Tin giả và thuyết âm mưu về nguồn gốc của virus corona đang nhanh chóng ăn theo sự bùng phát của dịch bệnh trên toàn thế giới.
Sự lây lan nhanh chóng của chủng virus từ nơi khởi nguồn ở tỉnh Hồ Bắc và việc không có thông tin chi tiết ban đầu về nơi xuất phát của virus hoặc cách điều trị đã tạo cơ hội cho đầu cơ. Một tuần sau khi thành phố Vũ Hán bị phong tỏa, làn sóng thông tin sai lệch cao đến mức Twitter, Facebook và Google phải chật vật đối phó.
Ngày 31/1, sau khi WHO tuyên bố dịch corona gây ra tình trạng khẩn cấp về sức khỏe toàn cầu, Facebook cho biết sẽ “xóa nội dung với những tuyên bố sai lầm hoặc thuyết âm mưu do các tổ chức y tế toàn cầu và cơ quan y tế địa phương đưa ra và có thể gây hại cho những người tin vào”.
Ngày 30/1, Twitter thông báo sẽ “điều chỉnh gợi ý tìm kiếm ở các quốc gia quan trọng trên toàn cầu để làm nổi bật các nguồn tin y tế có thẩm quyền khi bạn tìm kiếm các thuật ngữ liên quan đến virus corona”.
Dưới đây là một số ví dụ về thông tin sai lệch đang lan rộng trên toàn thế giới.
1. Nhiễm bệnh do ăn dơi ở Vũ Hán
Phần lớn thông tin sai lệch về nguyên nhân gây ra virus là video được lưu hành rộng rãi về một người phụ nữ ăn dơi. Video này được Daily Mail, RT và YouTuber cực hữu Paul Joseph Watson chia sẻ.
Ngôi sao Wang Mengyun cho biết cô đã nhận được những lời dọa giết kể từ khi video này lan truyền rộng rãi trong tháng đầu năm.
Nguồn gốc của virus corona được cho là từ động vật hoang dã được bán bất hợp pháp tại một chợ hải sản ở Vũ Hán và dơi có thể là nguồn gốc. Tuy nhiên, trên thực tế, video không được quay trong một nhà hàng Vũ Hán như một số người đã tuyên bố mà là một video du lịch được quay ở Palau, Micronesia vào năm 2016.
2. Đây là một âm mưu có chủ đích
Những người theo thuyết âm mưu QAnon, chẳng hạn như Jordan Sather, đã lan truyền thông tin rằng sự bùng phát của virus corona trùng với thời điểm bắt đầu phiên luận tội Donald Trump.
Sather tuyên bố trong một chủ đề được đăng cho 100.000 người theo dõi rằng bệnh dịch này đã được lên kế hoạch và thực hiện, nhắm vào một bằng sáng chế virus corona được cấp cho một công ty có mối quan hệ với Quỹ Bill & Melinda Gates. Công ty Pirbright đã phải đưa ra một tuyên bố đính chính thông tin sai lệch, cho biết họ nghiên cứu virus viêm phế quản truyền nhiễm – một dạng virus corona lây nhiễm cho gia cầm và lợn chứ không phải ở người.
3. Đây là vũ khí sinh học
Tờ Washington Times đăng một bài báo trích dẫn lời một cựu sĩ quan tình báo quân đội Israel – người tuyên bố vũ khí sinh học là một lựa chọn khả thi – cho rằng sự bùng phát virus corona có thể liên quan tới Viện Virus học Vũ Hán.
Các thuyết âm mưu khác thì đồ rằng virus được đưa từ Canada vào Trung Quốc. Tuy nhiên, tờ Washington Post đã phỏng vấn một số chuyên gia và cho biết dựa trên bộ gen thì không có dấu hiệu nào cho thấy virus được thiết kế ra. Giáo sư Vipin Narang thuộc MIT nói trong một tweet rằng không có bằng chứng nào cho thấy đó là vũ khí sinh học và nếu có thì cũng là vũ khí sinh học tệ hại bởi vì vũ khí sinh học tốt sẽ gây chết người nhiều hơn nhưng không dễ lây lan.
4. 5G gây ra sự lây lan của virus corona
Những ngày này, 5G bị đổ lỗi cho tất cả mọi thứ, từ ung thư đến cháy rừng, vì vậy không có gì đáng ngạc nhiên khi các thuyết âm mưu cho rằng 5G gây ra (hoặc hỗ trợ lan truyền) virus corona đã được chia sẻ vào các nhóm chống 5G trên Facebook.
Một bài đăng tải trên Facebook tuyên bố Vũ Hán là nơi 5G lần đầu tiên được triển khai và 5G “phá hủy hệ thống miễn dịch và do đó đã tăng cường độc lực của cảm lạnh thông thường”.
Vũ Hán là một trong số ít nơi 5G được triển khai tại Trung Quốc vào năm 2020 nhưng không có bằng chứng nào cho thấy 5G làm suy yếu hệ thống miễn dịch hoặc có hại cho con người.
5. Chỉ cần uống dầu oregano, vitamin C hoặc nước muối
Các nhóm thuốc chống đối vaccin và thuốc tự nhiên đã chia sẻ các bài đăng gợi ý rằng dầu oregano (dầu cây kinh giới cay), vitamin C và nước muối là những cách hữu hiệu để ngăn ngừa virus corona hoặc chữa khỏi bệnh. Tuy nhiên, các loại này không có tác dụng như thế.
6. Chỉ cần uống thuốc tẩy
Một trong những biện pháp nguy hiểm hơn một lần nữa đến từ những người theo thuyết âm mưu QAnon nổi tiếng, trang tin tức Daily Beast cho biết những người theo thuyết âm mưu ủng hộ Trump đã nói với mọi người rằng hãy mua “giải pháp khoáng sản kỳ diệu” có thể chữa trị mọi thứ, kể cả tự kỷ hoặc HIV/AIDS.
Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm cho biết giải pháp này là “một loại thuốc tẩy nguy hiểm”.
7. Red Bull và bánh quy may mắn của Trung Quốc có chứa virus
Đã có nhiều bài đăng lan tỏa mạnh mẽ trên mạng xã hội theo hướng là bản cập nhật thông tin chính thức liên quan đến sức khỏe về những gì mọi người nên làm để tránh tiếp xúc với virus corona.
Một trong những bài đăng lan tỏa mạnh nhất ở Úc, thông qua các trung tâm chăm sóc trẻ em, là một “thông báo khẩn cấp” từ “Khoa Bệnh học Parramatta”.
Khoa không tồn tại này cảnh báo về thực phẩm có thể bị nhiễm độc bao gồm gạo Vũ Xương, bánh quy may mắn, mì Migoreng, Yakult và Red Bull Trung Quốc.
Bộ y tế bang New South Wales đã buộc phải đưa ra một tuyên bố nói rằng không có cơ quan nào là Khoa Bệnh học Parramatta cả.
“Ngành y tế New South Wales đảm bảo với cộng đồng rằng các địa điểm được đề cập trong bài đăng này không gây rủi ro cho du khách và không có “thông tin tích cực” nào tại các nhà ga xe lửa”.
8. Không nên đến một số vùng ngoại ô
Một cảnh báo khác lan truyền trên truyền thông xã hội đến từ Bộ y tế Queensland rằng mọi người nên tránh xa một số vùng ngoại ô ở Brisbane và bất kỳ khu vực đông dân cư nào có tỷ lệ cư dân Trung Quốc nhất định.
Nghị sĩ Duncan Pegg của Brisbane đã tweet rằng cảnh báo là giả mạo và để bêu xấu cộng đồng.
Nhật Anh (Theo Guardian)
