Theo xác minh của Sở Tài nguyên – Môi trường tỉnh Vĩnh Phúc, trên địa bàn tỉnh xảy ra hai điểm nóng về rác thải gây ô nhiễm môi trường là tại bãi rác tạm của thôn Đông Mẫu, xã Yên Đồng, huyện Yên Lạc và nơi tập kết chất thải tái chế phế liệu, chất thải rắn sinh hoạt tại xã Bình Dương, huyện Vĩnh Tường.
Cụ thể, theo văn bản ngày 28-5 của Sở Tài nguyên – Môi trường (TN-MT) tỉnh Vĩnh Phúc gửi UBND tỉnh và Tổng cục Môi trường (Bộ TN-MT) báo cáo nêu rõ, ngày 22-5 phát hiện một vụ đốt rác thải y tế sai quy định tại bãi rác tạm của thôn Đông Mẫu, xã Yên Đồng, huyện Yên Lạc.
Bãi rác này nằm trong quy hoạch bãi rác tạm để xử lý rác thải sinh hoạt của nhân dân thôn Đông Mẫu, được hình thành từ năm 2004, với diện tích 1.080m2 ở xứ đồng Bồ Côi. Chất thải rắn sinh hoạt của thôn Đông Mẫu được UBND xã Yên Đồng ký hợp đồng với Trưởng thôn Đông Mẫu thực hiện thu gom, xử lý. Hằng tuần vào thứ Ba và thứ Bảy Trưởng thôn sẽ cho Tổ thu gom đi thu gom rác tập kết về bãi rác tạm của thôn để xử lý. Ngoài ra do ở thôn Đông Mẫu có làng nghề tái chế nhựa, nên trong quá trình thu gom phế liệu về để tái chế có lẫn cả các loại chất thải không thể tái chế. Đối với các chất thải không tái chế được các hộ làng nghề bóc tách và trở đến bãi rác tạm của thôn Đông Mẫu để xử lý bằng phương pháp đốt thủ công không đảm bảo quy định về bảo vệ môi trường.
Về việc đốt chất thải y tế đang được Công an huyện Yên Lạc điều tra, xử lý. Bước đầu đã xác định được hộ ông Nguyễn Thế Sự – sinh năm 1968 ở thôn Đông Mẫu trong quá trình đi thu gom rác thải nhựa, phế liệu ở các địa phương khác về có lẫn chất thải y tế đã qua sử dụng. Do chất thải y tế không tái chế được, nên gia đình ông Sự đã đổ khoảng 3kg vào bãi rác thải sinh hoạt thôn Đông Mẫu. Hiện nay, Công an huyện Yên Lạc đã thu gom toàn bộ lượng chất thải y tế trên để lấy mẫu mang đi giám định làm cơ sở điều ra, xử lý theo quy định.
Về điểm nóng thứ hai xảy ra tại xứ đồng Gò Lính, thôn Yên Thịnh, xã Bình Dương, huyện Vĩnh Tường. Chất thải rắn sinh hoạt của thôn Yên Thịnh nói riêng và các thôn trong xã Bình Dương nói chung được UBND xã Bình Dương ký hợp đồng thu gom với Hợp tác Nông nghiệp và Dịch vụ tổng hợp xã Bình Dương thu gom, vận chuyển về bãi rác của thôn (diện tích khoảng 600m2, nằm trong quy hoạch) để xử lý. Đối với thôn Yên Thịnh do có nhiều hộ làm nghề thu gom thiết bị điện, điện tử hỏng, cũ (tivi, tủ lạnh, máy giặt,…) về để bóc tách lấy phế liệu tái chế được đem bán. Phần chất thải không tái chế được các hộ mang ra đổ cùng với chất thải rắn sinh hoạt để đốt không đảm bảo vệ sinh môi trường. Riêng các mảnh kính của màn hình tivi hỏng, cũ được các hộ đổ trộm gần bãi rác sinh hoạt của thôn Yên Thịnh dọc theo bờ mương xứ đồng Gò Lính có chiều dài khoảng 100m.
Việc đổ trộm chất thải này đã diễn ra nhiều năm nay nhưng chưa được xử lý triệt để. Mặc dù trong thời gian qua UBND xã kiểm tra, phát hiện xử lý cảnh cáo đối với một số trường hợp, đồng thời thông báo lên loa truyền thanh của xã về các trường hợp vi phạm để làm công tác tuyên truyền. Gần đây nhất ngày 11-5-2020, UBND xã Bình Dương cũng đã phát hiện bà Nguyễn Thị Thơ sinh năm 1979 trú tại thôn Yên Thịnh, xã Bình Dương có hành vi dùng xe lôi tự chế vận chuyển các loại kính vỡ từ màn hình tivi hỏng, cũ mang đổ ra xứ đồng Gò Lính, thuộc thôn Yên Thịnh, xã Bình Dương. Hiện nay UBND xã đang hoàn thiện hồ sơ để xử lý theo quy định của pháp luật.
Sau khi xác minh hai vụ việc nêu trên, Sở TN-MT tỉnh Vĩnh Phúc đã làm việc với các địa phương nơi xảy ra vụ việc đề nghị chấm dứt ngay việc đốt chất thải rắn sinh hoạt và chất thải của các hộ làm nghề thu mua đồ điện tử trên địa bàn xã Yên Đồng, huyện Yên Lạc; đồng thời điều tra, kiểm tra xử lý kịp thời tình trạng đổ trộm chất thải như hiện nay tại xã Bình Dương, huyện Vĩnh Tường.
Liên quan tới các vụ việc nêu trên, Tổng cục Môi trường (Bộ TN-MT) đã có văn bản đề nghị Sở TN-MT tỉnh Vĩnh Phúc triển khai ngay việc kiểm tra, xác minh tình trạng đổ trộm rác thải công nghiệp và nguyên nhân vì sao chưa có biện pháp xử lý đối với tình trạng rác thải công nghiệp đổ đầy dọc đường; đốt rác thải công nghiệp ngay cả giữa ban ngày trong nhiều năm qua; báo cáo tiến độ, kết quả thực hiện trước ngày 10-6.
Đồng thời, Tổng cục Môi trường cũng yêu cầu Sở TN-MT tỉnh Vĩnh Phúc khẩn trương chỉ đạo các đơn vị chức năng có biện pháp thu gom, xử lý rác thải công nghiệp theo đúng quy định, không làm ảnh hướng tới môi trường và sức khỏe của người dân xung quanh. Rà soát, đánh giá ảnh hưởng của việc đốt rác thải công nghiệp và chủ động cung cấp thông tin và các giải pháp cho người dân và các cơ quan báo chí để ổn định tư tưởng, tránh sự hoang mang, lợi dụng kích động làm ảnh hưởng đến tình hình an ninh, trật tự.
