Mức độ nhận thức của các doanh nghiệp về thực hành kinh doanh có trách nhiệm (RBP) vẫn còn thấp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ trong nước. Chưa đến một nửa số doanh nghiệp nhỏ trong nước được hỏi cho biết có hiểu biết đầy đủ về RBP, trong khi 81% doanh nghiệp Nhà nước (SOE) hiểu đầy đủ về khái niệm và ý nghĩa của kinh doanh có trách nhiệm.
Đây là một trong những phát hiện chính của Nghiên cứu về mức độ nhận thức và tình hình thực hiện kinh doanh có trách nhiệm của các doanh nghiệp tại Việt Nam, vừa được Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) và Đại sứ quán Thụy Điển tại Việt Nam công bố trong khuôn khổ Tuần lễ Doanh nghiệp có trách nhiệm (19-24/4).
Nghiên cứu cho thấy 84-90% doanh nghiệp được hỏi tuân thủ đầy đủ các quy định hiện hành về các vấn đề lao động như: Bảo hiểm; chế độ khen thưởng và phúc lợi; an toàn và vệ sinh. Tỷ lệ tương ứng đối với vấn đề bảo vệ môi trường là 50-73%. Các doanh nghiệp cho biết thực hành kinh doanh có trách nhiệm liên quan đến tiêu chuẩn lao động được ưu tiên vì vấn đề này liên quan trực tiếp đến sức khỏe người lao động. Còn các vấn đề môi trường có những điểm chưa rõ ràng và chế tài tương đối yếu nên chưa được ưu tiên bằng vấn đề lao động.
Nhìn chung, tương lai việc thực hiện kinh doanh có trách nhiệm của các doanh nghiệp là tích cực, nhưng cần có sự hỗ trợ của Chính phủ để có thể thúc đẩy hơn nữa.
Theo nghiên cứu, hơn 60% doanh nghiệp có kế hoạch thực hiện kinh doanh có trách nhiệm và 2/3 doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp Nhà nước và doanh nghiệp trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp sẽ áp dụng kinh doanh có trách nhiệm trong tương lai.
Các doanh nghiệp được hỏi đều thống nhất rằng xây dựng Kế hoạch Hành động quốc gia sẽ là cách tốt nhất hỗ trợ và bảo đảm sự nhất quán cho việc thực hiện kinh doanh có trách nhiệm trong tương lai. Điều này cũng sẽ cho phép các kế hoạch đầu tư dài hạn hơn ở Việt Nam, giúp cho cộng đồng và các bên liên quan tin tưởng rằng quyền của họ được bảo vệ.
Phó Đại diện thường trú của UNDP Sitara Syed cho rằng, Việt Nam có mức tăng trưởng kinh tế nhanh, tương đối bao trùm và đầu tư mang lại cơ hội. Nhưng điều này cũng góp phần vào sự suy thoái môi trường và những rủi ro vi phạm về tiêu chuẩn sức khỏe lao động trong các doanh nghiệp. Sự phục hồi của Việt Nam sau COVID-19 cũng bộc lộ những lỗ hổng sẵn có trong nền kinh tế, bao gồm cả trong cách thức kinh doanh.
“Phục hồi từ COVID-19 cũng là cơ hội để Việt Nam tiến lên tốt đẹp hơn, thông qua phát triển các doanh nghiệp có trách nhiệm với con người, môi trường và doanh nghiệp có thể là động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mà không ảnh hưởng đến phát triển bền vững”, bà Sitara Syed nói.
Đại diện UNDP đánh giá cao Bộ Tư pháp đã chủ trì xây dựng và thực hiện Kế hoạch Hành động quốc gia đầu tiên của Việt Nam về thực hành kinh doanh có trách nhiệm vào năm 2022.
“Kế hoạch quốc gia sẽ phù hợp với các nguyên tắc hướng dẫn của Liên Hợp Quốc về kinh doanh và quyền con người, UNDP sẵn sàng hỗ trợ quá trình xây dựng kế hoạch và các cuộc tham vấn với các bên liên quan trong các lĩnh vực ưu tiên của Kế hoạch Hành động quốc gia. Với những nỗ lực như vậy, doanh nghiệp sẽ đóng vai trò quan trọng hơn trong thúc đẩy phát triển bền vững, vì con người, hành tinh và sự thịnh vượng”, bà Sitara Syed nói.
Chia sẻ bài học thành công, Đại sứ Thụy điển tại Việt Nam, bà Ann Mawe cho rằng, tăng trưởng kinh tế không nhất thiết phải gây tổn hại đến phát triển xã hội hoặc môi trường; ngược lại, nó thúc đẩy lợi nhuận, lợi thế so sánh và các mô hình kinh doanh mới.
“Thụy Điển và các thương hiệu Thụy Điển đã đạt được nhiều thành tựu trong lĩnh vực này, bằng cách đưa thực hành kinh doanh có trách nhiệm trở thành một phần không thể thiếu của phát triển doanh nghiệp, kết hợp đối thoại xã hội và tạo ra điều kiện làm việc tốt tại nơi làm việc cũng như những chu trình sản xuất bền vững tạo ra các sản phẩm bền vững. Thực hành kinh doanh có trách nhiệm là hết sức cần thiết nhằm bảo đảm tăng trưởng kinh tế và phục hồi xanh”, bà Ann Mawe chia sẻ.
