Liên minh Năng lượng bền vững Việt Nam vừa có thư kiến nghị Chính phủ chỉ đạo Quy hoạch điện VIII nên ưu tiên thực hiện ngay các giải pháp cải cách ngành điện để giải phóng vốn đầu tư tư nhân vào năng lượng sạch, đồng thời kiên quyết loại bỏ ra khỏi quy hoạch các dự án điện than không được địa phương ủng hộ, tính khả thi thấp, và rủi ro cao.
Tiếp tục phát triển điện than mới đến năm 2045 là trái xu thế
Sáng 1.6, Liên minh Năng lượng bền vững Việt Nam (VSEA) cho biết, ngày 31.5, họ đã gửi Thư kiến nghị, góp ý cho dự thảo Quy hoạch điện Quốc gia thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2045 (QHĐ VIII) đến Chính phủ.
VSEA kiến nghị Chính phủ chỉ đạo QHĐ VIII nên ưu tiên thực hiện ngay các giải pháp cải cách ngành điện để giải phóng vốn đầu tư tư nhân vào năng lượng sạch, đồng thời kiên quyết loại bỏ ra khỏi quy hoạch các dự án điện than không được địa phương ủng hộ, tính khả thi thấp và rủi ro cao.
Theo VSEA, quan điểm hạn chế phát triển điện mặt trời trong 10 năm tới là hoàn toàn đi ngược với xu thế của thế giới, lãng phí nguồn tài nguyên tự nhiên, lặp lại bài học đắt giá từ Quy hoạch Điện VII điều chỉnh về sự chậm chễ trong chính sách, bỏ lỡ cơ hội thu hút dòng đầu tư dồi dào từ xã hội.
Quy hoạch cần ưu tiên tháo gỡ khó khăn về lưới điện và tăng tính linh hoạt của hệ thống đi kèm đẩy nhanh thực hiện thị trường điện cạnh tranh.
Tiếp tục phát triển các dự án điện than mới đến 2045 là trái với xu thế mới của khu vực và toàn cầu, rất khó khả khi vì nguồn tài chính quốc tế cho điện than ngày càng khó hơn, nhiệt điện than ngày càng đắt đỏ hơn, các địa phương và người dân không ủng hộ.
Tiếp tục phát triển điện than có thể gây ra hàng loạt hệ lụy với xã hội và nền kinh tế, tăng gánh nặng cho hệ thống y tế và tác động xấu đến sức khỏe của người dân, bất lợi cho hàng hóa của Việt Nam khi xuất khẩu sang các nước bị đánh thuế các bon, gây áp lực và rủi ro cho hệ thống ngân hàng trong nước.
Quan tâm đến các chính sách cho điện mặt trời
Bà Ngụy Thị Khanh – Chủ tịch Liên minh Năng lượng bền vững Việt Nam – cho hay, chính sách phát triển năng lượng của quốc gia cần quan tâm hỗ trợ sự tham gia và hưởng lợi của các doanh nghiệp nội, chứ không phải chỉ riêng các doanh nghiệp FDI – vốn đã có rất nhiều lợi thế.
Quan tâm đến các chính sách cho điện mặt trời phân tán và kết hợp chính là tạo cơ hội phát triển cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam.
Nói về những khó khăn khiến điện mặt trời bị “ghẻ lạnh” sau giai đoạn bùng nổ trong thời gian qua, bà cho rằng, cần phải phân tích đánh giá thực trạng để có chính sách thỏa đáng, khắc phục sự thiếu đồng bộ, ngắn hạn.
“Giải pháp căn cơ cần phải làm ngay là xem xét cấu trúc quản trị, ưu tiên đầu tư các giải pháp cho lưới điện. Còn về nguồn điện thì những gì mà người dân và doanh nghiệp làm được thì nên ưu tiên, tạo điều kiện cho người dân và doanh nghiệp làm. Đây cũng chính là tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ” – bà Khanh nói.
ThS. Phạm Xuân Hòe – Nguyên Phó Viện trưởng Viện Chiến lược ngân hàng-Ngân hàng Nhà nước – cũng nêu quan điểm, những dự án nhiệt điện than dang dở, chậm tiến độ chủ yếu là do không thu xếp được nguồn vốn.
Việc các ngân hàng thương mại cho vay các dự án nhiệt điện than sẽ vượt xa mức cho vay 15% vốn tự có cho một khách hàng hoặc 25% cho một nhóm khách hàng.
Điều này sẽ mang đến nhiều rủi ro cho các ngân hàng thương mại, đi ngược lại với xu thế phát triển ngân hàng xanh, ngân hàng bền vững trên toàn thế giới và có thể đe dọa sự phát triển của cả nền kinh tế Việt Nam. Tiếp tục phát triển nhiệt điện than là sự vay mượn của các thế hệ tương lai, chuyển rủi ro cho tương lai.
