Ngựa làm việc không chỉ có ưu thế hơn máy kéo trên địa hình hiểm trở mà còn giúp cải thiện sức khỏe của đất và cây trồng.
Một sáng sớm tại khu sản xuất rượu vang L’Affût ở Sologne, miền trung bắc nước Pháp. Những chú ngựa kéo Urbanie và Bambi đang từ từ chạy giữa những hàng dây leo; được hướng dẫn tận tình bởi chủ sở hữu của chúng, Jean-Pierre Dupont và con trai của ông, mỗi người kéo một máy xới đất để làm cỏ mọc giữa các vườn nho.
Vài lần trong năm, người ta thường thấy Urbanie và Bambi làm việc tại L’Affût, trước sự ngạc nhiên của những người qua đường: những con ngựa làm việc có thể bị coi là lỗi thời, di tích của thời kỳ trước khi cơ giới hóa nông nghiệp giữa thế kỷ 20.
Chủ sở hữu của vườn nho, Isabelle Pangault, đã mua lại trang trại của mình vào năm 2018 và chưa bắt đầu sử dụng ngựa. Chỉ khi cô tìm hiểu thêm về vùng đất của mình thì ý tưởng mới hình thành.
Khu đất đó là nơi sinh sống của các loại cây dây leo được trồng vào năm 1894, loại cây thân lá có thể dễ dàng bị máy kéo làm hỏng khi làm cỏ. Pangault không thường xuyên nhìn thấy ngựa kéo trong vườn nho nhưng biết rằng chúng cho phép một cách tiếp cận chính xác hơn; nghiên cứu đã giúp cô tìm ra Urbanie và Bambi.
Nghiên cứu gần đây Equivigne xác định Pangault là một trong số ít nhất 300 nhà máy sản xuất rượu trên khắp Pháp và Corsica sử dụng ngựa kéo.
Nghiên cứu do Viện French Horse and Riding Institute (IFCE), hợp tác với Viện Vine Institute (IFV) thực hiện, và kết quả nghiên cứu đã được trình bày vào tháng trước tại một hội nghị về ngựa kéo trong nghề trồng nho.
Clémence Bénézet, đồng tác giả của nghiên cứu, đã nghiên cứu về ngành công nghiệp ngựa hoạt động trong thập kỷ qua. “Các chuyên gia nuôi ngựa kéo, đặc biệt trong nghề trồng nho, đã thành công về mặt kinh tế và chứng kiến nhu cầu lớn hơn cung do thiếu nhà cung cấp dịch vụ”, cô nói về nghiên cứu thực hiện vào năm 2017. “Do đó, lĩnh vực này có tiềm năng phát triển”.
Equivigne đã tìm cách hiểu rõ hơn về sự xuất hiện trở lại gần đây của những con ngựa làm việc trong nghề trồng nho. Nghiên cứu phát hiện ra rằng các vấn đề kỹ thuật như địa hình (hoặc trong trường hợp của Pangault, những cây nho già) là một lý do để sử dụng ngựa, nhưng sức khỏe của đất mới là yếu tố hàng đầu. Ngựa cung cấp một giải pháp thay thế cho thuốc diệt cỏ hóa học và làm chặt đất ít hơn máy kéo.
Vì lý do này, Pangault hiện có kế hoạch sử dụng ngựa trên một khu đất có những cây nho mới trồng. “Mục tiêu là để tránh đất bị nén chặt ngay từ đầu thời gian tồn tại của lô đất. Điều này sẽ dẫn đến cấu trúc đất tốt hơn và do đó, cây cối khỏe mạnh hơn”, cô nói.
Trong vụ thu hoạch năm ngoái, Pangault đã thuê Urbanie trong vụ thu hoạch nho. Dù không rẻ tiền, nhưng cô vẫn chấp nhận để tránh những người hái nho phải tiếp xúc với khói và tiếng ồn của máy kéo.
Quyết định của cô ấy đã được đền đáp theo những cách mà cô không lường trước được. “Bầu không khí hoàn toàn khác khi con ngựa ở đó: mọi người cười nói, họ làm việc cùng một nhịp điệu với nhau. Ngựa thực sự có sức mạnh kỳ diệu này”, cô nói.
Pangault đang trong quá trình chuyển đổi bất động sản của mình sang hữu cơ và cũng đang xem xét chứng nhận động lực học. Hồ sơ của cô tương ứng với những phát hiện của Equivigne. Trong số các trang trại sử dụng ngựa trả lời cuộc khảo sát, 68% được chứng nhận hữu cơ và 22% có chứng nhận động lực học Demeter, con số cao hơn nhiều so với mức trung bình trên toàn quốc. Làm việc với ngựa gắn liền với một tư duy về môi trường.
“Khi bạn muốn đưa sự sống trở lại [vào đất], bạn cần có hệ động thực vật. Hệ thực vật sẽ là môi trường sống của côn trùng hoặc chim chóc sẽ giúp tôi kiểm soát sâu bệnh”, Pangault nói.
“Tôi cũng khá rõ ràng là những con vật lớn cũng có chỗ ở đây. Đó là lý do tại sao tôi bắt đầu làm việc với ngựa và tại sao tôi cũng đang tìm cách đưa cừu vào vườn nho vào mùa đông tới. Nó hoàn toàn phù hợp với triết lý sinh động học, trong đó bạn coi trang trại của mình như một cơ thể sống”.
Các dự án kiểm tra giá trị của việc chăn thả cừu trong vườn nho đã nổi lên trong vài năm qua. Phát hiện này đã khiến nhiều vùng khuyến khích nông dân áp dụng phương pháp này.
Cừu đã có mặt rất nhiều trong các vườn nho thuộc vùng Châteauneuf-du-Pape AOC, có diện tích 3.200 ha: vào năm 2020, 37 điền trang sử dụng cừu trên hơn 400 ha.
Một dự án nghiên cứu kéo dài 3 năm của phòng nông nghiệp Dordogne đã kết luận rằng, đối với những người chăn nuôi cừu, phương pháp này cung cấp khả năng tiếp cận nguồn thức ăn miễn phí từ tháng 11 đến tháng 3.
Nghiên cứu cũng tìm thấy lợi ích cho những người trồng nho: bằng cách sử dụng cừu thay thế cho thuốc diệt cỏ hóa học, chất lượng đất và nước được cải thiện, đồng thời khuyến khích sự phát triển của các loài thực vật cố định nitơ, chẳng hạn như cỏ ba lá.
Một số khu vực đã tìm cách thúc đẩy quan hệ đối tác giữa chủ sở hữu vườn nho và nông dân, bao gồm cả ở Costières de Nîmes. Guy Marjollet, Phó Giám đốc phòng nông nghiệp của Gard, cho biết đã có một sự hồi sinh của nghề chăn nuôi cừu ở khu vực Costières vào khoảng năm 2010. “Vào thời điểm đó, chăn thả trên những vườn nho là không phù hợp – ngoại trừ việc chúng tôi thấy thú vị như một sự thay thế cho thuốc diệt cỏ các khu vực lưu vực để lấy nước uống”, ông nói.
IFCE và IFV đang thực hiện một dự án tiếp theo cho Equivigne, nhằm mục đích sử dụng ngựa tốt hơn trong nghề trồng nho.
Đây là một ví dụ về sự thúc đẩy chuyên nghiệp hóa ngành chăn nuôi ngựa đang hoạt động trên toàn quốc. L’École Nationale du Cheval Vigneron, một trường dạy ngựa trong nghề trồng nho, ra đời năm 2019 để đào tạo ngựa, người trồng nho và nhà cung cấp dịch vụ, khi nhu cầu sử dụng ngựa tạo ra chứng chỉ cho ngựa trong nghề trồng nho. Một hiệp hội được thành lập để tập hợp những người làm việc trong ngành chăn nuôi ngựa, bao gồm cả nghề trồng nho, được thành lập vào năm 2020.
Cuối cùng, kết hợp động vật trong việc trồng nho cũng có thể xuất phát từ một sự hấp dẫn rất đơn giản. “[Trồng trọt] là một công việc khó khăn và bạn cần một chút niềm vui trong cách làm việc đó”, Pangault cho biết. “Và luôn là một niềm vui thực sự khi thấy những con ngựa làm việc trên cánh đồng.”
Hương Lan (Theo Guardian)
