Vào thời điểm khi các nhà lãnh đạo thế giới bắt đầu dự Hội nghị lần thứ 26 các Bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu (COP26), Đại diện đặc biệt của Tổng thư ký Liên hợp quốc về Trẻ em và Xung đột Vũ trang Virginia Gamba một lần nữa nhắc lại tình trạng dễ bị tổn thương đặc biệt của trẻ em khi bị ảnh hưởng bởi xung đột và tác động của khủng hoảng khí hậu.
Trẻ em là đối tượng dễ bị tổn thương trong các cuộc khủng hoảng. (Ảnh: UN)
Trong tuyên bố được đưa ra, Đại diện của Tổng thư ký Liên hợp quốc về Trẻ em và Xung đột Vũ trang Virginia Gamba đặc biệt nhấn mạnh nhiệm vụ của các nhà lãnh đạo thế giới là phải bảo vệ trẻ em và bảo vệ tương lai của chúng cũng như của các thế hệ tương lai.
Theo bà Virginia Gamba, giải quyết khủng hoảng khí hậu có thể giúp xây dựng các cộng đồng hòa bình và kiên cường, đồng thời giúp bảo vệ hàng triệu trẻ em bị ảnh hưởng bởi xung đột. “Tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu không phải là nguyên nhân duy nhất dẫn đến xung đột, mà có thể làm trầm trọng thêm tình trạng yếu kém và làm trầm trọng thêm các động lực xung đột. Tôi rất lo ngại về hậu quả của một tác động như vậy đối với trẻ em bị ảnh hưởng bởi xung đột, những người vốn đã là nhóm dễ bị tổn thương nhất trong thời kỳ khủng hoảng” – bà Virginia Gamba nhấn mạnh.
Các nghiên cứu cho thấy biến đổi khí hậu ảnh hưởng nặng nề nhất đến các nhóm dễ bị tổn thương ở tất cả các quốc gia. Mối liên hệ giữa biến đổi khí hậu và xung đột dễ thấy nhất khi chúng giao nhau trong bối cảnh mong manh và khi biến đổi khí hậu tác động đến các quốc gia vốn đã bị ảnh hưởng bởi xung đột trong quá khứ hoặc hiện tại do năng lực của con người, hệ thống và cộng đồng vốn đã hạn chế để thích ứng.
Đại diện của Tổng thư ký Liên hợp quốc về Trẻ em và Xung đột Vũ trang nhấn mạnh biến đổi khí hậu làm trầm trọng thêm các nguy cơ bất ổn và xung đột, cho dù là thông qua việc làm gia tăng sự khan hiếm tài nguyên và làm trầm trọng thêm sự cạnh tranh về tài nguyên thiên nhiên, hay đẩy nhanh quá trình sa mạc hóa, tác động đến mùa màng hoặc bằng cách buộc người dân phải di dời… Trong bối cảnh đó, cần hành động quyết định đối với biến đổi khí hậu, cũng như chấm dứt và ngăn chặn các hành vi vi phạm nghiêm trọng đối với trẻ em đi đôi với việc ngăn chặn sự xuất hiện của các xung đột.
Sahel, một khu vực thường xuyên bị ảnh hưởng bởi thiên tai
Theo Liên hợp quốc, Sahel là một trong những khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của biến đổi khí hậu và thường xuyên bị ảnh hưởng bởi thiên tai như hạn hán và lũ lụt, với những hậu quả nặng nề cho cộng đồng và gia đình. Mali, Burkina Faso, Nigeria, Lake Chad Basin và Sudan đều là những nơi mà trẻ em bị ảnh hưởng nghiêm trọng trong thời gian xung đột.
Ở vùng Sừng châu Phi, các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt như hạn hán và lũ lụt, cũng như nạn dịch bọ xít trên sa mạc, tiếp tục làm trầm trọng thêm tình trạng mất an ninh lương thực và kinh tế, đồng thời dẫn đến di cư, tăng cường cạnh tranh tài nguyên và xung đột.
Việc tiếp cận nguồn nước thậm chí còn khó khăn hơn ở một số khu vực như Trung Đông và Bắc Phi. Khu vực này, vốn là một trong những khu vực bị đe dọa nghiêm trọng nhất bởi căng thẳng về nước và dễ bị tổn thương nhất bởi khí hậu, cũng phải đối mặt với một số cuộc xung đột kéo dài. Châu Á – Thái Bình Dương cũng đang phải đối mặt với những hiện tượng thời tiết cực đoan ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng phục hồi của người dân ở các quốc gia vốn đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi chiến tranh như Afghanistan, với nhiều hậu quả nặng nề đối với trẻ em và gia đình của chúng.
Biến đổi khí hậu cũng đặt ra những thách thức về phát triển, có thể tác động đến môi trường sau xung đột và ảnh hưởng đến sự phục hồi của trẻ em.
Trong bối cảnh đó, Đại diện đặc biệt của Tổng thư ký Liên hợp quốc về Trẻ em và Xung đột Vũ trang Virginia Gamba lặp lại lời kêu gọi từ các nhà lãnh đạo của Liên hợp quốc để chuyển các cam kết thành hành động và đầu tư vào khả năng thích ứng và khả năng phục hồi để trẻ em, bao gồm cả những trẻ em bị ảnh hưởng bởi xung đột vũ trang hiện nay, có thể thực hiện các quyền của mình để phát triển và thịnh vượng trong các xã hội hòa bình.
