Tỉnh Quảng Ninh vừa có Quyết định thành lập Khu rừng đặc dụng bảo vệ cảnh quan vịnh Hạ Long. Đây là việc làm cần thiết, góp phần vào việc xây dựng, bảo tồn đa dạng sinh thái, phát triển cảnh quan, môi trường vịnh Hạ Long theo hướng bền vững, lâu dài.
Khu rừng đặc dụng bảo vệ cảnh quan vịnh Hạ Long có hệ sinh thái rất đặc trưng, phong phú, với tổng số hơn 1.000 loài thực vật sống trên các đảo, trong đó phát hiện 17 loài thực vật đặc hữu, như: Tuế Hạ Long, cọ Hạ Long, ngũ gia bì Hạ Long, nhài Hạ Long, song bế Hạ Long, riềng núi đá. Bên cạnh đó, đây là nơi cư trú của nhiều loài động vật, bước đầu thống kê được 4 loài lưỡng cư, 10 loài bò sát, 40 loài chim và 22 loài thú, đặc biệt là có sự hiện diện của loài khỉ vàng, khỉ đuôi dài.
Có thể khẳng định, rừng trên vịnh Hạ Long mang giá trị bảo tồn nhiều loài quý hiếm, cũng là nơi lưu trữ rất nhiều nguồn gen thực vật có các giá trị sử dụng về gỗ, dược liệu, thực phẩm, cũng như môi trường sống như vậy, nhưng việc quan tâm, đầu tư bảo vệ rừng và hệ sinh thái đất ngập nước vịnh Hạ Long thời gian qua vẫn chưa được quan tâm đầu tư đúng theo giá trị vốn có.
Vì vậy, Khu rừng đặc dụng bảo vệ cảnh quan vịnh Hạ Long được thành lập, đáp ứng mong muốn của du khách, người dân địa phương, góp phần vào việc gìn giữ, phát huy giá trị đa dạng sinh thái, bảo vệ môi trường trên Vịnh.
Trao đổi với PV Báo Tài nguyên và Môi trường, Phó Chủ tịch UBND TP. Hạ Long Nguyễn Hữu Nhã cho biết, những năm gần đây, số lượng khách du lịch tham quan vịnh Hạ Long không ngừng tăng lên, đã phần nào làm ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường, hệ sinh thái rừng trên vịnh Hạ Long. Trước thực trạng này, thành phố đã có những phân tích, đánh giá, từ đó tham mưu, đề xuất tỉnh xây dựng dự án thành lập Khu rừng đặc dụng bảo vệ cảnh quan vịnh Hạ Long. Mục đích của dự án là quản lý, bảo vệ, phát triển, sử dụng bền vững tài nguyên rừng, nhằm bảo vệ môi trường sinh thái, tạo cảnh quan, bảo tồn các nguồn gen quý hiếm, bảo tồn đa dạng sinh học.
Theo đó, sẽ bảo tồn và phát triển thực vật trên cạn, gồm 507 loài, thuộc 351 chi, 110 họ thực vật bậc cao, 17 loài thực vật đặc hữu; các động vật trên cạn, gồm 71 loài chim thuộc 30 họ, 12 bộ, thú 22 loài, bò sát 8 loài, lưỡng cư 4 loài; bảo tồn 102 loài san hô thuộc 11 họ và 32 gen thuộc bộ Scleractinia.
Trong đó, Khu rừng đặc dụng bảo vệ cảnh quan vịnh Hạ Long được xác định tại vùng lõi của Vịnh, có diện tích 335 km2, với 775 hòn đảo, trong đó có 450 hòn đảo đã có tên, 325 hòn đảo chưa đặt tên, bao gồm toàn bộ đảo nổi và rừng ngập mặn nằm trong vùng di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long.
Cụ thể, Khu rừng đặc dụng này sẽ được chia làm 3 phân khu chức năng và vùng đệm, bao gồm: Phân khu bảo vệ nghiêm ngặt, với tổng diện tích tự nhiên là trên 4.300 ha, chiếm 85% tổng diện tích tự nhiên của khu rừng đặc dụng; phân khu nghiên cứu và phục hồi sinh thái, với diện tích trên 587 ha, chiếm 11,7% tổng diện tích tự nhiên rừng đặc dụng; phân khu dịch vụ – hành chính, với diện tích 127 ha nằm trong các trung tâm bảo tồn.
Để xây dựng, gìn giữ, phát triển Khu rừng đặc dụng bảo vệ cảnh quan vịnh Hạ Long, trong giai đoạn từ năm 2020 – 2030, tỉnh Quảng Ninh sẽ đầu tư hơn 64 tỷ đồng, nhằm thực hiện các dự án, phương án và chương trình nghiên cứu ưu tiên như: Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất gắn với quyền sử dụng khu rừng cho Ban Quản lý vịnh Hạ Long; đặt tên cho các hòn đảo chưa có tên; xây dựng phương án quản lý rừng bền vững; chương trình theo dõi diễn biến tài nguyên rừng; nâng cấp khu rừng lên Vườn quốc gia vịnh Hạ Long.
Với việc thành lập Khu rừng đặc dụng bảo vệ cảnh quan vịnh Hạ Long gắn liền với các hoạt động từ sưu tầm và bảo tồn các loài động, thực vật quý hiếm, nghiên cứu và phát triển các loài. Trong thời gian tới, Ban Quản lý sẽ thúc đẩy phát triển các hoạt động du lịch sinh thái gắn với giáo dục bảo vệ cảnh quan môi trường thiên nhiên. Cùng với đó, về lâu dài, sẽ xây dựng Khu rừng bảo vệ cảnh quan vịnh Hạ Long thành Vườn Quốc gia gắn với quản lý rừng bền vững, cung cấp các dịch vụ du lịch, tham quan, học tập cho các nhà khoa học, cơ sở giáo dục.
Để Khu rừng đặc dụng bảo vệ cảnh quan vịnh Hạ Long nói riêng và vịnh Hạ Long – kỳ quan thiện nhiên thế giới nói chung ngày càng trong xanh, sạch đẹp, thì rất cần sự chung tay vào cuộc của mỗi du khách, người dân và chính quyền địa phương trong việc bảo vệ môi trường cảnh quan tự nhiên của Vịnh.
