Trí tuệ nhân tạo (AI) nói chung và công nghệ nhận dạng hình ảnh nói riêng đang đóng vai trò đáng kể trong bảo tồn động vật hoang dã, nơi các loài có nguy cơ tuyệt chủng được kiểm đếm và theo dấu để đo lường và hiểu chính xác hơn số lượng cũng như việc di cư của chúng.
WWF đang hợp tác với Intel để ứng dụng AI vào giám sát và bảo vệ hổ Siberia ở phía đông bắc Trung Quốc. Hai bên tận dụng lợi thế của mình trong việc bảo vệ hổ hoang dã và công nghệ AI tương ứng bằng một giải pháp tích hợp một thiết bị trực quan với một nền tảng nhận dạng và phân tích back-end. Trong khi thiết bị trực quan Intel Movidius được triển khai trong sinh cảnh của hổ nhằm giám sát và thu thập dữ liệu thì nền tảng nhận dạng sẽ kết hợp thư viện deep-learning MKL-DNN và các công cụ TensorFlow được tối ưu hóa cho kiến trúc Intel để phân tích hình ảnh thu thập được và theo dấu hổ.
Sáng kiến này là một phần mở rộng của Dự án Tech for Good của Intel – cũng được ứng dụng để bảo vệ gấu trắng Bắc Cực và cá voi trên toàn thế giới.
DeepMind (công ty AI có trụ sở tại Vương quốc Anh và đã tạo ra AlphaGo) đang sử dụng công nghệ học máy để phát hiện và đếm động vật từ hàng triệu bức ảnh được chụp tại Vườn Quốc gia Serengeti ở Tanzania.
Sử dụng tình nguyện viên là con người thường mất cả năm từ khi chụp một bức ảnh cho đến khi xác định các động vật, nhưng AI của DeepMind tăng tốc quá trình này và có thể nhận ra hầu hết các loài động vật với độ chính xác cao.
Phần mềm hỗ trợ AI khác để bảo vệ động vật không được triển khai ở thảo nguyên hay trong rừng mà là trên Internet. Dự án ChimpFace của Conservation X kết nối tinh tinh trong các bức ảnh trên truyền thông xã hội và các trang web thương mại điện tử để phát hiện các vụ buôn bán động vật hoang dã tiềm tàng. Mô hình này giảm thời gian của con người cho giám sát các hoạt động buôn bán động vật hoang dã trực tuyến và là một công cụ hiệu quả, có thể nhân rộng cho các tổ chức bảo tồn và thực thi pháp luật.
Mặc dù nhận dạng hình ảnh là công nghệ AI được ứng dụng rộng rãi nhất trong bảo tồn động vật hoang dã, các nhà nghiên cứu và khởi nghiệp cũng đã tận dụng công nghệ khác để tạo ra các thiết bị và hệ thống để bảo vệ động vật theo những cách chủ động hơn.
PAWS (hỗ trợ bảo vệ an toàn cho động vật hoang dã) là một công cụ AI được thiết kế để hỗ trợ kiểm lâm trong cuộc chiến chống lại những kẻ săn trộm. Công nghệ này thu thập dữ liệu lịch sử của các hoạt động săn trộm và gợi ý các tuyến đường tuần tra theo khả năng có thể xảy ra nạn săn trộm.
Được giáo sư khoa học máy tính Milind Tambe và các nghiên cứu sinh tại Đại học Nam California phát triển, thuật toán cốt lõi của PAWS dựa trên các trò chơi bảo mật với phần mềm bảo vệ cố gắng tối ưu hóa các nguồn lực có hạn để ngăn chặn các cuộc tấn công.
PAWS được thử nghiệm lần đầu tiên tại Vườn Quốc gia Queen Elizabeth ở Uganda và được đưa tới Malaysia thử nghiệm với quy mô lớn hơn vào năm 2014. Các thử nghiệm cho thấy tuần tra được PAWS hỗ trợ vượt trội các cuộc tuần tra truyền thống trong cả hoạt động của con người và số động vật được nhìn thấy trên mỗi km.
Tổ chức phi lợi nhuận Rainforest Connection có trụ sở tại San Francisco cũng đang sử dụng công nghệ để chống lại nạn săn trộm. Hệ thống giám sát thính âm RFCx có thể nhận ra các mô hình hoạt động liên quan đến săn bắn thú rừng, chẳng hạn như sự hiện diện của xe tải, ô tô và xe máy.
Hệ thống này đã được thử nghiệm ở châu Phi trên các con đường chính mà những kẻ săn trộm đi vào rừng. Các phương tiện xe cộ và mô hình liên quan đến săn trộm được xác định để các tổ chức bảo vệ rừng nhiệt đới có thể phân bổ nguồn nhân lực hạn hẹp nhắm mục tiêu đúng ngày và giờ được dự đoán có khả năng cao xảy ra săn trộm.
Điều này giúp cải thiện hiệu quả chống săn trộm, đặc biệt là khi trời tối và vào cuối tuần.
Trong tình hình nhiều loài nguy cấp hiện đang biến mất nhanh chóng, các công cụ bổ trợ mạnh mẽ và chủ động như PAWS và ChimpFace sẽ là cần thiết để chống lại nạn săn trộm.
Trong tương lai, chúng ta có thể hy vọng cách tiếp cận thông minh mới liên kết giữa công nghệ, các nhà bảo tồn động vật hoang dã và thực thi pháp luật trong cuộc chiến bảo vệ động vật.
Nhật Anh (Theo Synced)
