Khảo sát của các ban thuộc HĐND thành phố Hà Nội mới đây cho thấy, tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép lòng sông vẫn diễn biến phức tạp. Nguyên nhân là công tác phối hợp giữa chính quyền các địa phương với lực lượng chức năng thành phố trong phát hiện, xử lý vi phạm chưa đồng bộ.
Chưa giải quyết triệt để
Thực tế cho thấy, vì lợi ích cá nhân, các đối tượng thường lợi dụng đêm tối, địa bàn giáp ranh để khai thác cát, sỏi trái phép từ lòng sông trên địa bàn thành phố Hà Nội. Cùng với đó, công tác quản lý hoạt động của các bãi chứa trung chuyển vật liệu xây dựng ven sông cũng còn nhiều sơ hở, dễ bị lợi dụng.
Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội Lê Thanh Nam cho biết, từ năm 2019 đến nay, Sở đã thành lập đoàn kiểm tra hoạt động của 8 đơn vị khai thác khoáng sản và việc giải tỏa các bãi chứa trung chuyển vật liệu xây dựng vi phạm ven sông trên địa bàn thành phố, nhưng chưa xử lý được rốt ráo các vi phạm.
Tại huyện Thường Tín, có 8 địa điểm tập kết được UBND thành phố cho thuê đất để kinh doanh cát, bãi trung chuyển vật liệu xây dựng, nhưng vẫn xuất hiện những điểm tập kết vật liệu xây dựng, khai thác cát trái phép tại một số xã ven sông Hồng. “Nếu lực lượng chức năng lơ là kiểm tra, kiểm soát là một số đối tượng từ địa bàn giáp ranh với huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên sẽ thừa cơ lấn sang khai thác cát trái phép”, ông Nguyễn Văn Hải (xã Hồng Vân, huyện Thường Tín) cho biết.
Theo Phó Chủ tịch UBND huyện Thường Tín Nguyễn Sỹ Tuyến, trong giai đoạn 2011-2019, UBND huyện phối hợp với các ngành chức năng kiểm tra, xử lý 51 vụ vi phạm, trong đó tịch thu 2 tàu, thuyền là phương tiện khai thác cát trộm. Ngoài ra, UBND huyện cũng cưỡng chế phá dỡ, giải tỏa dứt điểm, chấm dứt hoạt động toàn bộ 59 cơ sở, lò sản xuất gạch nung; giải tỏa 7 trường hợp tập kết vật liệu xây dựng kinh doanh trái phép…
Trong khi đó, trên địa bàn huyện Mê Linh có 2 đơn vị khai thác cát, sỏi lòng sông được cấp phép; 2 tổ chức được cấp phép hoạt động tập kết trung chuyển vật liệu xây dựng ven sông Hồng. Thời gian qua, mặc dù các cơ quan chức năng thường xuyên kiểm tra, giám sát, ngăn chặn các hành vi vi phạm trong lĩnh vực khai thác khoáng sản, nhưng nhiều tồn tại chưa được giải quyết triệt để.
Tăng cường phối hợp giám sát, xử lý
Phó Trưởng ban Đô thị HĐND thành phố Hà Nội Đoàn Việt Cường cho biết, việc khai thác khoáng sản lòng sông trái phép, chủ yếu là cát, sỏi đã diễn ra từ lâu, các lực lượng chức năng đã tăng cường xử lý, song do nhiều nguyên nhân nên chưa xử lý được triệt để. Đáng lưu ý, công tác phối hợp giữa chính quyền các địa phương với lực lượng chức năng của thành phố từ khi phát hiện hành vi vi phạm đến khi xử lý còn nhiều bất cập, chưa đồng bộ.
Về vấn đề này, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Mê Linh Phạm Minh Giáp thừa nhận, bên cạnh khó khăn do các đối tượng thường lợi dụng đêm tối, địa bàn giáp ranh hoặc những ngày mưa gió để hoạt động, công tác phối hợp giữa các ban, ngành, lực lượng chức năng chưa chặt chẽ; chính quyền một số xã chưa vào cuộc quyết liệt…
Theo Phó Giám đốc Sở Giao thông – Vận tải Hà Nội Vũ Hà, hiện nhiều ngành, nhiều cấp được giao cùng quản lý lĩnh vực này (Tài nguyên và Môi trường, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Giao thông – Vận tải, Xây dựng, Công Thương, UBND các cấp), nhưng do sự phối hợp giữa các cơ quan nói trên chưa thường xuyên, đồng bộ, nên hiệu quả chưa cao. Cùng với đó, công tác kiểm tra, phát hiện các trường hợp vi phạm về khai thác, hút cát trộm dưới lòng sông còn gặp khó khăn vì lực lượng chức năng mỏng, chưa có đủ phương tiện phục vụ kiểm tra, bắt giữ… Có đối tượng còn tổ chức theo dõi hoạt động của lực lượng chức năng, khi vắng bóng là lại tiến hành khai thác trái phép.
Chủ tịch UBND huyện Mê Linh Đoàn Văn Trọng cũng nhận định: “Hoạt động khai thác cát, sỏi trái phép trên sông Hồng đa số được các đối tượng lén lút thực hiện vào ban đêm. Trong khi đó, phương tiện phục vụ cho việc xử lý hoạt động khai thác cát, sỏi trái phép của lực lượng chức năng hiện còn thiếu. Hiện, Công an huyện Mê Linh chưa có cán bộ được đào tạo về điều khiển ca nô và việc quản lý, sử dụng phương tiện này gặp khó khăn nên quá trình triển khai lực lượng bắt giữ các đối tượng vi phạm còn bị động”.
Trưởng ban Đô thị HĐND thành phố Hà Nội Nguyễn Nguyên Quân cho rằng, để xử lý triệt để các vụ khai thác khoáng sản trái phép, Công an thành phố cần tăng cường chỉ đạo Công an các quận, huyện, thị xã tham mưu với UBND cùng cấp tổ chức tập huấn về công tác phát hiện, xử lý vi phạm cho các đối tượng liên quan. Việc phối hợp xử lý vi phạm cần chặt chẽ, thường xuyên hơn nữa, bao gồm cả thanh tra, kiểm tra định kỳ và đột xuất. “Thời gian tới, hoạt động quản lý khai thác khoáng sản, nhất là cát, sỏi lòng sông sẽ được HĐND thành phố tiếp tục khảo sát, giám sát, từ đó có những kiến nghị cụ thể với Trung ương và thành phố để giải quyết dứt điểm vi phạm”, ông Nguyễn Nguyên Quân khẳng định.
