Hôm qua, 29/10, Lào chính thức đưa tổ máy đầu tiên trên công trình Nhà máy Thủy điện Xayaburi vào vận hành.
Công trình có vốn đầu tư từ Thái Lan, được khởi công từ năm 2012 và dự kiến cũng xuất khẩu phần lớn sản lượng điện sang nước này. Ngay từ thời điểm đó, các nhà khoa học đã cảnh báo công trình đập Xayaburi có thể để lại hệ lụy vô cùng lớn tới hệ sinh thái hạ lưu Mekong, những tác hại lâu dài tới nguồn thủy sinh và môi trường dọc dòng sông trước khi nó đổ ra biển.
Nhưng nguồn lợi từ các công trình thủy điện là không nhỏ đối với nền kinh tế Lào. Xác định là nguồn điện của châu Á, Lào đang vận hành 44 nhà máy thủy điện dọc sông Mekong và có kế hoạch xây dựng 46 tổ hợp khác. Xayaburi là công trình khổng lồ nhất trong tham vọng của Lào, có công suất 1.285 megawatt với nguồn vốn đầu tư 4,47 tỷ USD đến từ Tập đoàn Năng lượng CKPower.
Quảng cáo trên báo chí trong nước trong ngày ra mắt, CKPower mô tả Xayaburi là “nhà máy thân thiện với cá”, là “nguồn năng lượng tái tạo xanh”. Nhưng những bức không ảnh chụp cùng ngày cho hình ảnh khác hẳn. Bên này hồ chứa, mực nước trên dòng chảy Mekong bị đứt đoạn và lờ đờ. Xa hơn về hạ lưu, lòng sông nhiều đoạn vẫn trơ đáy.
