San hô bàn có thể là chìa khóa để cứu các rạn san hô của trái đất.
Hiện các rạn san hô trên khắp thế giới đang gặp khó khăn. Nước quá ấm và quá chua sẽ khiến san hô bị tẩy trắng – hiện tượng đẩy tảo cộng sinh của san hô ra ngoài mỗi khi chúng bị căng thẳng. Nếu điều này xảy ra liên tiếp nhiều lần, các rạn san hô có thể bị phá hủy hàng loạt và san hô sẽ chết.
“Chúng tôi đã cố gắng tìm giải pháp cho vấn đề này trong một thời gian khá dài. Nghiên cứu mới có thể đã tìm ra thứ gì đó có ích cho chúng ta, dưới dạng loài san hô bàn Acropora. Chúng có thể tái tạo môi trường sống ở các rạn san hô như Great Barrier Reef nhanh hơn bất kỳ loại san hô nào khác. San hô bàn (table coral) đang phát triển cực kỳ nhanh chóng và chúng giúp môi trường sống ở các sườn rạn san hô dốc phục hồi sau những xáo trộn với tốc độ cao gấp 14 lần – tức nhanh hơn hai thập kỷ”, Tiến sĩ Juan Carlos Ortiz tại Viện Khoa học Biển Úc (AIMS), tác giả chính bài báo cho biết.
Hình dạng lớn, phẳng, giống như cái đĩa của chúng cung cấp sự bảo vệ quan trọng cho các loài cá lớn ở các khu vực rạn san hô cạn và là nơi trú ẩn cho các loài cá nhỏ với một số loài gần như phụ thuộc hoàn toàn vào san hô bàn. Ngay cả sau khi chết, những loài san hô này vẫn mang lại giá trị vì bộ xương của chúng là nơi ưa thích của tất cả các loại san hô non để định cư.
San hô bàn còn được gọi là san hô tấm, thường được tìm thấy ở sườn trên của các rạn san hô (nơi hình dạng của chúng thích nghi để chịu được chuyển động của sóng). Đôi khi chúng cũng được bắt gặp ở khu vực thềm giữa và các rạn san hô ngoài khơi ở Great Barrier Reef.
Theo nghiên cứu, những loài san hô này có sự kết hợp độc đáo của các đặc điểm. San hô bàn cung cấp các chức năng sinh thái có giá trị, là một trong những loại san hô nhạy cảm nhất nhưng vai trò của chúng cũng đang bị đe dọa bởi sự đa dạng về loài tương đối thấp. Đáng chú ý là rạn san hô Great Barrier sẽ phục hồi chậm hơn đáng kể nếu san hô bàn suy giảm hoặc biến mất khỏi khu vực. Do đó, các tác giả đề xuất cần bảo vệ những loài san hô này nhằm hỗ trợ cho việc quản lý hệ sinh thái. Việc lựa chọn các loại san hô cụ thể nên dựa trên chức năng hệ sinh thái mà chúng thực hiện thay vì chỉ dựa vào mức độ nguy cấp của một loài nào đó. Đây cũng là giải pháp giúp thúc đẩy sức khỏe các hệ sinh thái ở Great Barrier Reef.
Tiến sĩ Rachel Pears, Trợ lý Giám đốc Cơ quan Quản lý Công viên Biển Great Barrier Reef và đồng tác giả nghiên cứu cho biết: “San hô bàn vẫn thường xuyên được nhìn thấy ở các rạn san hô bên ngoài nhưng không nên coi thường sự hiện diện của chúng vì chúng dễ bị tổn thương bởi các tác động tổng hợp. Những loài san hô này không tự xử lý tốt căng thẳng do sự gia gia tăng nhiệt, dễ bị chết do hoạt động thả mỏ neo, rất dễ mắc bệnh và là thức ăn ưa thích của sao biển gai. Chúng ta hoàn toàn có thực hiện những biện pháp đơn giản để bảo vệ chúng khỏi những mối nguy này như kiểm soát sao biển gai có mục tiêu và hạn chế neo đậu.
Vấn đề cần lưu ý là san hô bàn chỉ có thể giúp đỡ/tương trợ chứ không thể tự cứu các rạn san hô. Điều này là do trong khi chúng thực hiện các chức năng quan trọng của hệ sinh thái, chúng không nhất thiết phải cải thiện đáng kể mức độ đa dạng sinh học của rạn san hô, do số lượng loài trong lớp này khá thấp.
Có thể nhận thấy mối đe dọa thực sự mà các rạn san hô phải đối mặt hiện nay chính là biến đổi khí hậu. Trong khi thúc đẩy đa dạng sinh học và đảm bảo san hô bàn thực hiện công việc của chúng một cách hữu ích, chúng ta cũng cần chú ý tới gốc rễ của vấn đề là mức độ phát thải mà chúng ta thải vào đại dương và khí quyển. Và để khắc phục điều này, không còn cách nào khác là cần sự hợp tác chặt chẽ trên phạm vi toàn cầu.
Hồng Hoa (Theo zmescience.com)
