Dự án của Tập đoàn Trung Nam là 16.500 tỷ đồng, thuộc thẩm quyền Quyết định chủ trương đầu tư của Thủ tướng nhưng người ký lại là Chủ tịch Đắk Lắk Phạm Ngọc Nghị.
[Kỳ 4] Vì sao tỉnh Đăk Lăk đặc biệt ưu ái các doanh nghiệp điện gió?
[Kỳ 3] Điểm nóng Đắk Song
[Kỳ 2] Doanh nghiệp Trung Quốc “quan tâm” điện gió ở Tây Nguyên
[Kỳ 1] Gần 500 lá đơn ở dự án 16.500 tỷ của Tập đoàn Trung Nam
Quyết định thần tốc của UBND tỉnh Đắk Lắk
Như Báo Nông nghiệp Việt Nam đã phản ánh, các dự án điện gió trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk được triển khai thực hiện theo quy trình thần tốc, khi chưa hoàn thiện các quy định của pháp luật. Đặc biệt, quá trình thẩm định hồ sơ để trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt, chính quyền Đắk Lắk cũng đã thực hiện hết sức chóng vánh.
Chỉ một ngày sau khi nhận Báo cáo và Tờ trình của Sở Kế hoạch – Đầu tư Đắk Lắk, ngày 31/12/2020, ông Phạm Ngọc Nghị, Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk đã ký Quyết định số 3282/QĐ-UBND cấp quyết định chủ trương đầu tư cho Công ty cổ phần Đầu tư Xây dựng Trung Nam (Tập đoàn Trung Nam) thực hiện Dự án Nhà máy Điện gió Ea Nam, công suất thiết kế khoảng 400MW, mức đầu tư được công bố 16.500 tỷ đồng.
Theo ý kiến của Bộ Kế hoạch – Đầu tư, dự án có tổng vốn đầu tư 16.500 tỷ đồng thuộc thẩm quyền Quyết định chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ theo quy định tại khoản 2 Điều 31 Luật Đầu tư năm 2014.
Tại văn bản số 8448/BKHĐT-KTCN ngày 21/12/2020, Bộ Kế hoạch – Đầu tư cho rằng, đối với dự án đầu tư có quy mô vốn đầu tư từ 5.000 tỷ đồng trở lên quy định tại khoản 2 Điều 31 Luật Đầu tư phù hợp với quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, cơ quan đăng ký đầu tư lấy ý kiến của Bộ Kế hoạch – Đầu tư và cơ quan có liên quan theo quy định tại khoản 3 Điều 30 Nghị định này để quyết định chủ trương đầu tư. Đề nghị UBND tỉnh Đắk Lắk căn cứ ý kiến góp ý của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền về sự phù hợp của dự án với định hướng, quy hoạch liên quan đến việc thực hiện dự án đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt để có cơ sở thực hiện chủ trương đầu tư dự án phù hợp với quy định hiện hành.
Tuy nhiên, dù dự án chưa phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng nhưng Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Phạm Ngọc Nghị đã ký Quyết định chủ trương đầu tư cho Tập đoàn Trung Nam ngay sau khi có tờ trình của Sở kế hoạch – Đầu tư tỉnh này.
Cụ thể, phạm vi ranh giới khu đất do Tập đoàn Trung Nam đề xuất thực hiện dự án Nhà máy Điện gió Ea Nam thuộc địa bàn 3 xã Ea Nam, Ea Khal, Dliê Yang huyện Ea H’leo. Nguồn gốc đất thực hiện dự án là của các hộ dân gia đình, cá nhân đang quản lý, sử dụng sản xuất nông nghiệp, vị trí Tuabin số 23 thuộc phạm vi ranh giới khu đất do Công ty TNHH MTV Cao su Ea H’leo quản lý.
Theo quy hoạch sử dụng đất đã được các cấp phê duyệt thì khu đất này thuộc quy hoạch đất sản xuất nông nghiệp (đất trồng cây hàng năm, đất trồng cây lâu năm). Toàn bộ diện tích đất trên chưa được UBND tỉnh Đắk Lắk bổ sung vào Kế hoạch sử dụng đất năm 2020.
Nói không ngoa, những quyết định thần tốc của chính quyền Đắk Lắk dẫn đến việc xẩy ra hàng loạt vấn đề nóng bỏng ở khu vực dự án như mua bán đất, đơn thư khiếu nại…
Tại xã Ea Nam, hàng loạt vị trí nhà điều hành dự án và các vị trí trụ tuabin chưa được bổ sung điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất cấp huyện và quy hoạch chung xây dựng nông thôn mới, chưa nằm trong danh mục kế hoạch sử dụng đất đã bị các cá nhân, hộ gia đình phần lớn là nhân viên của công ty đứng ra thỏa thuận mua lại đất của người dân và đứng tên chủ sử dụng đất để “giải phóng mặt bằng”. Thậm chí Công ty Trung Nam còn thi công xây dựng trụ tuabin trên diện tích đất lâm nghiệp của xã Ea Nam khi tự ý thỏa thuận với các hộ dân nhận khoán để san ủi, làm móng trụ số 61 tại thôn 4 với với diện tích 4.378,7m2 đồng thời mở đường qua đất lâm nghiệp vào trụ số 24 thuộc lô rừng tại thôn Ea Đen…
“Việc triển khai thực hiện dự án của Công ty Trung Nam chưa đảm bảo các quy định của pháp luật về đất đai, xây dựng và môi trường”, ông Nguyễn Văn Nhiệm, Chủ tịch UBND xã Ea Nam khẳng định.
Chưa có ĐTM đã cấp Quyết định chủ trương đầu tư
Quá trình Tập đoàn Trung Nam thực hiện Dự án Nhà máy Điện gió Ea Nam, UBND tỉnh Đắk Lắk tỏ rõ sự ưu ái cho nhà đầu tư khi cấp Quyết định chủ trương đầu tư thực hiện dự án vào thời điểm chưa có Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM),
Theo quy định của pháp luật, dự án đầu tư xây dựng nhà máy phong điện trên diện tích từ 50ha đến dưới 200ha thuộc danh mục dự án phải đăng ký kế hoạch bảo vệ môi trường , nhà đầu tư chỉ được thực hiện dự án, xây dựng dự án sau khi được cấp có thẩm quyền xác nhận đăng ký kế hoạch bảo vệ môi trường.
Trường hợp dự án đầu tư xây dựng nhà máy phong điện thuộc thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ thì thuộc đối tượng phải lập Báo cáo đánh giá tác động môi trường theo quy định tại phụ lục kèm theo Nghị định 40/2019/NĐ-CP ngày 13/5/2019 của Chính phủ. Mặt khác, căn cứ Luật Đầu tư, thì nhà đầu tư lập đánh giá sơ bộ tác động môi trường trình cấp có thẩm quyền xem xét để chấp thuận chủ trương đầu tư.
Mặc dù vậy, khi chưa có ĐTM, Tập đoàn Trung Nam đã được UBND tỉnh Đắk Lắk cấp Quyết định chủ trương đầu tư và ào ạt thi công dự án trước sự phản đối của người dân. Tại Ea Nam, một trong 3 xã ở Ea H’leo nằm trong khu vực dự án đã có ít nhất 500 lá đơn liên quan đến dự án của Tập đoàn Trung Nam.
Chưa hoàn thiện thủ tục pháp lý nhưng chủ đầu tư đã kịp xây dựng xong nhà điều hành và giải phóng mặt bằng được 58/84 vị trí trụ tuabin, thi công phần cọc dưới móng trụ được 30/84 trụ, móng trụ tuabin được 20/84 trụ…
Phải đến ngày 18/3/2021, Tập đoàn Trung Nam mới được UBND tỉnh Đắk Lắk phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường dự án.
Tương tự, khi cấp quyết định chủ trương đầu tư UBND tỉnh Đắk Lắk mới yêu cầu chủ đầu tư hoàn thiện hồ sơ Dự án gửi Cục Tác chiến – Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam và Bộ Tư lệnh Quân khu 5 để xin thỏa thuận độ cao của các tuabin gió và tuyến đường dây điện theo quy định tại Nghị định số 32/2016/NĐ-CP ngày 06/5/2016 của Chính phủ về quản lý độ cao chướng ngại vật hàng không và các trận địa quản lý, bảo vệ vùng trời tại Việt Nam.
Tập đoàn Trung Nam có đảm bảo thực hiện cùng lúc nhiều siêu dự án?
Theo Quyết định chủ trương đầu tư của UBND tỉnh Đắk Lắk, Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng Trung Nam có người đại diện pháp luật là ông Nguyễn Tâm Thịnh. Trong tổng số vốn đầu tư 16.500 tỷ đồng thì doanh nghiệp này có vốn góp hơn 2.400 tỷ đồng, chiếm 15% tổng vốn đầu tư, vốn huy động hơn 14 nghìn tỷ đồng.
Ngoài dự án Ea Nam, Tập đoàn Trung Nam còn được biết đến là chủ đầu tư nhà máy thủy điện Đồng Nai 2 (70MW) với tổng vốn đầu tư 3.665 tỷ đồng, nhà máy thủy điện Krông Nô 2 (30MW), nhà máy thủy điện Krông Nô 3 (18MW), nhà máy điện gió Trung Nam (151,95MW) tại Ninh Thuận có tổng vốn đầu tư 3.780 tỷ đồng, nhà máy điện mặt trời Trung Nam – Trà Vinh (165MWp).
Tháng 4/2019, Tập đoàn Trung Nam thành lập tổ hợp trang trại năng lượng tái tạo điện mặt trời và điện gió Trung Nam giai đoạn 1 tại Ninh Thuận với tổng vốn đầu tư 6.000 tỷ đồng, quy mô lắp đặt 705.000 pin mặt trời…
Dư luận lo ngại, với việc cùng lúc thực hiện nhiều dự án khủng, Tập đoàn Trung Nam sẽ khó thực hiện dự án Ea Nam đúng tiến độ khởi công vào quý I/221 và hoàn thành đưa vào hoạt động trước tháng 10/2021 theo quyết định của tỉnh Đắk Lắk.
Tìm hiểu của Báo Nông nghiệp Việt Nam, trong quá trình xin ý kiến các cơ quan về việc thực hiện dự án, Bộ Kế hoạch – Đầu tư từng đề nghị UBND tỉnh Đắk Lắk xem xét làm rõ một số nội dung, trong đó có nội dung, nhà đầu tư hiện đang triển khai nhiều dự án đầu tư khác với giá trị đầu tư lớn, do vậy, nhà đầu tư bổ sung kế hoạch bố trí nguồn vốn chủ sở hữu, phân kỳ đầu tư phù hợp với tiến độ triển khai các dự án.
Tuy nhiên, một trong những căn cứ để Đắk Lắk phê duyệt là ngày 30/9/2020, Ngân hàng Thương mại cổ phần Quân đội – Chi nhánh Sài Gòn có Văn bản cam kết cấp tín dụng về việc đồng ý làm đầu mối thu xếp tài chính cùng các tổ chức tín dụng khác để cấp một khoản tiền tối đa không vượt quá phương án huy động vốn của công ty để thực hiện dự án Nhà máy Điện gió Ea Nam khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện cấp tín dụng theo quy định pháp luật và quy định của Ngân hàng.
| Theo Thông tư số 02/2019/TT-BCT của Bộ Công thương ngày 15/1/2019 về quy định thực hiện phát triển dự án điện gió, tại mục quản lý sử dụng đất trong khu vực công trình điện gió quy định: Đất sử dụng có thời hạn của dự án điện gió phải đảm bảo phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và không chồng lấn với các quy hoạch khác đã được cơ quan thẩm quyền phê duyệt. Ưu tiên phát triển công trình điện gió ở các vị trí đất khô cằn, sỏi đá, ít có giá trị nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản, dân cư thưa thớt hoặc không có người sinh sống…
Có vẻ như những quy định trên của Bộ Công thương đã bị UBND tỉnh Đắk Lắk phớt lờ khi cấp Quyết định chủ trương đầu tư dự án cho Tập đoàn Trung Nam, cắm dự án điện gió xuống diện tích đất sản xuất nông nghiệp. |
