Mặc dù mỏ đất đồi Trại Vòng (tại xã Quang Sơn, TP. Tam Điệp, tỉnh Ninh Bình) hết hạn khai thác từ năm 2010 nhưng đến nay, cơ quan chức năng không ban hành quyết định đóng cửa mỏ, cũng không gia hạn giấy phép khai thác khoáng sản cho chủ mỏ. Chính điều này đã khiến cho tình trạng khai thác khoáng sản và xây dựng trái phép ở đây diễn ra ngày càng nghiêm trọng, phức tạp.
Hàng loạt vi phạm về đất đai, khoáng sản
Mỏ đất đồi Trại Vòng tại xã Quang Sơn, TP. Tam Điệp, tỉnh Ninh Bình có diện tích 10 ha, được UBND tỉnh Ninh Bình giao cho Công ty TNHH Xây dựng Thống Nhất (Công ty Thống Nhất) khai thác từ năm 2008 và hết hạn vào ngày 30/8/2010. Từ đó cho đến nay, Công ty này chưa hoàn thiện đầy đủ hồ sơ xin gia hạn khai thác khoáng sản tại đây nhưng vẫn đang sử dụng khu đất.
Tại biên bản kiểm tra của Đoàn kiểm tra liên ngành tỉnh Ninh Bình vào ngày 17/5/2019 xác định, trong thời gian từ khi hết thời hạn khai thác đến nay, Công ty Thống Nhất thường xuyên vi phạm pháp luật về đất đai, khoáng sản… và sự phối hợp với chính quyền địa phương nơi có mỏ còn nhiều hạn chế. Công ty Thống Nhất còn tự ý khai thác khoáng sản trên diện tích đất chưa được cấp có thẩm quyền cho phép khai thác và sử dụng đất.
Nghiêm trọng hơn, sau khi mỏ đất hết hạn khai thác ngày 30/8/2010, vào năm 2018, Công ty Thống Nhất còn cho xây dựng nhà điều hành kiên cố, hiện đại trên diện tích đất mỏ 10 ha đồi Trại Vòng khi không có giấy phép xây dựng, không được sự cho phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Báo cáo của UBND xã Quang Sơn ngày 15/5/2019 cho biết, Công ty này đã tự ý xây dựng trái phép một số công trình như nhà điều hành diện tích 140 m2, nhà bảo vệ diện tích 16 m2, nhà bếp diện tích 40 m2 bằng vật liệu kiên cố, đổ mái bằng có lợp tôn chống nóng; một sân bê tông diện tích 500 m2; một nhà bán mái lợp tôn diện tích 40 m2; một nhà lợp tôn, tường quây bằng tôn rộng 20 m2; bể nước, đường giao thông rộng gần 1000 m2… trong khuôn viên mỏ mà không có giấy tờ liên quan tới việc cấp phép xây dựng.
Thông tin mới nhất mà PV Báo TN&MT tìm hiểu được là Công ty này tiếp tục cho xây dựng một công trình nhà bảo vệ bằng vật liệu kiên cố, đổ mái bằng rộng chừng 60 m2 tại khuôn viên mỏ vào tháng 5/2020 khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép.
Tất cả những hành vi khai thác khoáng sản và xây dựng trái phép của Công ty Thống Nhất nêu trên đều bị cơ quan chức năng lập biên bản, yêu cầu đình chỉ hoạt động xây dựng, khai thác trái phép nhưng không hiểu lý do vì sao suốt 10 năm qua, những vi phạm nêu trên đều không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý dứt điểm.
Ai là người đứng sau những vi phạm?
Như thông tin đã nêu, việc Công ty Thống Nhất bị cơ quan nhà nước có thẩm quyền lập biên bản xử lý vi phạm vì hành vi khai thác khoáng sản và xây dựng trái phép là có thật. Tuy nhiên đại diện Công ty này lại cho rằng, Công ty không chỉ đạo và tổ chức thực hiện việc khai thác cũng như xây dựng trái phép nêu trên.
Tại biên bản kiểm tra của Đoàn kiểm tra liên ngành tỉnh Ninh Bình vào ngày 17/5/2019, ông Vũ Hữu Sử, Tổng Giám đốc Công ty Thống Nhất khẳng định: Công ty không tổ chức khai thác tại mỏ từ ngày 18/6/2018 và cũng không cho xây dựng khu nhà kiên cố, hiện đại trong khuôn viên mỏ. Đó không phải là tài sản của Công ty Thống Nhất. Ông Vũ Hữu Sử cũng đề nghị UBND thành phố Tam Điệp chỉ đạo Công an thành phố Tam Điệp điều tra làm rõ đơn vị khai thác trái phép tại mỏ, bắt giữ phương tiện vi phạm. Nếu Cơ quan Điều tra phát hiện lãnh đạo Công ty chỉ đạo hoặc trực tiếp khai thác, lãnh đạo Công ty sẽ chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Đem nghịch lý này trao đổi với ông Vũ Công Minh, Chủ tịch UBND xã Quang Sơn thì được biết: Cho đến nay phía Công ty Thống Nhất vẫn cho rằng mình không phải là đơn vị khai thác và xây dựng trái phép tại mỏ Trại Vòng. Những lần chúng tôi đến lập biên bản vi phạm đối với hành vi khai thác và xây dựng trái phép thì Công ty đều không hợp tác, không cử người ra làm việc. Tại hiện trường chỉ có mấy công nhân làm thuê nên thực sự chúng tôi rất khó xử lý.
Trao đổi về thông tin lãnh đạo Công ty Thống Nhất phủ nhận việc Công ty này khai thác khoáng sản và xây dựng trái phép tại mỏ Trại Vòng, ông Vũ Công Minh thừa nhận: Họ vẫn nói như vậy và họ cũng đang đề nghị Công an thành phố Tam Điệp điều tra xem ai khai thác và xây dựng ở đấy. Nhưng không thể có chuyện, đất của anh đang quản lý mà anh lại không biết ai vào khai thác và xây dựng trên đó được.
