Gần 890 ha rừng giáp ranh của Bình Định bị người dân Gia Lai xâm chiếm hơn 10 năm qua để canh tác, mãi đến nay mọi nỗ lực giải quyết đều rơi vào bế tắc.
Theo UBND huyện Vĩnh Thạnh (Bình Định), diện tích đất rừng giáp ranh của huyện này với TX An Khê (Gia Lai) nằm trên địa bàn 2 xã Vĩnh Hảo và Vĩnh Thuận bị các hộ dân 3 xã Tú An, Cửu An, Xuân An thuộc TX An Khê xâm chiếm với tổng diện là 883,84ha. Những hộ dân xâm chiếm rừng để trồng các loại cây: Keo, bạch đàn, mì, đậu, dưa hấu và nhiều loại hoa màu khác.
Trong đó, tại tiểu khu 210a thuộc xã Vĩnh Hảo có 162ha rừng có chức năng phòng hộ do Ban quản lý rừng phòng hộ huyện Vĩnh Thạnh quản lý; tại tiểu khu 226, 217, 210b thuộc xã Vĩnh Thuận có 721,84ha trước đây do Cty TNHH Lâm nghiệp Sông Kôn quản lý, nay đã có hơn 400ha được công ty giao lại quyền quản lý cho UBND xã Vĩnh Thuận.
Sự việc nói trên diễn ra đã hơn 13 năm qua. Trong thời gian này, lãnh đạo và ngành chức năng 2 tỉnh Bình Định – Gia Lai đã có nhiều cuộc họp nhằm xác định lại diện tích rừng của Bình Định bị người dân Gia Lai xâm chiếm để đưa ra hướng xử lý.
Thế nhưng mãi đến nay, gần 890ha rừng phòng hộ của huyện Vĩnh Thạnh (Bình Định) vẫn đang bị người dân TX An Khê (Gia Lai) xâm chiếm để canh tác, khiến công tác quản lý, bảo vệ rừng giáp ranh của các ngành chức năng huyện Vĩnh Thạnh gặp nhiều khó khăn.
Ông Trần Phước Phi, Giám đốc Ban quản lý rừng phòng hộ huyện Vĩnh Thạnh, bày tỏ: “Trên mặt giấy tờ thì chúng tôi quản lý hơn 162ha rừng phòng hộ tại các khoảnh 1, 2 và 4 thuộc TK 210a.
Thế nhưng từ lâu nay diện tích này đã bị nhiều người dân ở làng Nhoi và làng Hòa Bình thuộc xã Tú An, TX An Khê xâm chiếm để canh tác.
Nhiều năm qua, chúng tôi đã hết giấy hết mực làm đơn kiến nghị, đồng thời phối hợp với chính quyền địa phương và các ngành chức năng liên quan tìm biện pháp giải quyết nhưng vẫn chưa có kết quả”.
Ông Nguyễn Ngọc Đạo, Chủ tịch Công ty TNHH Lâm nghiệp Sông Kôn, cho biết: “Trong 728ha rừng giáp ranh với TX An Khê (Gia Lai) trước đây do công ty quản lý, sau khi giao lại cho UBND xã Vĩnh Thuận quản lý hơn 400ha, UBND tỉnh chỉ đạo cho công ty giữ lại 319ha để bố trí đất sản xuất cho người dân huyện Vĩnh Thạnh.
Tuy nhiên, đến nay công ty vẫn chưa thu hồi được diện tích rừng nói trên, bởi người dân xâm chiếm không chịu trả”.
UBND xã Vĩnh Thuận (huyện Vĩnh Thạnh), địa phương vừa được Công ty TNHH Lâm nhiệp Sông Kôn chuyển giao quyền quản lý gần hơn 400ha tại các TK 210b, 217, 226 cũng đang lúng túng như “gà mắc tóc”.
Bởi, rừng thì đã được bàn giao trên hồ sơ, văn bản hẳn hoi, nhưng trên thực tế thì những diện tích rừng nói trên vẫn đang được các hộ dân ở TX An Khê canh tác, nên không biết quản lý kiểu gì.
“Diện tích rừng do Công ty TNHH Lâm nghiệp Sông Kôn giao cho xã quản lý ở rất xa, đường đi cách trở, thế nhưng khi chúng tôi cử lực lượng đi đến đó thì người dân TX An Khê cứ lấy lý do đất này họ là do họ khai hoang, canh tác từ trước đến nay nên cứ cương quyết chiếm giữ, không chịu trả”, ông Đinh Văn Sao, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Thuận, cho hay.
Thực hiện Chỉ thị 364-CT ngày 6/11/1991 của Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) về việc giải quyết tranh chấp đất đai liên quan đến địa giới hành chính tỉnh, huyện, xã; sau khi đo đạc lại, ngành chức năng tỉnh Bình Định phát hiện có gần 890ha rừng trước kia do người dân các xã Tú An, Cửu An, Xuân An thuộc TX An Khê canh tác là thuộc về lâm phần do huyện Vĩnh Thạnh quản lý.
Từ đó đến nay, chính quyền và ngành chức năng 2 tỉnh Bình Định – Gia Lai đã có nhiều nỗ lực giải quyết nhằm trả lại đất cho huyện Vĩnh Thạnh nhưng vẫn bất thành.
Năm 2013, UBND huyện Vĩnh Thạnh và TX An Khê đã ký kết kế hoạch phối hợp xử lý việc lấn chiếm đất rừng của người dân vùng giáp ranh; trong đó tập trung tuyên truyền, vận động người dân không tiếp tục phá hoại rừng, lấn chiếm đất và trả lại diện tích đã lấn chiếm cho địa phương chủ sở hữu, thế nhưng mọi nỗ lực đều cho kết quả bằng không.
Theo ngành chức năng huyện Vĩnh Thạnh, phần lớn các đối tượng có hành vi xâm hại rừng là người đồng bào dân tộc thiểu số, nhận thức còn hạn chế. Họ còn bị nhiều đối tượng đứng sau kích động, xúi giục nên những giải pháp xử lý đều rơi vào bế tắc. Điều này khiến công tác quản lý, bảo vệ rừng giáp ranh của huyện Vĩnh Thạnh gặp nhiều khó khăn.
Ngoài ra, tình trạng lấn chiếm đất rừng còn làm ảnh hưởng không nhỏ đến an ninh trật tự của địa phương. Điều đáng quan ngại là khi bị kiểm tra, nhiều người xâm lấn rừng sẵn sàng dùng hung khí để chống đối, tấn công người thi hành nhiệm vụ.
“Trước đây, có nhiều người lấn chiếm rừng giáp ranh đã bị xử lý hình sự, phạt tù, tuy nhiên sau đó họ vẫn tiếp tục tái phạm và sẵn sàng chống đối khi lực lượng quản lý, bảo vệ rừng kiểm tra, ngăn chặn”, một cán bộ kiểm lâm huyện Vĩnh Thạnh cho hay.
“Người dân lấn chiếm rừng sử dụng nhiều diện tích đất để trồng đậu, dưa hấu và các loại hoa màu. Trong quá trình canh tác, họ dùng thuốc bảo vệ thực vật bơm cho cây trồng; một lượng lớn thuốc ngấm xuống đất, thẩm thấu vào mạch nước ngầm ở thượng nguồn, dẫn đến nguy cơ gây ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt của người dân sống dưới hạ nguồn”, ông Trần Phước Phi, Giám đốc Ban quản lý rừng phòng hộ huyện Vĩnh Thạnh, lo lắng.
