Đào trúng mỏ cao lanh, cao tốc Tuyên Quang – Phú Thọ gặp… khó

Trong quá trình san lấp giải phóng mặt bằng phục vụ Dự án cao tốc Tuyên Quang – Phú Thọ đoạn qua địa bàn xã Đại An, huyện Thanh Ba (tỉnh Phú Thọ), một mỏ khoáng sản được phát hiện. Tuy nhiên, những lình xình hậu kì đã khiến quá trình san lấp buộc phải tạm dừng.

Ồ ạt vận chuyển khoáng sản ra ngoài địa bàn

Trao đổi với PV Báo Lao Động, ông Nguyễn Trung Tình – Phó Chủ tịch UBND huyện Thanh Ba cho biết, cơ quan chức năng địa phương vừa yêu cầu Công ty CP Toàn Thịnh, nhà thầu Dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu tái định cư xã Đại An (thuộc Dự án cao tốc Tuyên Quang – Phú Thọ) tạm dừng việc san lấp để làm rõ những bất thường trong quá trình thi công.

Ông Tình đồng thời cung cấp cho PV nhiều văn bản, tài liệu liên quan. Trong đó có bản báo cáo ngày 2.12 gửi UBND tỉnh, Sở GTVT và Sở TNMT, đề nghị các cơ quan này sớm kiểm tra, xác định để có biện pháp xử lý theo đúng quy định.

Cụ thể, công văn của UBND huyện Thanh Ba nêu rõ: “Trong quá trình thi công san hạ cốt nền Khu tái định cư xã Đại An (Khu 1, xã Đại An), người dân phản ánh đơn vị thi công đã vận chuyển một phần đất (nghi ngờ là khoáng sản cao lanh) ra khỏi địa bàn huyện Thanh Ba.

Ngày 12.11.2021, Công an huyện Thanh Ba phối hợp Phòng TNMT đã kiểm tra và tạm giữ một số phương tiện vận chuyển của đơn vị thi công để xem xét, xử lý theo quy định. UBND huyện Thanh Ba đã thông báo tình hình với Chủ đầu tư và đề nghị đơn vị thi công tạm dừng vận chuyển đất ra khỏi địa bàn huyện”.

Tuy nhiên theo lời vị Phó Chủ tịch UBND huyện, do việc vận chuyển đất ra khỏi địa phương vẫn tiếp diễn nên ngày 30.11, cơ quan này đã yêu cầu Công ty CP Toàn Thịnh dừng hoàn toàn hoạt động san lấp, rút hết máy móc và phương tiện ra khỏi khu vực thi công.

Trong bối cảnh thời hạn bàn giao mặt bằng đã cận kề, ông Nguyễn Trung Tình nhận định, việc tạm dừng có thể khiến tiến độ chung của Dự án đường cao tốc Tuyên Quang – Phú Thọ gặp trở ngại. Nhưng đây lại là giải pháp tốt nhất để tránh những hệ lụy về sau.

“Nếu trữ lượng khoáng sản ở đó đủ lớn thì phải tiến hành cấp phép khai thác theo đúng quy định. Như thế mới tránh được thất thu tài nguyên, thất thu ngân sách…”, ông Nguyễn Trung Tình nói.

Bất cập đổ thải

Theo tìm hiểu của PV, cao tốc Tuyên Quang – Phú Thọ đoạn đi qua huyện Thanh Ba có chiều dài hơn 5,3km, gồm các xã: Đại An, Quảng Yên và Khải Xân.

Nghịch lý ở chỗ, việc khiến chính quyền địa phương đau đầu nhất không phải là vấn đề đền bù, giải phóng mặt bằng mà lại nằm ở việc san gạt đồi đất nhằm tạo mặt bằng cho các khu tái định cư.

Cụ thể, do liên quan đến giá cước vận chuyển, Chủ đầu tư chỉ cho phép nhà thầu được đổ đất thải trong bán kính 1 km tính từ khu vực san gạt. Do địa hình xung quanh chủ yếu đồi núi, hàng vạn khối đất thải ra từ quá trình phá đồi san núi không có chỗ đổ bỏ. Nhà thầu chỉ biết kêu trời nhưng bấy lâu không được đáp ứng.

Đã thế trong 2 khu tái định cư nằm trên địa phận xã Đại An thì một khu lại phát hiện trữ lượng cao lanh lớn, một khu thì chỉ là đất đá thông thường, dẫn đến thái độ làm việc của 2 bên cũng rất khác nhau. Một bên chỉ chăm chăm mang đất (chứa cao lanh) ra ngoài địa phương để bán, bên còn lại thì đã bức xúc lại càng bức xúc.

“Cấp huyện không thay đổi được quy định về quãng đường di chuyển đổ thải. Đó là thẩm quyền của các cấp cao hơn. Chúng tôi đã có ý kiến nhiều về việc này nhưng chưa được giải quyết”, Phó chủ tịch Nguyễn Trung Tình cho biết thêm.

Được biết, Dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu tái định cư xã Đại An được Công ty CP Toàn Thịnh triển khai từ tháng 5.2021 theo hợp đồng số 46/2021/HĐXD ký kết với BQL Dự án Đầu tư xây dựng công trình giao thông dân dụng và công nghiệp tỉnh Phú Thọ.

Tại đây, trong quá trình thi công, Công ty CP Toàn Thịnh đã phát hiện phần lớn diện tích đất trong dự án có màu trắng giống cao lanh.

Thế nhưng thay vì báo cáo, công ty này đã âm thầm tăng cường thêm phương tiện khai thác rồi ồ ạt vận chuyển ra khỏi địa bàn. Sau đó, tập kết đất tại cảng An Đạo (cách khoảng 20 km) rồi rao bán với giá trên dưới 120.000 đồng/m3.