Các loài thực vật tại các khu rừng nhiệt đới có khả năng che dấu mùi hương để tránh bị phát hiện và bị côn trùng ăn. Đây là một lợi thế quan trọng trong cuộc “đua vũ trang thông tin” giữa các loài thực vật và côn trùng.
Nghiên cứu này đã được đăng trên tạp chí Khoa học, qua đó hé lộ cách thức cách thức từng loài trong các nhóm thực vật phức tạp đã tiến hóa để tỏa ra các mùi hương giống nhau, một chiến thuật giúp chúng sống sót và khiến các côn trùng ăn thực vật bị nhầm lẫn.
Các nhà nghiên cứu châu Âu và Bắc Mỹ đã kiểm tra 28 loài côn trùng và 20 loài thực vật tại khu bảo tồn rừng nhiệt đới Chamela-Cuixmala, vùng biển phía Tây Mexico. Giáo sư Phil Stevenson, một nhà nghiên cứu tại Viện Thực vật Hoàng gia Anh Kew, nhấn mạnh mùi hương đặc trưng vừa là lợi thế, cũng vừa là bất lợi trước loài côn trùng. Theo nhà nghiên cứu này, đây là cuộc đua “vũ trang thông tin” khi các loài thực vật muốn tránh bị tìm đến và thành miếng mồi ngon cho các loài động vật, bằng cách tỏa ra mùi hương giống với các cây khác.
Trưởng nhóm nghiên cứu Pengjuan Zu tại Viện Công nghệ Massachusetts cho biết đây là lần đầu tiên các nhà khoa học có thể phân tích sự tương tác giữa các loài thực vật và côn trùng. Những nỗ lực trước đó nhằm tìm hiểm bản chất của trò chơi “mèo và chuột” trong quy trình tiến hóa giữa thực vật và côn trùng chỉ dựa vào nghiên cứu về một loài thực vật duy nhất trong môi trường có kiểm soát. Điều này hoàn toàn khác khi xem xét hàng loạt thực vật và côn trùng cùng tồn tại trong các khu rừng thực tế.
Để làm được điều này, nhà nghiên cứu Zu đã thu thập các mùi hương hóa học do khoảng 20 loài thực vật phát ra vào trong các ống silicon, rồi đưa về Kew phân tích. Thông qua sự kết hợp giữa “giả thuyết thông tin”, kỹ thuật giúp hiểu thêm mô hình trao đổi giữa người với người, và kiến thức hiện nay về sinh vật học tiến hóa, các nhà nghiên cứu đã có thể xây dựng mô hình mạng lưới trao đổi giữa thực vật và côn trùng. Nhờ đó, các nhà khoa học khám phá ra rằng toàn bộ các hóa chất do thực vật tạo ra đều chứa đựng thông tin có vai trò quan trọng, giúp thực vật ngụy trang trong cộng đồng thực vật phức tạp.
Nghiên cứu cũng giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn cách thức thông tin được truyền đi giữa các loài khác nhau trong chuỗi thực phẩm, như cây ăn thịt và côn trùng ăn thực vật, mở ra triển vọng nghiên cứu trong tương lai.
