Nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Conservation Letters cho biết từ khi Công ước Liên hợp quốc về bảo vệ đa dạng sinh học được thực thi vào năm 1993, những nỗ lực bảo tồn đã ngăn được 48 loài chim và động vật có vú thoát khỏi bờ vực tuyệt chủng, nổi bật là thần ưng California, linh miêu Iberia và lợn lùn.
Kể từ năm 1993, có 15 loài chim và động vật có vú đã tuyệt chủng hoặc bị nghi ngờ biến mất nhưng các nhà nghiên cứu nói rằng có khoảng 28 đến 48 loài chim và động vật có vú đã được cứu. Trong số này có loài vẹt Iguaca (vốn chỉ còn 13 cá thể hoang dã vào năm 1975) đã thoát khỏi thảm cảnh tuyệt chủng nhờ chương trình tái thả ở một VQG tại bang Puerto Rico. Quần thể hoang dã ban đầu bị các cơn bão quét sạch vào năm 2017.
Ở Mông Cổ, khoảng 760 cá thể ngựa hoang Przewalski lại thong dong cất bước dù từng tuyệt chủng ngoài tự nhiên từ năm 1960. Những nỗ lực tái thả vào đầu những 90 đưa đến kết quả là quần thể hoang dã hiện có thể tự duy trì.
TS. Stuart Butchart – Trưởng khoa học gia thuộc BirdLife International đánh giá các phát hiện của nghiên cứu cho thấy những cam kết ngăn ngừa sự mất mát các loài là “có thành quả và đóng vai trò thiết yếu để duy trì một hành tinh khỏe mạnh”, mang lại hy vọng bảo tồn những loài khác.
Từ thông tin về kích thước, xu hướng, những mối đe dọa và cả nỗ lực bảo tồn với các quần thể do 137 chuyên gia toàn cầu cung cấp, nhóm nghiên cứu lọc từ 17.046 loài chim và động vật có vú để xác định 81 loài bị đưa vào Sách Đỏ IUCN, sử dụng thông chi tiết để tính toán khả năng tuyệt chủng của mỗi loài nếu không có những biện pháp bảo tồn.
Mặc dù những phát hiện của nghiên cứu mang lại hy vọng cho giới bảo tồn nhưng một số loài cũng đang suy giảm, như cá heo vaquita – loài cực kỳ nguy cấp bị tình trạng đánh cá lậu ở vịnh California đe dọa.
TS. Rike Bolam thuộc Đại học Newcastle và là đồng tác giả chính của nghiên cứu chia sẻ: “Rất đáng khích lệ khi một vài loài phục hồi tốt. Phân tích của chúng tôi mang lại thông điệp tích cực rằng bảo tồn giản đáng kể tỷ suất tuyệt chủng cho chim và động vật có vú”.
Mới đây, báo cáo của WWF cảnh báo rằng các quần thể động vật giảm trung bình 68% tính từ năm 1970 và cũng xác nhận rằng những nỗ lực bảo tồn có hiệu quả.
GS Phil McGowan thuộc Đại học Newcastle, người đứng đầu Ủy ban Sinh tồn loài IUCN và là đồng tác giả chính của nghiên cứu thừa nhận phát hiện của nghiên cứu là “tia hy vọng le lói” nhưng không nên quên rằng tình trạng tuyệt chủng đang tiếp diễn.
“Chúng ta thường nghe những tin không mấy vui vẻ về cuộc khủng hoảng đa dạng sinh học và không nghi ngờ rằng chúng ta đang đối diện với tình trạng mất đa dạng sinh học chưa từng có do hoạt động của con người. Lời kêu gọi hành động là: Cho thấy quy mô vấn đề và những gì chúng ta có thể đạt được nếu hành động từ bây giờ để hỗ trợ bảo tồn và ngăn ngừa tuyệt chủng”.
Thế Anh (Theo Guardian)
