Các nghiên cứu cho thấy vắc-xin làm giảm sự lây lan của SARS-CoV-2 hơn 80% nhưng biến thể Delta đang tạo ra sự không chắc chắn. Do đó, cần tăng tỷ lệ người dân được chủng ngừa nhằm giảm khả năng lây lan của biến thể Delta so với các biến thể trước đó.
Nhiều loại vắc-xin đã được chứng minh có khả năng bảo vệ mạnh mẽ chống lại Covid-19 và giảm đáng kể nguy cơ lây truyền virus SARS-CoV-2. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã được thực hiện trước khi biến thể Delta có khả năng lây truyền cao trở nên phổ biến và các nhà khoa học nói rằng biến thể này có thể dễ dàng lây lan bởi những người được tiêm chủng hơn là những biến thể trước đó.
Hai nghiên cứu từ Israel được công bố từ giữa tháng 7 cho thấy hai liều vắc-xin Pfizer-BioNTech có hiệu quả ngăn ngừa nhiễm trùng SARS-CoV-2 tới 81%, và những người đã tiêm chủng bị nhiễm bệnh có nguy cơ lây lan virus cho các thành viên trong gia đình thấp hơn 78% so với những người không được tiêm chủng.
Natalie Dean, nhà thống kê sinh học tại Đại học Emory ở Atlanta, Georgia cho biết: “Đó là một tin tốt. Nhưng vẫn chưa đủ tốt” vì những người được tiêm chủng đôi khi vẫn có thể lây nhiễm bệnh. Các nghiên cứu của Israel và những nghiên cứu khác dựa trên sự lưu hành của các biến thể trước đó, đặc biệt là Alpha, nhưng nghiên cứu cho thấy vắc-xin cung cấp khả năng bảo vệ giảm nhẹ đối với Delta.
Marm Kilpatrick, nhà nghiên cứu bệnh truyền nhiễm tại Đại học California, Santa Cruz cho biết các nghiên cứu “giúp chúng tôi hiểu tại sao các ca bệnh lại giảm ở hầu hết các nhóm dân số được tiêm chủng trước khi xuất hiện biến thể Delta”. Nếu biến thể đó không phát sinh và lây lan, gánh nặng ca bệnh sẽ rất thấp ở nhiều quốc gia với tỷ lệ tiêm chủng cao, ông nói.
Mặc dù nhiều nghiên cứu khẳng định việc tiêm ít nhất một liều vắc-xin Pfizer–BioNTech hoặc AstraZeneca hoặc Moderna đều giúp giảm nguy cơ lây bệnh và ít có khả năng mắc bệnh hơn so với người chưa được tiêm chủng. Tuy nhiên, các nghiên cứu về chủng Alpha và các biến thể khác không thể dễ dàng khái quát cho Delta, Steven Riley, nhà nghiên cứu bệnh truyền nhiễm tại Đại học Imperial College London cho biết.
Cho đến nay, chưa có dữ liệu được công bố về cách vắc-xin ảnh hưởng đến nhiễm trùng và khả năng lây nhiễm với Delta nhưng một nghiên cứu của Vương quốc Anh được công bố vào ngày 21/7 cho thấy vắc-xin Pfizer-BioNTech và AstraZeneca đều bảo vệ hơi kém hơn đối với bệnh có triệu chứng do Delta gây ra so với chủng Alpha.
Dữ liệu sơ bộ chưa được công bố từ Bộ Y tế Israel cho thấy Delta có thể cắt giảm phần nào việc giảm khả năng lây truyền do vắc xin Pfizer-BioNTech cung cấp. Và số ca mắc đã tăng mạnh ở Israel sau khi Delta ập đến mặc dù hơn 60% dân số đã được tiêm chủng đầy đủ. Các nhà nghiên cứu cho biết điều này gợi ý về những gì có thể xảy ra ở những nơi khác.
Theo Natalie Dean, ngay cả khi vắc xin có hiệu quả ngăn ngừa nhiễm trùng Delta như với các biến thể trước đó nhưng nếu Delta có khả năng lây nhiễm cao hơn thì sự lây truyền trong các hộ gia đình vẫn có thể gia tăng.
Một nghiên cứu từ Trung Quốc phát hiện ra rằng nồng độ của các phần tử virus – đại diện cho khả năng lây nhiễm – ở những người bị nhiễm Delta cao hơn khoảng 1.000 lần ở những người bị nhiễm chủng SARS-CoV-2 ban đầu.
Khả năng lây nhiễm gia tăng của Delta đặt ra yêu cầu người dân cần được chủng ngừa với tỷ lệ cao hơn so với các biến thể trước đó nhằm kiểm soát sự lây lan của đại dịch.
Huyền Trang (nature.com)
