Lốp xe cũ “đầu độc” Đầm Nại

Đầm Nại – khu vực nuôi trồng và khai thác thủy, hải sản lớn thuộc địa bàn huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận – đang có nguy cơ ô nhiễm nặng do người dân thả hàng vạn lốp xe cũ xuống mặt nước để nuôi hàu

Theo phản ánh của người dân, nhiều năm qua, một số hộ nuôi trồng thủy sản xung quanh Đầm Nại đã dùng lốp xe cũ các loại thả xuống đầm để nuôi hàu. Việc này gây ô nhiễm môi trường mặt nước, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân xung quanh và làm mất mỹ quan khu vực Đầm Nại.

Ô nhiễm từ trên bờ xuống mặt nước

Theo chân một số người dân sống ven khu vực Đầm Nại, chúng tôi chứng kiến lốp xe cũ được tập kết ngày càng nhiều, để tràn lan trên bờ và cả dưới nước, đang gây ô nhiễm môi trường. Mùa mưa, nước đọng ở các bãi lốp xe làm phát sinh rất nhiều muỗi. Khi nắng nóng, mùi cao su lại bốc lên nồng nặc làm ngột ngạt cả vùng quanh đầm. Những đống lốp xe trở thành những bãi rác khổng lồ. Rác, chất thải ứ đọng càng gây ô nhiễm nghiêm trọng. Người dân phản ánh tình trạng này đã diễn ra nhiều năm, họ gửi đơn kiến nghị tới các cấp chính quyền nhưng tình trạng ô nhiễm vẫn không được xử lý.

Tại khu vực giáp ranh giữa khu phố Cà Đú, thị trấn Khánh Hải và thôn Lương Cách, xã Hộ Hải, chúng tôi ghi nhận có hàng đống lốp xe cũ các loại được người dân gom về chất ngổn ngang dọc bờ kè và dưới mặt nước kéo dài vài trăm mét. Hàng vạn lốp xe khác đã được cột vào cọc tre cắm xuống mặt đầm làm giá thể cho hàu trú ngụ.

Ông Nguyễn Văn Láng, chủ hộ nuôi hàu bằng lốp xe cũ ở thôn Lương Cách, cho biết trước đây, gia đình ông dùng đá và trụ xi-măng cũ thả xuống mặt Đầm Nại làm nơi cho hàu trú ngụ, phát triển. Năm năm trở lại đây, thấy các nơi khác nuôi hàu bằng lốp xe hiệu quả, ông cũng làm theo. Đến nay, ông đã thả hàng vạn lốp xe cũ các loại xuống đầm làm “nhà ở” cho hàu sữa – vốn có rất nhiều ở Đầm Nại. Hiện hàng ngàn chiếc lốp còn lại trên bờ sẽ được ông thả xuống trong nay mai để mở rộng diện tích nuôi hàu.

“Nuôi hàu bằng lốp xe cũ khá hiệu quả. Gia đình tôi nuôi hàu bằng lốp xe nhiều năm qua cũng chưa thấy ai kiểm tra, nhắc nhở gì” – ông Láng cho biết.

Trả lại môi trường trong sạch

Đầm Nại có diện tích hơn 700 ha với khoảng 320 loài thủy sản sinh sống, mang lại nguồn lợi kinh tế cho hơn 4.000 hộ dân xung quanh sống với các nghề khai thác và nuôi trồng thủy hải sản. Tỉnh Ninh Thuận đang thực hiện dự án khôi phục hệ sinh thái rừng ngập mặn gắn với tái tạo nguồn lợi thủy hải sản khu vực đầm; quy hoạch lại vùng nuôi; đa dạng đối tượng nuôi phù hợp theo hướng sinh thái bền vững. Tuy nhiên, việc nuôi hàu bằng lốp xe cũ đang báo động nguy cơ ô nhiễm và ảnh hưởng nghiêm trọng đến dự án khôi phục hệ sinh thái của Đầm Nại.

Mô hình nuôi hàu bằng lốp xe cũ trước đây từng bị nghiêm cấm ở một số địa phương vì làm ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe người sử dụng. Theo các chuyên gia thực phẩm, hàu nuôi trong lốp xe cũ có nguy cơ nhiễm các chất độc hại sinh ra từ lốp xe – do nhà sản xuất có thể trộn một lượng lớn carbon và các chất độn công nghiệp để bảo vệ lốp. Nếu ngâm trong nước lâu ngày, lốp sẽ phân hủy, tạo ra các chất lưu huỳnh, carbon đen và các chất độc gây ô nhiễm nguồn nước, ảnh hưởng đến các loại thủy sinh.

Ông Trần Hữu Nhân, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Ninh Hải, cho biết thực hiện chỉ đạo của UBND huyện, đơn vị đã thành lập đoàn kiểm tra liên ngành gồm chính quyền địa phương và ngành chức năng để kiểm tra toàn diện việc nuôi hàu bằng lốp xe cũ. Qua đó đánh giá mức độ tác động đến môi trường cũng như khả năng ảnh hưởng đến sức khỏe đối với người sử dụng sản phẩm hàu nuôi từ giá thể là lốp xe cũ. Trên cơ sở này, địa phương sẽ tuyên truyền, vận động người dân tự tháo dỡ. Nếu không tháo dỡ, tùy theo mức độ vi phạm, UBND huyện sẽ ra quyết định xử phạt hoặc tổ chức cưỡng chế nhằm trả lại môi trường trong sạch cho Đầm Nại, bảo đảm chất lượng hàu sữa tại địa phương.

Bài và ảnh: Như Thừa