Ngày 28/09/2020, Ban Thư ký Ủy hội Sông Mê Kông Quốc tế (MRC) công bố Bộ Hướng dẫn kỹ thuật mới cho các nhà thầu thủy điện, tư vấn và các cơ quan Nhà nước liên quan xem xét sử dụng để tối ưu hóa lợi ích và giảm nhẹ tác động xã hội và môi trường của các dự án thủy điện trong suốt vòng đời dự án.
Bộ Hướng dẫn gồm ba tập chuyên đề dày 738 trang, tập trung giải quyết một loạt các rủi ro trong quá trình phát triển thủy điện thông qua đánh giá 5 chủ đề chính gồm: thủy văn sông và dòng chảy hạ lưu, hình thái học và phù sa bồi lắng, chất lượng nước, nghề cá và sinh thái thủy sinh và đa dạng sinh học, tài nguyên thiên nhiên và các dịch vụ hệ sinh thái.
Bộ Hướng dẫn thuộc khuôn khổ Sáng kiến Phát triển Thủy điện Bền vững (ISH) trước đây của MRC và đã trải qua rất nhiều vòng tham vấn ở cấp quốc gia và cấp khu vực với các nhà thầu thủy điện, các bên liên quan và các quốc gia thành viên của MRC là Campuchia, CHDCND Lào, Thái Lan và Việt Nam.
Theo Bộ Hướng dẫn này, trong quá trình lập kế hoạch, nghiên cứu khả thi và thiết kế, các nhà thầu có thể tiến hành nhiều bước để tối ưu hóa lợi ích và tránh gây tác động tiêu cực. Ví dụ như chọn địa điểm xây dựng dự án phù hợp nhất, điều chỉnh quy mô dự án như xây đập thấp hơn và sử dụng các nguồn năng lượng thay thế.
Trong trường hợp không thể giảm được các tác động nhất định trong giai đoạn xây dựng và vận hành, nhà thầu có thể cân nhắc nhiều hình thức, biện pháp giảm nhẹ khác nhau với các giải pháp bù trừ tác động tiêu cực như: cung cấp các khu vực sinh sản thay thế cho cá hoặc không xây dựng ở những nhánh sông nhất định để cho cá có thể di cư.
CEO Ban thư ký MRC An Pich Hatda cho biết Bộ Hướng dẫn mới là tài liệu bổ trợ quan trọng cho Hướng dẫn Thiết kế sơ bộ (PDG) của MRC được các nhà thầu sử dụng trong giai đoạn chuẩn bị dự án.
MRC dùng Thiết kế sơ bộ để tham chiếu khi thẩm định xem các đập đề xuất trên dòng chính có tuân thủ các yêu cầu kỹ thuật trong quá trình tham vấn trước 6 tháng hay không.
Nhật Anh (Theo MRC)
