu cơ, làm thức ăn chăn nuôi. Chất thải rắn có khả năng tái sử dụng, tái chế được chuyển giao cho tổ chức, cá nhân tái sử dụng; tái chế hoặc cơ sở có chức năng thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt. Chất thải thực phẩm không dùng làm phân bón phải được chuyển giao cho cơ sở có chức năng thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt. Chất thải rắn sinh hoạt khác phải được chứa, đựng trong bao bì theo quy định và chuyển giao cho cơ sở có chức năng thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt… Trường hợp hộ gia đình, cá nhân không phân loại, không sử dụng bao bì đúng quy định, các cơ sở thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt có quyền từ chối thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt. Đồng thời, và thông báo cho cơ quan có thẩm quyền để kiểm tra, xử lý theo quy định của pháp luật.Việc không thực hiện phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo Nghị định số 55/2021/NĐ-CP. Theo đó, sẽ phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi không phân loại, không lưu giữ chất thải rắn sinh hoạt theo quy định; không ký hợp đồng hoặc không chuyển giao CTRSH cho đơn vị có chức năng thu gom, vận chuyển và xử lý theo quy định.
Phân loại chất thải tại nguồn chính là một trong những hành động cơ bản nhất, đơn giản nhất để bảo vệ môi trường. Thời gian tới để thực hiện thành công, hiệu quả những điều khoản đột phá về phân loại rác tại nguồn của Luật BVMT 2020 các cấp, các ngành cần có những biện pháp quyết liệt để huy động mọi nguồn lực của Nhà nước, doanh nghiệp và xã hội; đảm bảo các trang thiết bị thu gom, vận chuyển, xử lý CTRSH đồng bộ và đáp ứng yêu cầu BVMT.
Đồng thời, đẩy mạnh việc tuyên truyền, tác động về ý nghĩa của việc phân loại rác tại nguồn và nguy cơ xảy ra nếu không phân loại để người dân hiểu cũng như thực hiện. Cần tiến hành khảo sát, đánh giá, phân loại đối tượng để có cách triển khai, lộ trình thực hiện phù hợp; vận động và đầu tư trang thiết bị, kinh phí, nhân sự cho việc phân loại rác tại nguồn trong giai đoạn đầu thực hiện và duy trì thường xuyên, liên tục.