Khi đại dịch Covid-19 tước đi kế sinh nhai, một số người Indonesia tuyệt vọng đổ xô đến các mỏ vàng để khai thác bất hợp pháp, nhất là khi giá vàng tăng vọt.
Lo lắng trước hậu quả của dịch Covid-19, người tiêu dùng và các nhà đầu tư trên khắp thế giới đã tìm đến vàng, thứ được trông cậy là “đứng vững trước biến động”. Tâm lý này đã khiến giá vàng tăng kỷ lục, lên hơn 2.000 USD/ounce vào tháng trước.
Nhu cầu mua vàng tăng cao làm bùng nổ làn sóng khai thác vàng trái phép ở Indonesia. Nhiều người đang phớt lờ nguy cơ bị bắt giữ, nhiễm Covid-19, nhiễm độc thủy ngân, nhiễm trùng da hay thậm chí bị bắn chết.
Ông bố hai con Mustafa là một trong số hàng trăm người chơi trò “mèo vờn chuột” hàng ngày với các nhà chức trách ở tỉnh Papua, cực Đông của Indonesia. Họ liều mình đãi vàng ở con sông gần mỏ Grasberg – một trong những mỏ vàng lớn nhất thế giới, theo South China Morning Post.
“Điều này rất nguy hiểm cho sức khỏe của chúng tôi. Tôi và một số người bạn của tôi đã mắc bệnh ngoài da”, ông Mustafa nói về nguy cơ nhiễm trùng da vì phải lội trên vùng nước thải từ mỏ vàng gần đó. “Nhưng tạ ơn Chúa, đến nay vẫn chưa có ai bị nhiễm virus”.
Có ngày, ông Mustafa thu được một gram vàng bằng cách lọc bùn qua một bộ lọc vải. Ông có thể bán cho thương nhân địa phương với giá khoảng 800.000 rupiah (55 USD), khoản tiền không hề nhỏ ở một trong những nơi nghèo nhất Indonesia.
Những phu vàng còn bị mắc kẹt trong các cuộc giao tranh chết người giữa lực lượng an ninh và phiến quân nổi dậy.
“Việc này rất mạo hiểm vì chúng tôi có thể bị lực lượng an ninh bắt giữ bất cứ lúc nào. Nhưng chúng tôi cũng không có lựa chọn nào khác, chúng tôi cần tiền nuôi gia đình”, ông Mustafa chia sẻ.
Tại Kalimantan, một phần của đảo Borneo (Indonesia) cách đó hàng nghìn km về phía tây, cảnh sát đã bắt giữ 400 thợ đào vàng với cáo buộc khai thác bất hợp pháp. Họ có thể bị phạt tới 15 năm tù.
Hiện Bộ Môi trường Indonesia chưa có thống kê số lượng người khai thác vàng trái phép, song một quan chức xác nhận hoạt động này đã gia tăng đột biến trên toàn quốc, gồm cả ở đảo Java đông dân cư và đảo Sumbawa xa xôi.
“Giá vàng cao trong thời kỳ đại dịch là tác nhân kích thích hoạt động trái phép này”, vị quan chức nói. “Họ đang kiếm lợi nhuận bằng cách hủy hoại môi trường. Chúng tôi đang cố gắng tìm ra giải pháp ”.
Sinh kế của ít nhất một triệu người Indonesia xuất phát từ nghề khai thác quy mô nhỏ, theo Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP).
