Những cơn mưa hiếm hoi đầu mùa Hạ đã mang màu xanh của cây rừng trở lại với Vườn Quốc gia Yok Don. Đây cũng là thời điểm mà lực lượng Kiểm lâm Vườn quốc gia Yok Don phần nào thở phào nhẹ nhõm. Bởi, vào mùa khô (kéo dài từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau), lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng luôn phải đối mặt với nhiều khó khăn, nhất là công tác bảo vệ động vật hoang dã.
Vườn quốc gia Yok Don được thành lập năm 1992, là vườn quốc gia lớn thứ 2 cả nước, với diện tích 115.545 hecta và cũng là nơi duy nhất bảo tồn rừng khộp (DDF) ở Việt Nam. DDF là một kiểu hệ sinh thái rừng độc đáo, có nhiều loài quan trọng và đặc hữu. Vườn quốc gia Yok Don là nơi sinh sống của rất nhiều loài động vật hoang dã, bao gồm 92 loài thú, 373 loài chim, 18 loài lưỡng cư, 55 loài bò sát, 373 loài chim và 1.006 loài thực vật, hàng trăm loài cá nước ngọt và hàng nghìn loài côn trùng. Nhiều loài trong số này được liệt kê trong Sách đỏ của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên quốc tế (IUCN).
Ông Phạm Tuấn Linh, Giám đốc Vườn quốc gia Yok Don cho biết: “Vườn quốc gia Yok Don quản lý và bảo vệ diện tích rừng rộng lớn. Trong khi, diện tích nương rẫy của người dân nằm đan xen khu vực rừng do các Trạm Kiểm lâm quản lý nên các đối tượng lợi dụng vào rừng để săn, bắn, bẫy bắt các loài động vật rừng. Đặc biệt, trong thời điểm mùa khô, khi thảm thực bì cháy, động vật rừng sẽ di chuyển vào những khu vực rừng bán thường xanh và rừng thường xanh để trú ẩn và ở những nơi gần nguồn nước còn sót lại trong rừng như các hồ nước, vũng nước. Lợi dụng tập tính này của động vật rừng, nhiều đối tượng đã săn, bắn, bẫy bắt các loài động vật rừng”.
Tính từ đầu năm 2020 đến nay, lực lượng Kiểm lâm Vườn quốc gia Yok Don đã kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý 37 vụ liên quan đến động vật hoang dã. Trong đó, có 20 vụ có chủ và 17 vụ vô chủ; tang vật thu giữ gồm 5 cá thể động vật rừng và hơn 120kg thịt động vật. Ngoài ra, lực lượng Kiểm lâm còn thu giữ 27 khẩu súng săn độ chế, hơn 150 bẫy cáp các loại. Đa phần các hành vi vi phạm chủ yếu là săn, bẫy, bắt động vật rừng trái phép và vận chuyển, mua, bán động vật rừng, vi phạm các quy định của Nhà nước về bảo vệ rừng (mang phương tiện, dụng cụ vào săn bắt động vật rừng trái phép). Tuy số vụ việc không lớn, nhưng đã thể hiện sự chủ động trong triển khai nhiều biện pháp ngăn chặn từ sớm, từ xa của lực lượng Kiểm lâm Vườn quốc gia Yok Don.
Nhiều tháng nay, anh Nguyễn Thế Cường, Phó Trạm trưởng Trạm Kiểm lâm số 9 thuộc Vườn quốc gia Yok Don cùng đồng đội phải căng mình thường trực tại điểm chốt nằm sâu trong rừng, anh chia sẻ: “Trạm Kiểm lâm số 9 quản lý và bảo vệ 17 tiểu khu, tương đương khoảng 17 nghìn hecta rừng. Đây là khu vực nằm trong vùng lõi của Vườn quốc gia. Trong thời gian cao điểm, có những ngày Trạm đã phát hiện hơn 10 chiếc bẫy dây các loại. Đa phần các loại bẫy dây này được đặt ở những khu vực rừng thường xanh và gần các vũng nước, hố nước trong rừng, khi động vật đến uống nước sẽ dễ vướng vào bẫy”.
Cụ thể như vụ việc xảy ra ngày 5-5-2020. Trong quá trình thực hiện tuần tra, mật phục, lực lượng Kiểm lâm của Trạm Kiểm lâm số 9 đã phát hiện, bắt giữ 6 đối tượng có hành vi vi phạm các quy định về bảo vệ động vật hoang dã; tang vật thu giữ gồm hơn 10kg thịt heo rừng sấy khô, một cá thể Mang (hoẵng) còn sống. Trạm Kiểm lâm số 9 đã tiến hành xử phạt vi phạm hành chính đối với các đối tượng. Trong nửa đầu tháng 5-2021, lực lượng Kiểm lâm của Trạm Kiểm lâm số 9 đã phát hiện và thu giữ hơn 33 chiếc bẫy dây các loại đang được cài sẵn trong rừng.
Cũng theo Phó Trạm trưởng Trạm Kiểm lâm số 9, nếu không kịp thời phát hiện và thu giữ những chiếc bẫy này, động vật rừng sẽ có nguy cơ vướng bẫy rất cao, khi động vật rừng trúng bẫy, nếu nhẹ thì có thể bị thương, nặng thì bị chết; nhiều khi anh em đi tuần tra cũng vướng phải những bẫy này, rất nguy hiểm… Chính vì vậy, để ngăn chặn kịp thời các hoạt động xâm phạm, phá hoại rừng, đặc biệt là động vật hoang dã, Trạm Kiểm lâm số 9 đã bố trí 3 vị trí chốt, đóng tại các nơi trọng điểm, phối hợp với hoạt động tuần tra quanh khu vực các đối tượng có thể lợi dụng săn, bắt động vật. Ngoài ra, Trạm còn phối hợp với cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Sê Rê Pốk, BĐBP Đắk Lắk tuần tra, bảo vệ rừng.
Không riêng Trạm Kiểm lâm số 9, mà tất cả 16 Trạm Kiểm lâm và Đội cơ động thuộc Vườn quốc gia Yok Don phải luôn tăng cường lực lượng bám trạm, bám chốt, bám rừng, nhất là trong mùa khô để kịp thời phát hiện và ngăn chặn những hành vi xâm hại rừng. Công tác phối hợp cũng được các Trạm Kiểm lâm thực hiện hiệu quả, đặc biệt là phối hợp với các đồn Biên phòng trong khu vực rừng Vườn quốc gia Yok Don.
Ông Phạm Tuấn Linh, Giám đốc Vườn quốc gia Yok Don nhấn mạnh: “Để quản lý, bảo vệ rừng nói chung và bảo vệ động vật hoang dã nói riêng, Vườn quốc gia Yok Don đã chỉ đạo triển khai nhiều biện pháp quyết liệt, đồng bộ như tăng cường tần suất, mật độ tuần tra và mật phục của lực lượng Kiểm lâm, kết hợp quá trình tuần tra, mật phục với tập trung gỡ bẫy và áp dụng khoa học công nghệ trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục pháp luật đến từng cộng đồng dân cư vùng đệm nhằm thay đổi thói quen phụ thuộc vào rừng của một số bộ phận người dân. Chúng tôi cũng phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương, trong đó, thực hiện hiệu quả quy chế phối hợp với Bộ Chỉ huy BĐBP Đắk Lắk, giữa các trạm kiểm lâm với các đồn Biên phòng”.
