Tại phiên thảo luận về kinh tế- xã hội, ngân sách nhà nước sáng 15-6, ba nội dung được Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà tập trung trình bày, làm rõ giải pháp là vấn đề an ninh tài nguyên nước, quản lý tài nguyên đất và bảo vệ môi trường.
Về vấn đề an ninh tài nguyên nước, Bộ trưởng cho biết, Việt Nam có lượng mưa và lượng nước mặt chảy bao gồm nước nội địa và nước quốc tế, khá phong phú. Nhưng 63% lượng nước ở nước ngoài, xuyên biên giới chảy vào. Tính trên lượng nước nội địa thì tỷ lệ người dân được sử dụng nước nói chung thấp hơn trung bình với thế giới. “Đó là những vấn đề rất khó khăn”, Bộ trưởng nhận định.
Bên cạnh đó, tác động kép của biến đổi khí hậu, làm cho việc phân bổ nước không đều theo địa lý, theo mùa. Để phát triển kinh tế – xã hội, như nghiên cứu ở đồng bằng sông Cửu Long, Nghị quyết số 120 đã chỉ ra, nếu không thay đổi cơ cấu phát triển kinh tế thì chúng ta không bảo đảm được tính bền vững. Trong khi đó, lượng nước của các quốc gia thượng nguồn chiếm đến 20% trữ lượng thông qua các hồ thủy điện và hồ chứa. Về mùa đông, mùa khô hạn, chúng ta mất 70-80% lượng nước do biến đổi khí hậu, như vậy chỉ còn khoảng 20-30% về hạ nguồn, nếu bị giữ lại 20% thì chúng ta hoàn toàn bất ổn và mất an ninh liên quan đến nguồn nước.
“Nghiên cứu của Ngân hàng thế giới cho thấy thể chế về nước còn có vấn đề, chưa có sự phối hợp chặt chẽ, chưa có đầu tư để bảo đảm được hạ tầng về nước. Hiện nay 80% lượng nước sử dụng dùng cho nông nghiệp. Trong khi đó, hiệu quả sử dụng trên một đơn vị m3 mới có 2,37 USD, trong khi thế giới là 19,57 USD, Lào là 2,57 USD”, Bộ trưởng cho biết.
Theo đó, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho rằng cần tiếp tục phải xem xét lại thể chế để rõ hơn trách nhiệm quản lý nhà nước; Làm rõ để tìm nguồn lực đầu tư cho vấn đề hạ tầng, đặc biệt là quan trắc dữ liệu; Vấn đề quy hoạch và làm tốt cơ chế phối hợp với các nước có liên quan, đặc biệt là đưa những vấn đề nước lưu vực sông như sông Mê Công, bên cạnh hợp tác Ủy hội sông Mê Công, sông Lan Thương, phải đưa vấn đề này lên quốc tế hóa, cùng với các nước vận động để tham gia vào thiết chế chung quốc tế.
Vấn đề quản lý tài nguyên đất, theo người đứng đầu Bộ TN-MT, Chính phủ, Bộ Tài Nguyên và Môi trường và Ban Kinh tế Trung ương đã sơ kết Nghị quyết số 19 về chủ trương chính sách đất đai cho giai đoạn 2016-2021 với những vấn đề đặt ra về tổ chức, cơ chế, chính sách pháp luật. Bộ Chính trị đã có Kết luận số 36 khẳng định phải sửa đổi toàn diện cơ chế chính sách pháp luật. Tuy nhiên, theo Bộ trưởng, việc sửa đổi liên quan rất nhiều đối tượng nên cần phải làm hết sức thận trọng, kỹ lưỡng, toàn diện từ vấn đề lý luận cho đến vấn đề thực tiễn. Đặc biệt chú ý hơn 60% những người đang sử dụng đất, là những người nông dân ở nông thôn. “Khi có nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương về chính sách pháp luật đất đai cho giai đoạn 2021-2030 thì chắc chắn sẽ có ngay dự thảo Luật Đất đai để trình Quốc hội”, Bộ trưởng nói trước Quốc hội.
Về vấn đề bảo vệ môi trường, Bộ trưởng cho biết, những ý kiến của các đại biểu Quốc hội đã đưa ra tại nghị trường trong bốn kỳ họp vừa qua đã được Chính phủ nhận diện, và đã thực hiện cam kết thông qua dự thảo Luật Bảo vệ môi trường lần này. Luật Bảo vệ môi trường sẽ gắn đến mục tiêu thay đổi một cách toàn diện để đạt được mục tiêu các thành phần môi trường đang ô nhiễm, xu thế suy thoái môi trường mất cân bằng môi trường hiện nay phải đảo ngược.
Thứ hai là phải bảo đảm thực hiện được Hiến pháp, đó là bảo đảm cho chất lượng và quyền của người dân được sống trong môi trường trong lành. Toàn bộ quan điểm, chủ trương chỉ đạo đã được Bộ Chính trị thông qua Kết luận số 65 khi sơ kết Nghị quyết số 24 về vấn đề chủ động ứng phó biến đổi khí hậu cũng như là tăng cường công tác quản lý tài nguyên môi trường, khẳng định đầu tư trong môi trường là đầu tư cho phát triển và không hy sinh môi trường. Một vấn đề nữa là người dân và doanh nghiệp sẽ đóng vai trò trung tâm trong vấn đề triển khai thực hiện và giám sát.
Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho rằng, vấn đề ô nhiễm môi trường hiện nay được coi như là một kẻ thù. “Giống như với dịch Covid-19, chúng ta có quan điểm bảo đảm môi trường và chống ô nhiễm môi trường như chống giặc. Với tinh thần đoàn kết của nhân dân sẽ giúp cho Luật Bảo vệ môi trường đi cuộc sống để bảo đảm chất lượng cho sức khỏe người dân”, Bộ trưởng bày tỏ quan điểm.
