Trước những thông tin từ loạt bài điều tra “Gian dối cách ly, lợn nhập khẩu chạy thẳng về… lò mổ” đăng trên báo Lao Động, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các đơn vị liên quan vào cuộc điều tra. Đến thời điểm ngày 24.10, ngoài việc xử lý những cán bộ thú y buông lỏng quản lý, có dấu hiệu tiếp tay cho sai phạm đã có 5 doanh nghiệp nhập khẩu lợn bị khởi tố về tội buôn lậu.
Doanh nghiệp “lừa” cán bộ thú y bị khởi tố
Trở lại thời điểm tháng 1.2021, khi có được thông tin về việc lợn nhập khẩu qua Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo (tỉnh Quảng Trị) có tình trạng trốn cách ly, Báo Lao Động đã cử nhóm phóng viên vào cuộc điều tra.
Vào ngày 12.1, Công ty TNHH MTV LB Phú Trọng (địa chỉ khóm Trung Chín, thị trấn Lao Bảo, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị) đã làm thủ tục nhập khẩu 2 lô lợn sống từ Thái Lan về. Số lợn này được đưa lên 6 xe để vận chuyển về 2 nơi nuôi cách ly kiểm dịch ở tỉnh Quảng Bình mà công ty được cấp phép. Khoảng 23h30 đêm 12.1, sau khi hoàn tất các thủ tục ở cửa khẩu, 6 xe chở lợn của công ty nói trên rời cửa khẩu để đến khu cách ly.
Đêm mùa đông, mưa và rét mướt, phóng viên Báo Lao Động theo sát các chuyến xe di chuyển trên quãng đường dài với tốc độ nhanh. Trong danh sách các xe chở lợn nhập khẩu phải về khu cách ly nằm trên đường Hồ Chí Minh nhánh Đông ở thôn Thuận Phong (xã Thuận Đức, TP.Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình), có xe BKS 90C-052.41 chở 170 con lợn. Tuy nhiên, chiếc xe trên không đến khu cách ly, mà di chuyển trên Quốc lộ 1, đến 1h ngày 13.1 xe đến cầu Quán Hàu (QL1A, tỉnh Quảng Bình), và đến hơn 2h30 cùng ngày thì xe này đã di chuyển đến nơi tiếp giáp giữa tỉnh Quảng Bình và tỉnh Hà Tĩnh. Xe di chuyển không dừng nghỉ, trong sáng 13.1 xe đến tỉnh Thanh Hóa và tiếp tục di chuyển đến điểm cuối là chợ đầu mối ở tỉnh Hà Nam.
Dù không đưa lợn nhập khẩu vào khu cách ly, nhưng khi đi qua các chốt kiểm dịch, tài xế xe BKS 90C-052.41 lại có Giấy chứng nhận kiểm dịch động vật vận chuyển ra khỏi địa bàn cấp tỉnh do bà Cao Thị Hải – Kiểm dịch viên của Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Quảng Bình ký cấp tại Quảng Bình vào ngày 13.1.
Trong giấy này, có nội dung chứng nhận 170 con lợn trên xe đã được tiêm phòng vắc xin; không có triệu chứng lâm sàng của bệnh truyền nhiễm khi xuất phát; động vật được xét nghiệm và có kết quả âm tính với các bệnh.
Sau khi Báo Lao Động đăng tải nội dung nói trên, lãnh đạo Chi cục Thú y tỉnh Quảng Bình thừa nhận, 170 con lợn trên xe không được đưa vào khu cách ly để cách ly phòng dịch. Giải thích về “giấy thông hành” của 170 con lợn trên xe do đơn vị này cấp, Thú y Quảng Bình nói rằng đã bị lái xe chở lợn nhập khẩu “lừa”.
Từ những thông tin nói trên, Cục Hải quan tỉnh Quảng Trị đã vào cuộc điều tra, và đi đến quyết định khởi tố hình sự Công ty TNHH MTV LB Phú Trọng về tội buôn lậu. Tang vật vi phạm là 170 con lợn sống nhập khẩu từ Thái Lan trị giá hơn 1,2 tỉ đồng.
Ngoài chuyến xe chở lợn nhập khẩu của Công ty TNHH MTV LB Phú Trọng, phóng viên Báo Lao Động cũng đã bám theo các đoàn xe chở lợn nhập khẩu của nhiều doanh nghiệp khác từ tỉnh Quảng Trị ra Quảng Bình, Nghệ An, Hà Tĩnh, Thanh Hóa… và lật tẩy được những dối trá trong việc kiểm dịch đối với lợn nhập khẩu.
Đang tiếp tục làm rõ để xử lý nghiêm
Ngày 24.10, ông Bùi Thanh San – Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh Quảng Trị xác nhận, đến thời điểm này, đã có 5 doanh nghiệp nhập khẩu lợn bị Chi cục Hải quan Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo ban hành quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội “Buôn lậu”.
Cụ thể, từ cuối tháng 6 đến đầu tháng 9.2021, ngoài Công ty TNHH MTV LB Phú Trọng thì có thêm 2 doanh nghiệp bị khởi tố tội “Buôn lậu”. Đó là: Công ty TNHH Đầu tư và Thương mại Đại Phong, địa chỉ ở khu Bình Sơn, thị trấn Chúc Sơn, huyện Chương Mỹ, Hà Nội với trị giá hàng hóa vi phạm hơn 6,1 tỉ đồng; Hợp tác xã Nông nghiệp và Dịch vụ kinh doanh tổng hợp Thắng Lợi, địa chỉ ở thôn Mỹ Nam, xã Đại Tân, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam, trị giá hàng hóa vi phạm hơn 659 triệu đồng. Các Quyết định khởi tố đã được Viện Kiểm sát nhân dân huyện Hướng Hóa phê chuẩn, chuyển Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Quảng Trị tiếp tục điều tra theo thẩm quyền.
Trước đó, trong tháng 6.2021, liên quan đến việc nhập khẩu lợn nói trên, Chi cục Hải quan Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo đã khởi tố tội “Buôn lậu” với Công ty TNHH Đầu tư và XNK Vinh Phú với tang vật vi phạm hơn 16,8 tỉ đồng; Công ty TNHH Đầu tư và Thương mại Đại Phong với tang vật vi phạm hơn 5,2 tỉ đồng.
Cả 5 doanh nghiệp bị khởi tố khi nhập khẩu lợn về Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo, đã được Trạm Kiểm dịch động vật Lao Bảo và Chi cục Hải quan cửa khẩu Lao Bảo làm thủ tục, phê duyệt cho phép đưa hàng về địa điểm cách ly, kiểm dịch và chờ hoàn thành thủ tục thông quan theo quy định. Tuy nhiên, qua điều tra, xác minh, xác định cả 5 Công ty đã không đưa hàng về địa điểm cách ly được phê duyệt mà tiêu thụ hàng hóa khi chưa thực hiện kiểm dịch và thông quan theo quy định.
Ngoài 5 doanh nghiệp đã bị khởi tố nói trên, Chi cục Hải quan Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo đã xử lý vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH MTV Tân Triều T&P (doanh nghiệp nhập khẩu lợn có địa chỉ tại xã Tân Thành, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị) và đang tiếp tục kiểm tra, xác minh để xử lý theo đúng quy định.
Tháng 1.2021, Báo Lao Động có loạt bài viết “Gian dối cách ly, lợn nhập khẩu chạy thẳng về… lò mổ”, thông tin nhiều lô lợn nhập khẩu của các doanh nghiệp chưa kiểm dịch theo quy định đã được đưa vào lò mổ. Từ các thông tin điều tra của báo, trong tháng 1.2021, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã giao Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, Bộ Công Thương, Bộ NN&PTNT nghiên cứu, xử lý thông tin báo nêu. Quá trình xác minh, điều tra, cơ quan chức năng chấn chỉnh việc buông lỏng quản lý của cơ quan Thú y ở các tỉnh Quảng Bình, Nghệ An và Thú y vùng III.
